«Պերդիտա (արբանյակ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 46. Տող 46.


==Հայտնաբերումը==
==Հայտնաբերումը==
Պերդիտայի հայտնաբերումը բարդ է եղել: Արբանյակի առաջին լուսանկարները կատարվել են ''[[Վոյաջեր-2]]'' կայանի կողմից 1986 թվականի անցման ժամանակ, սակայն այն չի գտնվել լուսանկարների վրա ավելին քան մեկ տասնամյակ: 1999 թվականին, արբանյակը նկատել է [[Էրիխ Կարկոշկա]]ն և հայտնել է այդ մասին<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="IAUC 7171" />: Սակայն, քանի-որ հնարավոր չէր կատարել արբանյակի այլ լուսանկարներ, նրա գոյությունը հաստատելու համար, այն 2001 թվականին պաշտոնապես դուրս հանվեց Ուրանի արբանյակների ցանկից<ref name="Foust" />: Այնուամենայնիվ, 2003 թվականին, [[Հաբլ (տիեզերական աստղադիտակ)|Հաբլ]] տիեզերական աստղադիտակի միջոցով ստացված լուսանկարներում վերջնականորեն հաստատվեց Պերդիտայի գոյությունը<ref name="Showalter Lissauer 2006"><ref name="IAUC 8194" />:
Պերդիտայի հայտնաբերումը բարդ է եղել: Արբանյակի առաջին լուսանկարները կատարվել են ''[[Վոյաջեր-2]]'' կայանի կողմից 1986 թվականի անցման ժամանակ, սակայն այն չի գտնվել լուսանկարների վրա ավելին քան մեկ տասնամյակ: 1999 թվականին, արբանյակը նկատել է [[Էրիխ Կարկոշկա]]ն և հայտնել է այդ մասին<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="IAUC 7171" />: Սակայն, քանի-որ հնարավոր չէր կատարել արբանյակի այլ լուսանկարներ, նրա գոյությունը հաստատելու համար, այն 2001 թվականին պաշտոնապես դուրս հանվեց Ուրանի արբանյակների ցանկից<ref name="Foust" />: Այնուամենայնիվ, 2003 թվականին, [[Հաբլ (տիեզերական աստղադիտակ)|Հաբլ]] տիեզերական աստղադիտակի միջոցով ստացված լուսանկարներում վերջնականորեն հաստատվեց Պերդիտայի գոյությունը<ref name="Showalter Lissauer 2006" /><ref name="IAUC 8194" />:


==Ուղեծիրը==
==Ուղեծիրը==
Արբանյակը պտտվում է իր ուղեծրով [[Բելինդա (արբանյակ)|Բելինդայի]] և [[Պակ (արբանյակ)|Պակի]] միջև: Վերը նշված Հաբլի դիտարկումները ապացուցեցին, որ Պերդիտան պտտվում է Ուրանի շուրջ ոչ ըստ [[Յոհան Կեպլեր|Կեպլերյան]] շարժման օրենքների: Փոխարենը այն գտնվում է 43:44 [[ուղեծրային ռեզոնանս]]ի մեջ [[Բելինդա (արբանյակ)|Բելինդայի]] հետ: Այն նույնպես մոտ է 8:7 ռեզոնանսին [[Ռոզալինդա (արբանյակ)|Ռոզալինդայի]] հետ<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="Showalter Lissauer 2006">:
Արբանյակը պտտվում է իր ուղեծրով [[Բելինդա (արբանյակ)|Բելինդայի]] և [[Պակ (արբանյակ)|Պակի]] միջև: Վերը նշված Հաբլի դիտարկումները ապացուցեցին, որ Պերդիտան պտտվում է Ուրանի շուրջ ոչ ըստ [[Յոհան Կեպլեր|Կեպլերյան]] շարժման օրենքների: Փոխարենը այն գտնվում է 43:44 [[ուղեծրային ռեզոնանս]]ի մեջ [[Բելինդա (արբանյակ)|Բելինդայի]] հետ: Այն նույնպես մոտ է 8:7 ռեզոնանսին [[Ռոզալինդա (արբանյակ)|Ռոզալինդայի]] հետ<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="Showalter Lissauer 2006">:


Արբանյակը պատկանում է Պորցիայի խմբին, խումբը նույնպես ներառում է` [[Բիանկա (արբանյակ)|Բիանկան]], [[Կրեսսիդա (արբանյակ)|Կրեսսիդան]], [[Դեզդեմոնա (արբանյակ)|Դեզդեմոնան]], [[Ջուլիետ (արբանյակ)|Ջուլիետը]], [[Պորցիա (արբանյակ)|Պորցիան]], [[Կուպիդոն (արբանյակ)|Կուպիդոնը]], [[Ռոզալինդա (արբանյակ)|Ռոզալինդան]] և [[Կուպիդոն (արբանյակ)|Կուպիդոնը]]<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" />: Այս արբանյակները ունեն նման ուղեծրեր և ֆոտոմետրիկ առանձնահատկություններ<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" />: Բացի նրա ուղեծրից<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="Showalter Lissauer 2006">, 15 կմ շառավղից<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />, և 0,08 մեծությամբ երկրաչափական ալբեդոյից<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" /> այս արբանյակի մասին այլևս ոչինչ հայտնի չէ:
Արբանյակը պատկանում է Պորցիայի խմբին, խումբը նույնպես ներառում է` [[Բիանկա (արբանյակ)|Բիանկան]], [[Կրեսսիդա (արբանյակ)|Կրեսսիդան]], [[Դեզդեմոնա (արբանյակ)|Դեզդեմոնան]], [[Ջուլիետ (արբանյակ)|Ջուլիետը]], [[Պորցիա (արբանյակ)|Պորցիան]], [[Կուպիդոն (արբանյակ)|Կուպիդոնը]], [[Ռոզալինդա (արբանյակ)|Ռոզալինդան]] և [[Կուպիդոն (արբանյակ)|Կուպիդոնը]]<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" />: Այս արբանյակները ունեն նման ուղեծրեր և ֆոտոմետրիկ առանձնահատկություններ<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" />: Բացի նրա ուղեծրից<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="Showalter Lissauer 2006" />, 15 կմ շառավղից<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />, և 0,08 մեծությամբ երկրաչափական ալբեդոյից<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" /> այս արբանյակի մասին այլևս ոչինչ հայտնի չէ:


== Տես նաև ==
== Տես նաև ==

12:41, 29 հունվարի 2013-ի տարբերակ


Պերդիտա
(S/1986 U 10; Ուրան XXV)
Հիմնական տվյալներ
Հայտնաբերվել է18 մայիս 1999 թ. (Էրիխ Կարկոշկա / «Վոյաջեր-2»-ի կողմից)
Հեռավորությունը Ուրանից76 417 ± 1 կմ[1]
Ուղեծրային տվյալներ
Մեծ կիսաառանցք76 417 ± 1 կմ[1]
Էքսցենտրիսիտետ0,0012 ± 0,0005[1]
Սիդերիկ պարբերություն0,638021 ± 0,000013 օր[1]
Թեքվածություն0,0 ± 0,3° (Ուրանի հասարակածի նկատմամբ)[1]
Ֆիզիկական հատկանիշներ
Շառավիղ30 × 30 × 30 կմ (15 ± 3 կմ)[1]
Հասարակածային շառավիղ15 ± 3 կմ[1]
Մակերևույթի մակերես~2800 կմ²
Ծավալ~14 000 կմ³
Զանգված~0,18 × 1017 կգ
Միջին խտություն~1,3 գ/սմ³
Հասարակածային մակերևութային ձգողություն~0,0047 մ/վ²
2-րդ տիեզերական արագություն~0,011 կմ/վ
Պտույտի պարբերությունՍինքրոն[1]
Առանցքի թեքում0,0°[1]
Ալբեդո0,08 ± 0,01[1]
Մթնոլորտային տվյալներ
Մթնոլորտի ջերմաստիճան64 Կ (−209 °C)

Պերդիտա (անգլ.՝ Perdita), Ուրան մոլորակի արբանյակն է, հայտնաբերվել է «Վոյաջեր-2» ԱՄԿ-ի լուսանկարների վրա 1999 թվականի մայիսի 18-ին: Այն սկզբում ստացել է S/1986 U 10 ժամանակավոր անվանում[2]: Հետագայում այն անվանվել է Պերդիտա (լատիներեն` 'կորած'), Շեքսպիրի Ձմեռային հեքիաթ պիեսի հերոսուհու անունով: Այն նույնպես անվանվում է Ուրան XXV[3]:

Հայտնաբերումը

Պերդիտայի հայտնաբերումը բարդ է եղել: Արբանյակի առաջին լուսանկարները կատարվել են Վոյաջեր-2 կայանի կողմից 1986 թվականի անցման ժամանակ, սակայն այն չի գտնվել լուսանկարների վրա ավելին քան մեկ տասնամյակ: 1999 թվականին, արբանյակը նկատել է Էրիխ Կարկոշկան և հայտնել է այդ մասին[1][2]: Սակայն, քանի-որ հնարավոր չէր կատարել արբանյակի այլ լուսանկարներ, նրա գոյությունը հաստատելու համար, այն 2001 թվականին պաշտոնապես դուրս հանվեց Ուրանի արբանյակների ցանկից[4]: Այնուամենայնիվ, 2003 թվականին, Հաբլ տիեզերական աստղադիտակի միջոցով ստացված լուսանկարներում վերջնականորեն հաստատվեց Պերդիտայի գոյությունը[5][6]:

Ուղեծիրը

Արբանյակը պտտվում է իր ուղեծրով Բելինդայի և Պակի միջև: Վերը նշված Հաբլի դիտարկումները ապացուցեցին, որ Պերդիտան պտտվում է Ուրանի շուրջ ոչ ըստ Կեպլերյան շարժման օրենքների: Փոխարենը այն գտնվում է 43:44 ուղեծրային ռեզոնանսի մեջ Բելինդայի հետ: Այն նույնպես մոտ է 8:7 ռեզոնանսին Ռոզալինդայի հետ[1]Քաղվածելու սխալ՝ Closing </ref> missing for <ref> tag

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[2]

[3] }}

Արտաքին հղումներ

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 Կարկոշկա, Երիկ (2001). «Վոյաջերի տասնմեկերորդ հայտնագործությունը. Ուրանի արբանյակներ և առաջին ինը արբանյակների ֆոտոմետրիան». Իկարուս. 151 (1): 69–77. Bibcode:2001Icar..151...69K. doi:10.1006/icar.2001.6597.
  2. 2,0 2,1 2,2 Գրին, Դենիել Վ. Ե. (18 մայիսի 1999). «S/1986 U 10». ՄԱՄ թերթիկ. 7171. ISSN 0081-0304. Վերցված է 2012-01-26-ին.
  3. 3,0 3,1 «Մոլորակների և արբանյակների անունները և հայտնաբերողները». Մոլորակների անվանումների լրատու. ԱՄՆԵԾ Աստղաերկրաբանություն. 21 հուլիս 2006. Վերցված է 6 օգոստոս 2006-ին.
  4. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «Foust» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  5. 5,0 5,1 Շոուոլտեր, Մարկ Ռ.; Լիսաուեր, Ջեք Ջ. (2006-02-17). «Ուրանի երկրորդ օղակ-արբանյակ համակարգը. Հայտնաբերումը և դինամիկան». Սայենս. 311 (5763): 973–977. Bibcode:2006Sci...311..973S. doi:10.1126/science.1122882. PMID 16373533.
  6. 6,0 6,1 Գրին, Դենիել Վ. Ե. (3 սեպտեմբերի 2003). «Ուրանի արբանյակները». ՄԱՄ թերթիկ. 8194. ISSN 0081-0304. Վերցված է 2012-01-26-ին.
  7. Ուիլիամս, Դևիդ Ռ. (23 նոյեմբեր 2007). «Ուրանի արբանյակների տվյալները». ՆԱՍԱ (Ազգային տիեզերական գիտական տվյալների կենտրոն). Վերցված է 12 դեկտեմբեր 2008-ին.
  8. Կարկոշկա, Էրիկ (2001). «Հաբլ տիեզերական աստղադիտակից ստացված Ուրանի օղակների և 16 արբանյակների տարբերակող ֆոտոմետրիան». Իկարուս. 151 (1): 51–68. Bibcode:2001Icar..151...51K. doi:10.1006/icar.2001.6596.