Ռուդոլֆ Դիլս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռուդոլֆ Դիլս
գերմ.՝ Rudolf Diels
դեկտեմբերի 16, 1900(1900-12-16)[1] - նոյեմբերի 18, 1957(1957-11-18)[1] (56 տարեկան)
ԾննդավայրBerghausen, Aar-Einrich, Rhein-Lahn-Kreis, Ռայնլանդ Պֆալց
Մահվան վայրԿատցենելնբոգեն, Aar-Einrich, Rhein-Lahn-Kreis, Ռայնլանդ Պֆալց, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն[2]
Քաղաքացիություն Գերմանիա
Մարտեր/
պատերազմներ
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմ[3]

Ռուդոլֆ Դիլս (գերմ.՝ Rudolf Diels, դեկտեմբերի 16, 1900(1900-12-16)[1], Berghausen, Aar-Einrich, Rhein-Lahn-Kreis, Ռայնլանդ Պֆալց - նոյեմբերի 18, 1957(1957-11-18)[1], Կատցենելնբոգեն, Aar-Einrich, Rhein-Lahn-Kreis, Ռայնլանդ Պֆալց, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն[2]), Երրորդ ռեյխի գաղտնի ոստիկանության, գեստապոյի ստեղծման օրից 1933 թվականից մինչև 1934 թվականի ապրիլ նրա առաջին ղեկավարը։ ԷսԷս-ի օբերֆյուրեր (1939 թվականի ապրիլի 20-ից), ՍՍ-ի անդամ է 1933 թվականից (տոմս № 187 116), Նացիոնալ-սոցիալիստական գերմանական բանվորական կուսակցության անդամ 1937 թվականից (կուսակցական տոնս № 3 955 308)[4]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եղել է ունևոր գյուղացու որդի, մասնակցել է Առաջին համաշխարհային պատերազմին, 1919 թվականին ընդունվել է Մագդեբուրգի համալսարան, որտեղ ուսումնասիրում է իրավագիտություն։ 1930 թվականին Դիլսը ծառայության է անցնում Պրուսիայի Ներքին գործերի նախարարությունում, որտեղ նրան հանձնարարվում է վերահսկողություն իրականացնել ռադիկալ քաղաքական շրջանակների նկատմամբ, սկսած կոմունիստներից մինչև նացիստներ։ Հիտլերի ռեյսկանցլեր նշանակվելու պահին Դիլսը ղեկավարում էր պրուսական քաղաքական ոստիկանությունը։ Հերման Գյորինգը, որ ղեկավարում էր Պրուսիայի Ներքին գործերի նախարարությունը, հանձնարարում է Դիլսին գլխավորել Պրուսիայի վերակազմավորվող ոստիկանության 1Ա բաժինը (Քաղաքական հանցագործություններ)։ Դիլսի հիշողությունների համաձայն, շուտով գերմանական փոստը կրճատում է անվանումը մինչև GeStapA (գերմաներեն` Geheimstaatspolizeiamt) պրակտիկորեն համահունչ դարձնելով Գաղտնի պետական ոստիկանության գեստապոյի (Geheimstaatspolizei) հետ։

Դիլսն անմիջականորեն ղեկավարում էր Ռեյխստագը հրդեհող Մարինուս վան դեր Լյուբբեի հարցաքննությունները։ 1934 թվականին լարվում են Դիլսի և ՍՍ-ի անվտանգության ծառայությունը ղեկավարող Հեյդրիխի միջև տարաձայնությունները և 1934 թվականի ապրիլի 20-ին Դիլսը թողնում է իր պաշտոնը։ Որոշ ժամանակ աշխատում է Բեռլինի փոխոստիկանապետ, այնուհետև զբաղեցնում Քյոլնի տեղական վարչակազմի ղեկավարի պաշտոնը։ Գեորինգը մի քանի անգամ փրկել է Դիլսին ձերբակալություններից և մահապատժից, այդ թվում 1944 թվականի ապրիլի 20-ի դեպքերից հետո, քանի որ Դիլսն ամուսնացած էր նրա հորեղբոր աղջկա հետ։ 1945 թվականին ձերբակալվում է անգլո-ամերիկյան զորքերի կողմից։ Գլխավոր ռազմական հանցագործների Նյուրնբերգյան դատավարության ժամանակ Դիլսը հանդես է գալիս որպես մեղադրող վկա և Գեորինգի պաշտպանության վկա[5]։ 1948 թվականին ազատ է արձակվում։ Պատերազմից հետո Դիլսն աշխատում է Ներքին Սաքսոնիայի կառավարությունում և Ներքին գործերի նախարարությունում, մինչև 1953 թվականի պաշտոնաթողությունը։ Մահացել է որսի ժամանակ տեղի ունեցած դժբախտ պատահարից (այլ վարկածով՝ ինքնասպանություն է գործել)։

Հուշագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Diels R. Lucifer Ante Portas։ Von Severing bis Heydrich. — Zuerich, 1950.
  • Diels R. Der Fall Otto Johns, — 1954.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Munzinger Personen (գերմ.)
  2. 2,0 2,1 2,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118525328 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  3. Nuremberg Trials Project — 2016.
  4. К. А. Залесский. «Охранные отряды нацизма. Полная энциклопедия СС» (М.: «Вече», 2009. С. 302
  5. Б. В. Соколов в своей книге "Герман Геринг. Железный маршал (М.: АСТ-Пресс книга, 2006) говорит, что Дильс был женат на племяннице Геринга (см. стр. 74)