Բորդո

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Բորդո (այլ կիրառումներ)

Բորդո
ֆր.՝ Bordeaux
Դրոշ Զինանշան
Երկիր	Ֆրանսիա
Մարզ	ԱկվիտանիաԱկվիտանիա
Շրջան	Ժիրոնդա
Քաղաքապետ	Ալեն Ժյուպէ(Alain Juppé)
Հիմնադրված է	մ.թ.ա. 5-րդ դար թ.
Մակերես	49,36 կմ²
ԲԾՄ	6 մետր
Բնակչություն	235 178 մարդ (2007)
Խտություն	4 765 մարդ/կմ²
Տեղաբնականուն	բորդոցի
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ	+33(5)
Փոստային դասիչ	33000, 33100, 33200, 33300, 33800
Ավտոմոբիլային կոդ	33
Պաշտոնական կայք	bordeaux.fr
Բորդո (Ֆրանսիա)
Բորդո Վիքիպահեստում

Բորդոն (ֆր.՝ Bordeaux) Ֆրանսիայի խոշոր քաղաքներից է, գտնվում է երկրի հարավ-արևմտյան մասում, Ատլանտյան օվկիանոսից մոտ 60կմ հեռավորության վրա: Բորդոն Ակվիտանիաի շրջկենտրոնն է և ամենամեծ քաղաքը, գտնվում ե Ժիրոնդա բաժնում: Քաղաքի միջով է անցնում Ֆրանսիայի ամենամեծ գետերից մեկը՝ Գարոնան: Բորդոյի քաղաքային բնակչությունը 2007-ի տվյալներով 235.178 է, իսկ ագլոմերացիաինը մեկ միլիոնից ավել: Քաղաքը աշխարհին հայտնի է իր գինեգործությամբ, հենց Բորդոյի շուրջն են գտնվում աշխարհի ամենաթանկարժեք գինու՝ Բորդոի շատոները: Բորդոն պատմական Գիենայի մայրաքաղաքն եր, քաղաքն ունի հարուստ պատմամշակութային ժառանգություն: ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն քաղաքի մի մասը, ավելի կոնկրետ "Լուսնի նավահանգիստը" ճանաչել է որպես համամարդկային ժառանգություն:

Պատմություն

Բուրդիգալա - Բորդո

Քաղաքը հիմնվել է Ֆրանսիայի հյուսիսից եկած կելտերի կողմից Ք. Ա. երրորդ դարում: Մ. թ. ա 56-ին Կրեսուսը գրավում է Բուրդիգալան (Burdigala), և արդեն առաջին դարից քաղաքը արագորեն հռոմեացվում ու զարգանում է շնորհիվ գինու առևտրի: Բորդոցիները դառնում են գինեգործ, Գարոնաի ափերում մշակելով Ալբանիայից բերված բուտուրիկա կոչվող խաղողի տեսակը: Հենց այդ ժամանակներում քաղաքը քիչ-քիչ ուրբանիզացվում է, գծվում են փողոցներ, կառուցվում են կամուրջներ, տաճարներ, թատրոններ և այլն, Բուրդիգալան ստանում է քաղաքական ինքնուրույնություն: Ավելին, Վասպիեն կայսեր շնորհիվ Բորդոն դառնում է Ակվիտանիայի մայրաքաղաքը, Սենտ (Saintes) քաղաքի պոխարեն: Զարգանում է կրթությունը, մշակույթը: Յոթերորդ դարում քառուցվում են Սուրբ-Ռեմի (St-Rémi), Սուրբ-Պետրոս (St-Pierre), Սուրբ-Սիմոն (St-Siméon)եկեղեցիները:

Անգլիական Բորդո

1154-ին Ալենոր Ակվիտանացու ամուսին Հենրի Պլանագենետը դառնում է Անգլիայի թագավոր, Բորդոն ունենալով սերտ կապեր հարստանում ու ավելի է զարգանում վաճառելով իր գինին անգլիացիներին, քաղակը ավելի ու ավելի է մեծանուն, կառուցվում են նոր բնակավայրեր Բորդոյի շուրջ, Բորդոն ապրում է իր առաջին Ոսկե դարը: Սակայն հարյուրամյա պատերազմից հետո Բորդոն անցնում է Ֆրանսիաիյին, քաղաքը պարիսպապատվում ու մեկուսացվում է արտաքին աշխարհից:

Վերածնունդ

XVII դարում քանդվում է Շարտրոնի պատեշ պարիսպը, Բորդոն վերածնվում է: Շնորհիվ անդրծովյան առևտրի Բորդոն դառնում է թագավորության ամենակարևոր նավահանգիստը: Քաղաքը նոր տեսք է ստանում, կառուցվում է Թագավորական Հրապարակը ( այժմյան Պլաս-դը լա-Բուրսը):

Բորդոյի թաղամասերը

• Լը Լակ (Le Lac) «Լիճը» գտնվում ե քաղաքի հյուսիսում Բորդո լճի շուրջ, Լճից հարավ ընկած մասը գործարար է, իսկ հյուսային մասում ե գտնվում Բորդոյի անտառը, վելոդրոմը, ցուստահանդես-տոնավաճառական կենտրոնը, հյուրանոցային կենտրոնը, քեմպինգը, ադմինիստրատիվ որոշ բյուրոներ և այլն:

Հենց այս թաղամասում է կառուցվելու Բորդոյի նոր ֆուտբոլի դաշտը:

• Բակալան (Bacalan), քաղաքի հյուսիում արդյունաբերական, նավահանգստային թաղամաս է, այստեղ են գտնվում քաղաքի գլխավոր պահեստները, հանգարները:
• Գրան-Պարկ (Grand-Parc), բարցրահարկ շենքերով բնակելի թաղամաս է:
• Շարտրոն (Chartrons), նախկինում օտարերկրա գինեգործ, վաճառականների թաղամասն եր, հարուստ պատմական անցյալով, այօր հայտնի է իր հնավաճառներով, այստեղ է գտնվում Բորդոյի ժամանակակակից մշակույթի թանգարանը վերջինիս շենքը նախկինում պահեստ էր:
• Բաստիդ (Bastide) Գարոնայի աջափնյակն է
• Կենտրոն, (Centre), "Վոսկե եռանկյուն" (Triangle d'or). Կենտրոնի մի մասն է, այստեղ են գտնվում աշխարահրչակ ֆրանսիակկան, իտալական նորաձեվության բուտիկները:
• Մերիադեկ (Mériadeck), քաղաքի ադմինիստրատիվ կենտրոնն է, այստեղ է գտնվում մարզպետարանը, դեպարտամենտի բյուրոները, կենտրոնական գրադարանը, կենտրոնական ոստիկանատունը, ինչպես նաև քաղաքային սահադաշտը, և "Մերիադեկ" առևտրի կենտրոնը :
• Սեն-Միշել (Saint-Michel) քաղաքի հին թաղամասերից է, այսօր համարվում է ամենաբազմագ թաղամասը, բնակչության զգալի մասը Հյուսիսային Աֆրիկայից, Իսպանիաից, Պորտուգալիաից գաղթողներ են:
• Սեն-Ժան (Saint-Jean)Այստեղ է գտնվում Բորդոյի կենտրոնական երկաթգծի կայարանը:
• Սեն-Պիեր (Saint-Pierre)Քաղաքի ամենահին թաղամասն է, այստեղ են Բորդոյի ամենասիրված ռեստորանները, սրճարանները, պատմական հին կոթողները, եկեղեցիները և այլն:

Քույր քաղաքներ

• Բրիստոլ (Միացիալ Թագավորություն, 1947-ից)
• Լիմա (Պերու, 1957-ից)
• Քվեբեք (Կանադա, 1962-ից)
• Մյունխեն (Գերմանիա, 1964-ից)
•  ԱՄՆ Լոս Անջելես (ԱՄՆ, 1968-ից)
• Պորտո (Պորտուգալիա, 1987-ից)
• Ֆուկուոկա (Ճապոնիա, 1982-ից)
• Մադրիդ (Իսպանիա, 1984-ից)
• Աշդոդ (Իսրայել, 1984-ից)
• Կասաբլանկա (Մարոկկո, 1988-ից)
• Սանկտ Պետերբուրգ (Ռուսաստան, 1992-ից)
• Ռիգա (Լատվիա, 1993-ից)
• Կրակով (Լեհաստան, 1993-ից)
• Վուհան (Չինաստան, 1998-ից)
• Բիլբաո (Իսպանիա, 2000-ից)
• Օրան (Ալժիր, 2003-ից)