Ջորջ Զեյմս

Ջորջ Զեյմս;
Ծնվել է	հունվարի 7, 1934
Ծննդավայր	Լոձ, Łódź Voivodeship, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն
Մահացել է	օգոստոսի 10, 1997 (63 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոնրեալ
Քաղաքացիություն	Կանադա
Կրթություն	ՄաքԳիլի համալսարան և Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ
Մասնագիտություն	գիտնական
Աշխատավայր	Հարվարդի համալսարան
Զբաղեցրած պաշտոններ	Sugihara's Jew?
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Գուգենհայմի կրթաթոշակ

Ջորջ Զեյմս (անգլ.՝ George Zames, հունվարի 7, 1934(1934-01-07), Լոձ, Łódź Voivodeship, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն^[1] - օգոստոսի 10, 1997(1997-08-10), Մոնրեալ), լեհ-կանադացի տեսաբան և պրոֆեսոր ՄաքԳիլ համալսարանում, (Մոնրեալ, Քվեբեկ, Կանադա)։ Զեյմսը հայտնի է իր հիմնարար ներդրմամբ ռոբաստային կառավարման տեսության մեջ, և նրան է վերագրվում տարբեր հայտնի արդյունքների զարգացումը, ինչպիսիք են փոքր շահի թեորեմը, պասիվության թեորեմը, մուտք-ելք մեթոդի շրջանակի չափանիշը և առավել հայտնի H∞ կառավարման մեթոդները^[4]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջորջ Զեյմսը ծնվել է 1934 թվականի հունվարի 7-ին Լեհաստանի Լոձ քաղաքում՝ հրեական ընտանիքում։ Մեծացել է Վարշավայում։ Զեյմսը և նրա ընտանիքը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկզբին փախել են քաղաքից և տեղափոխվել Կոբե (Ճապոնիա), այնուհետև, վերջապես, անգլո-ֆրանսիական միջազգային կարգավորմամբ Շանհայ։ Ավելի ուշ Զեյմսը նշել է, որ ինքն ու իր ընտանիքը իրենց կյանքով պարտական են Լիտվայում Ճապոնիայի հյուպատոս Չիունե Սուգիհարային՝ իր տրամադրած տարանցիկ վիզայի համար^[5]։ Շանհայում Զեյմսը շարունակել է ուսումը, իսկ 1948 թվականին ընտանիքը գաղթել է Կանադա։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զեյմսը 15 տարեկան հասակում ընդունվել է ՄաքԳիլ համալսարան և ստացել է ինժեներական ֆիզիկայի բակալավրի աստիճան։ Ավարտելով որպես կուրսում լավագույնը՝ Զեյմսը հաղթել է Աթլոնի կրթաթոշակ Անգլիայում սովորելու համար և տեղափոխվել է կայսերական քոլեջ։ Ավարտելով երկու տարվա ընթացքում՝ նրա խորհրդականներն են դարձել Քոլին Չերին, Դենիս Գաբորը և Ջոն Հյու Ուեսքոտը։ 1956 թվականին Զեյմսը ընդունվել է Մասաչուսեթսի Տեխնոլոգիական ինստիտուտ՝ դոկտորանտուրա սկսելու համար, իսկ 1960 թվականին ստացել է գիտությունների դոկտորի աստիճան «համակարգային վերլուծության ոչ գծային գործողություններ» անվանումով ատենախոսության համար։ Նրան խորհուրդ են տվել Նորբերտ Վիները և Յուկ-Վին Լին^[6]։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1960-1965 թվականներին Զեյմսը տարբեր դասախոսական պաշտոններ է զբաղեցրել Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտում և Հարվարդի համալսարանում։ 1965 թվականին Զեյմսը ստացել է Գուգենհայմի անվան կրթաթոշակ և տեղափոխվել ՆԱՍԱ-յի էլեկտրոնային հետազոտական կենտրոն, որտեղ նա հիմնել է կառավարման տեսության և հավելվածների գրասենյակը (OCTA): 1969-ին հայտարարվել է, որ գրասենյակը պետք է փակվի, և 1970-ին Զեյմսը միացել է նորաստեղծ Տրանսպորտի հետազոտման կենտրոնին։ 1972 թվականին Զեյմսը անցկացրել է ստեղծագործական արձակուրդ Իսրայելի Հայֆա քաղաքում գտնվող Թեքնիոնում, իսկ 1974 թվականին վերադարձել է ՄաքԳիլի համալսարան՝ դառնալով պրոֆեսոր և մնալով էլեկտրատեխնիկայի Մակդոնալդ ամբիոնի վարիչ մինչև իր մահը՝ 1997 թվականը։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զեյմսն ամուսնացած էր Եվայի հետ, որի հետ ծանոթացել էր Իսրայելում։ Նրանք ունեն երկու որդի՝ Էթանը և Ջոնաթանը։

Հետազոտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զեյմսի հետազոտությունները կենտրոնացած են ոչ ճշգրիտ մոդելավորված համակարգերի վրա, որոնք օգտագործում են մուտքային-ելքային մեթոդը, մի մոտեցում, որը տարբերվում է վիճակի տարածությամբ ներկայացումից, որը մի քանի տասնամյակների ընթացքում վերահսկում էր կառավարման տեսությունը։

Նրա աշխատանքի մեծ մասի հիմքում կազմակերպության հաշվին բարդության նվազեցման խնդիրն է^[7]

Կառավարման նախագծման նպատակների համար համախառն որակական հատկությունները, ինչպիսիք են հուսալիությունը, կարելի է վերլուծել և կանխատեսել առանց ճշգրիտ մոդելների կամ սինթեզների կախվածության։ Մաթեմատիկական վերլուծությունը ապահովում է տոպոլոգիական գործիքներ, որոնք շատ լավ են համապատասխանում այդ նպատակին, ինչպիսիք են կոմպակտ, սեղմման և ֆիքսված կետի մեթոդները։ Բացի այդ, կառավարման համակարգերի նախագծման ժամանակ, որտեղ մոդելի մեծ անորոշություն կա, հաճախ ավելի կարևոր է գնահատել որակյալ վարքագիծը (կայունություն, տատանումների առկայություն), քան ճշգրիտ հաշվարկել։

Ժառանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոբաստ և ոչ գծային կառավարման միջազգային հանդեսը 2000 թվականին հատուկ թողարկում է հրապարակել Ջորջ Զեյմսի պատվին, որը ներառում է նրա հրապարակումների ամբողջական ցանկը^[8]։ Զեյմսի կյանքի և ժառանգության վերաբերյալ ակնարկները հրապարակվել են Ս. Միտերի, Ա. Թանենբաումի, Ջ. Ս. Ուիլմսի կողմից, մի հատորով, որը կազմվել է Զեյմսի 60-ամյակի կապակցությամբ^[9]։

Մրցանակներ և պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

IEEE կառավարման համակարգերի գիտության և ճարտարագիտության մրցանակ, 1984 թվական^[10]^[11]
Կիլամի մրցանակ, 1995 թվական^[12]
Ռուֆուս Օլդենբուրգերի մեդալ Ամերիկյան մեքենաշինական ընկերությունից, 1996 թվական^[13]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Freebase տվյալների վերբեռնում — Google.
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա
↑ S. Mitter; A. Tannenbaum (1998). «The Legacy of George Zames» (PDF). IEEE Transactions on Automatic Control. 43 (5): 591. doi:10.1109/TAC.1998.668826. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2010 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 5-ին.
↑ Willems, J.C. (1998). «George Zames, 1934-1997». Automatica. 34: 285–286. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 5-ին.
↑ Zames, G. (1960). «Nonlinear operations of system analysis». hdl:1721.1/4452. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
↑ Zames, G. (1996). «Input-output feedback stability and robustness, 1959-85». IEEE Control Systems Magazine. 16 (3): 61–66. doi:10.1109/37.506399.
↑ Glover, K.; Safonov, M.G. (2000). «The Publications of George Zames». Int. J. Robust Nonlinear Control. 10 (11–12): 851–856. doi:10.1002/1099-1239(200009/10)10:11/12<851::AID-RNC528>3.0.CO;2-3.
↑ Francis, Bruce A. (1995 թ․ փետրվար). «Biographical Sketch of George Zames». In B. A. Francis (ed.). Feedback Control, Nonlinear Systems, and Complexity. Lecture Notes in Control and Information Sciences. Vol. 202. Berlin: Springer. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 4-ին.(չաշխատող հղում)
↑ «IEEE Control Systems Award Recipients» (PDF). IEEE. Վերցված է Կաղապար:Format date-ին.
↑ «IEEE Control Systems Award». IEEE Control Systems Society. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 29-ին. Վերցված է Կաղապար:Format date-ին.
↑ «Killam Award Winners». Killam Trusts. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է Կաղապար:Format date-ին.
↑ «Rufus Oldenburger Medal». American Society of Mechanical Engineers. Վերցված է Կաղապար:Format date-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Obituary Արխիվացված 2020-08-12 Wayback Machine
Mathematics Genealogy Project profile

[_826a86d947a0808f-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Freebase տվյալների վերբեռնում — Google.

[_7e7816134e890123-2] Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_3deecdf550c937ef-3] Guggenheim Fellows-ի տվյալների բազա

[ZamesLegacy-4] S. Mitter; A. Tannenbaum (1998). «The Legacy of George Zames» (PDF). IEEE Transactions on Automatic Control. 43 (5): 591. doi:10.1109/TAC.1998.668826. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2010 թ․ հունիսի 26-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 5-ին.

[Willems1998-5] Willems, J.C. (1998). «George Zames, 1934-1997». Automatica. 34: 285–286. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 5-ին.

[Zames1960-6] Zames, G. (1960). «Nonlinear operations of system analysis». hdl:1721.1/4452. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)

[Zames1996-7] Zames, G. (1996). «Input-output feedback stability and robustness, 1959-85». IEEE Control Systems Magazine. 16 (3): 61–66. doi:10.1109/37.506399.

[Glover2000-8] Glover, K.; Safonov, M.G. (2000). «The Publications of George Zames». Int. J. Robust Nonlinear Control. 10 (11–12): 851–856. doi:10.1002/1099-1239(200009/10)10:11/12<851::AID-RNC528>3.0.CO;2-3.

[9] Francis, Bruce A. (1995 թ․ փետրվար). «Biographical Sketch of George Zames». In B. A. Francis (ed.). Feedback Control, Nonlinear Systems, and Complexity. Lecture Notes in Control and Information Sciences. Vol. 202. Berlin: Springer. Վերցված է 2008 թ․ հուլիսի 4-ին.(չաշխատող հղում)

[IEEE-ControlSystems-Award-Recipients-10] «IEEE Control Systems Award Recipients» (PDF). IEEE. Վերցված է Կաղապար:Format date-ին.

[IEEE-CSS-ControlSystems-Award-11] «IEEE Control Systems Award». IEEE Control Systems Society. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 29-ին. Վերցված է Կաղապար:Format date-ին.

[12] «Killam Award Winners». Killam Trusts. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է Կաղապար:Format date-ին.

[13] «Rufus Oldenburger Medal». American Society of Mechanical Engineers. Վերցված է Կաղապար:Format date-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]