Պորտալ:Ավստրալիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
 
Ավստրալիա
 
Պորտալ Լավագույն հոդվածներ Նախագիծ Նախագծի խորհրդարան Նախագծի մասնակիցներ
Ավստրալիայի զինանշանը
Ավստրալիայի զինանշանը
Ավստրալիայի դրոշը
Ավստրալիայի դրոշը
Ավստրալիայի քարտեզը
Ավստրալիայի քարտեզը

Ավստրալիա (անգլ.՝ Australia, պաշտոնապես Ավստրալական Միություն (անգլ.՝ Commonwealth of Australia)), երկիր, որ ներառում է Ավստրալիա մայրցամաքը, Թասմանիան և բազմաթիվ մանր կղզիներ։ Այն աշխարհի վեցերորդ երկիրն է իր զբաղեցրած տարածքով։ Հարևան երկրներն են հյուսիսում՝ Ինդոնեզիան, Արևելյան Թիմորը և Պապուա Նոր Գվինեան, հյուսիս-արևելքում՝ Սողոմոնյան կղզիները, Վանուատուն և Նոր Կալեդոնիան և հարավ-արևելքում՝ Նոր Զելանդիան:

18-րդ դարում եվրոպացիների բնակվելուց առնվազն 40,000 տարի առաջ Ավստրալիայում բնակվում էին տեղացի աբորիգենները, որոնք խոսում էին 250 հազվադեպ լեզվական խմբերի լեզուներից մեկով կամ մի քանիսով։ 1606 թ. հոլանդացի հետախույզների կողմից Ավստրալիան հայտնաբերելուց հետո՝ 1770 թվականին, Մեծ Բրիտանիան, Ավստրալիայի արևելյան հատվածը հարկադրաբար բնակեցնելով բանտարկյալներով, 1788 թ. հունվարի 26-ին այն անվանեց Նոր Հարավային Ուելս: Հաջորդ տասնամյակներում բնակչությունը մշտապես աճում էր, մայրցամաքը հետազոտվեց և հետագայում հիմնվեցին ևս հինգ ինքնակառավարվող թագավորական գաղութներ։

1901 թ. հուվարի 1-ին այդ վեց գաղութները միավորվելով ձևավորեցին Ավստրալական Միությունը։ Այդ ժամանակից ի վեր Ավստրալիան պահպանում է իր կայուն ազատ ժողովրդավարական քաղաքական համակարգը, որը գործում է որպես պառլամենտական ժողովրդավարության միություն, և սահմանադրական միապետությունը: Միությունը ներառում է վեց նահանգներ և մի քանի տարածքներ։ 22.7 միլիոն բնակչությունը մեծապես կենտրոնացած է Արևելյան նահանգներում և քաղաքներում։ Ավստրալիան իր տնտեսության ծավալով աշխարհում 12–րդն է, իսկ մեկ շնչին ընկնող եկամտի ծավալով՝ վեցերորդը։ Ավստրալիան իր ռազմական ծախսերով աշխարհում 13–րդն է։ Ավստրալիան Մեծ20, Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպություն, Առևտրի Համաշխարհային Կազմակերպություն, Միավորված Ազգերի Կազմակերպություն, Բրիտանական ազգերի միություն, Ասիա-Խաղաղ օվկիանոս տնտեսական համագործակցություն, Խաղաղ օվկիանոսյան կղզիների ֆորում միջազգային կառույցների անդամ է։ (Ավելին…)

Ընտրված հոդված

Մելբուրն (անգլ.՝ Melbourne /ˈmɛlbə(r)n/, տեղական արտասանության ձևն է նաև ˈmælbən, -bn̩) Ավստրալիայի երկրորդ խոշոր քաղաքը, Վիկտորիա նահանգի մայրաքաղաքը, որը գտնվում է Պորտ Ֆիլիպ ծովածոցի շուրջը։ Քաղաքի բնակչությունը արվարձանների հետ միասին կազմում է 4 246 345 մարդ (2013 թվականի դրությամբ): Մելբուրնը աշխարհի ամենահարավային քաղաք-միլիոնատերն է։

Քաղաքը համարվում է Ավստրալիայի հիմնական առևտրային, արդյունաբերական և մշակութային կենտրոններից մեկը։ Մելբուրնը շատ հաճախ անվանում են նաև երկրի «մարզական և մշակութային մայրաքաղաք», քանի որ այնտեղ են անցկացվում Ավստրալիայի բազմաթիվ մարզական և մշակութային իրադարձությունները: Քաղաքը հայտնի է իր վիկտորիանական և ժամանակակից ճարտարապետությունների համադրությամբ, բազմաթիվ զբոսայգիներով և այգիներով, բազմադեմ և բազմազգ բնակչությամբ։ 1956 թվականին Մելբուրնում են անցկացվել ամառային Օլիմպիական խաղերը, իսկ 2006 թվականին՝ Համագործակցության խաղերը: 2015 թվականին The Economist ամսագիրը հինգերորդ անգամ անընդմեջ Մելբուրն քաղաքը ճանաչել է բնակվելու համար երկրագնդի ամենահարմարավետ քաղաքը: (Ավելին...)
Ընտրված լուսանկար
Ընտրված չէ: Դա պետք է անեք ԴՈՒՔ:
Ընտրված անձ

Ջուլիան Փոլ Ասանժ (ըստ հայերեն մամուլի որոշ հրապարակումների՝ Ջուլիան Ասանջ. անգլերեն՝ անգլ.՝ Julian Assange) (ծ. 1971, հուլիսի 3), ավստրալացի հրատարակիչ և համացանցային ակտիվիստ է։ Հիմնականում ճանաչում է գտել որպես ՎիքիԼիքսի՝ համացանցային բացահայտման կայքի խոսնակ և գլխավոր խմբագիր։ Նախքան կայքի հետ աշխատելը, նա ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի ուսանող և համակարգչային ծրագրավորող է եղել։ Ապրել է մի շարք երկրներում և զեկուցողներին ասել, որ անընդհատ շարժման մեջ է։ Ասանժը ոչ կանոնավոր երևում է հասարակության առջև մամուլի ազատության, գրաքննության (ցենզուրայի), և հետազոտական զեկուցման մասին խոսելու համար. իր ՎիքիԼիքսում աշխատանքի շնորհիվ՝ նաև մի շարք լրագրողական մրցանակների դափներկիրն է։

Ասանժը վիճահարույց ՎիքիԼիքսը կայքը հիմնեց 2006 թ. և իր խորհրդակցական խորհրդում է ծառայում։ Այս գործի պատճառով, մեծ ծավալով հանրային ուշադրություն է գրավել դասակարգած փաստաթղթերի հրատարակման մեջ իր կատարած դերի համար, որը մանրամասն ցույց է տալիս Միացյալ Նահանգների մասնակցությունը Աֆղանստանի և Իրաքի պատերազմների մեջ։ 2010 թ. նոյեմբերի 28-ին ՎիքիԼիքսը և իր հինգ լրատվական գործընկերները սկսեցին հրատարակել ԱՄՆ-ի դիվանագիտական հեռագրերի արտահոսքը։ (Ավելին ...)
Վարչական բաժանում
Ավստրալիայի վարչա-տարածքային բաժանում
Ավստրալիայի վարչա-տարածքային բաժանում

Ավստրալիան կազմված է վեց նահանգներից և մի քանի տարածքներից։ Մայրցամաքային Ավստրալիան կազմված է 5 նահանգներից և 3 տարածքներից, իսկ Թասմանիա կղզին կատարում է 6-րդ նահանգի դերը։ Ավստրալիայի նահանգներն են՝ Վիկտորիա (քարտեզի վրա կանաչ), Արևմտյան Ավստրալիա (նարնջագույն), Քուինսլենդ (կապույտ), Նոր Հարավային Ուելս (կարմիր), Թասմանիա (դեղին կզղի հարավում) և Հարավային Ավստրալիա (մանուշակագույն): Երկու գլխավոր մայրցամաքային տարածքներ են հանդիսանում Հյուսիսային տարածք (դեղին) և Դաշնային մայրաքաղաքի տարածք (փոքր կարմիր կետ): Գումարած դրան կա 6 կղզե տարածքներ, հայտնի են որպես արտաքին տարածքներ, որոնք ընդգրկում են նաև Անտարկտիկայի մի մասը։ Բոլոր նահանգները և երեք արտաքին տարածքներից երկուսը ունեն իրենց սեփական խորհրդարանը և ինքնավարություն։ Մնացած տարածքները գտնվում են դաշնային կառավարության վարչության տակ։

Նոր հոդվածներ
  1. Ավստրալիայի զինանշան - սկսված է Արամ Սողոմոնյան մասնակցի կողմից 14 Մարտի 2016 թվականին
  2. Պորտ Օգաստա - սկսված է El-ßäbrega մասնակցի կողմից 19 Մարտի 2016 թվականին
  3. Շնաձկան կղզի - սկսված է El-ßäbrega մասնակցի կողմից 19 Մարտի 2016 թվականին
  4. Էմու ջայլամ - սկսված է El-ßäbrega մասնակցի կողմից 8 Ապրիլի 2016 թվականին

Տես նաև նոր հոդվածների պահոցը.


մաքրել քեշը
> Գիտե՞ք, որ…

> Կարևոր հոդվածներ

Հոդվածներ պետական խորհրդանիշների մասին՝

Հոդվածներ խոշոր քաղաքների մասին

Հոդվածներ Ավստրալիայի նահագներ և տարածքների մասին՝

Ավստրալիայի մասին այլ հոդվածներ՝

> Կատեգորիաներ

Որպեսզի տեսնեք ենթակատեգորիաները, սեղմեք [+] նշանը

> Ինչպե՞ս կարող եմ օգնել


Մեծ խնդրանք բոլոր հեղինակներին՝ ձեր անավարտ հոդվածներում տեղադրեք հետևյալ կաղապարները՝

  • {{Australia-stub}} - Ընդհանուր Ավստրալիայի մասին հոդվածներում (10)
  • {{Australia-geo-stub}} - Ավստրալիայի աշխարհագրությանը նվիրված անավարտ հոդվածներում (0)
  • {{Australia-bio-stub}} - Ավստրալիայից անձանց անավարտ հոդվածներում (0)
  • {{Australia-footy-bio-stub}} - Ավստրալիայի ֆուտբոլիստների մասին անավարտ հոդվածներում (0)

> Քույր պորտալներ

Կանադա
Օվկիանիա
ԱՄՆ
Իսլանդիա
Ֆրանսիա
Մեծ Բրիտանիա

> Քույր նախագծեր

Ռուսերեն Վիքիպեդիա
Ռուսերեն Վիքիպեդիա
Ռուսերեն Վիքիպեդիա
Վիքիպեդիայի բաժին ռուսերեն
Վիքինորություններ Ավստրալիայի մասին
Վիքինորություններ Ավստրալիայի մասին
Վիքինորություններ Ավստրալիայի մասին
Նորություններ
Ավստրալիան Վիքիքաղվածքում
Ավստրալիան Վիքիքաղվածքում
Ավստրալիան Վիքիքաղվածքում
Քաղվածքների ընտրանի
Ավստրալիան Վիքիպահեստում
Ավստրալիան Վիքիպահեստում
Ավստրալիան Վիքիպահեստում
Մեդիաֆայլերի շտեմարան
Ավստրալիան Վիքիդարանում
Ավստրալիան Վիքիդարանում
Ավստրալիան Վիքիդարանում
Ազատ տեքստերի գրադարան