Պրովեն (ֆր.՝ Provins), հին քաղաք Ֆրանսիայի պատմական Իլ դը Ֆրանս երկրամասում, ներկայիս Սեն-է-Մարն դեպարտամենտի Շամպայն նահանգում։ Միջնադարյան եվրոպական առևտրային քաղաքի լավագույն օրինակ է։ Բնակչությունը կազմում է 11.667 մարդ (1999)։ 2001 թվականին ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում։
Բլրի վրա գտնվող հնամենի քաղաքը. որ մինչ օրս շրջապատված է միջնադարյան ամրոցով, 13-րդ դարում եղել է ամենամյա տոնավաճառի անցկացման վայր, որ հանրահայտ է եղել ոչ միայն Շամպայնում, այլև ամբողջ Ֆրանսիայում։ Այն ժամանակներում քաղաքի բնակչությունը 6-7 անգամ ավելին է եղել ներկայիս բնակչության թվից։ Այստեղ բուրդ են մշակել և աճեցրել ալ վարդեր, որ խաչակիրները բերել էին
Սուրբ Երկրից[4]։ Էդմունդ Կուզիկը, լինելով քաղաքի սյուզերենը, ալ վարդը դարձնում է Լանկաստերների տոհմանշանի խորհրդանիշ։ 13-րդ դարի վերջին խզվում են Պրովենի կապերը Շամպայնի կոմսության հետ, քաղաքը զրկվում է իր առևտրական արտոնություններից և դրա հետ նաև տնտեսական նշանակությունից[5]։
Բացի քաղաքային ամրոցից` միջնադարից մեր օրեր են հասել Սուրբ Կիրյակի անավարտ վանքը` 17-րդ դարի գմբեթով, 12-րդ դարի «տասնապետական պահեստը», որում ցուցադրված են միջնադարյան արձաններ և հռոմեական ամրության տեղում կառուցված «Կեսարի աշտարակը» (12-րդ դար)։ Ներքին քաղաքը, որ 9-րդ դարում հիմնել են վիկինգներից փրկված եկեղեցականները, այնքան էլ հարուստ չէ պատմական հուշարձաններով։
Ֆրանսիա
