Պլոցկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Պլոցկ
լեհ.՝ Płock
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրԼեհաստան Լեհաստան
Հիմնադրված է1237 թ.
Մակերես88 կմ²
ԲԾՄ60±1 մետր
Բնակչություն114 594 մարդ (մարտի 31, 2021)[1]
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Փոստային դասիչda 09-400 a 09-411 e da 09-419 a 09-421
Ավտոմոբիլային կոդWP
Պաշտոնական կայքump.pl(լեհ.)(անգլ.)(գերմ.)
Պլոցկ (Լեհաստան)##
Պլոցկ (Լեհաստան)

Պլոցկ, քաղաք է Վիսլա գետի մոտ՝ Լեհաստանում։ Ըստ GUS-ի՝ 2009 թվականի հունիսի 30-ին քաղաքն ուներ 126,675 բնակիչ։ Այն գտնվում է Մազովեցի վոյեվոդությունում և նախկինում եղել է Պլոցկի վոյեվոդության մայրաքաղաքը։

Գթության և ողորմության տաճար, Մարիավտիական եկեղեցուգլխավոր նստավայրը
Սուրբ Բարդուղիմեոսի եկեղեցի
Մազովյան թանգարան

Քաղաքի ամբողջական անունը Պլոցկի իշխանական մայրաքաղաք է։ Ամբողջական անունը օգտագործվում է արարողությունների ժամանակ՝ համաձայն ավանդությունների։ Այս անունը պարունակում է նախաբան՝ Պլոցկ քաղաքի հուշարձանը[2]։

Այն այժմ փովիաթի մայրաքաղաքն է՝ Մազովեցի վոյեվոդության ծայր-հարավում։ 1079-1138 թվականներին Պլոցկը Լեհաստանի մայրաքաղաքն էր և համարվում էր Լեհաստանի մշակութային մայրաքաղաքը։ Տեղի եկեղեցում կա լեհական միապետության ժամանակաշրջանի քարատապան։ Այն արևմուտքի և հյուսիսային Մազովեցի տարածաշրջանի մշակութային, ակադեմիական, ադմինիստրատիվ և փոխադրական կենտրոնն է։

Քանի որ լեհ թագավորների կողմից Լեհաստանի տարածքը ընդլայնվեց հրեա գաղթականները բնակություն հաստատեցին քաղաքում 14-րդ դարում։ Նրանք կառուցեցին հաղորդակցություն և կազմեցին բնակչության ընդարձակ համամասնություն 19-րդ դարի շրջանում։ Նրանք կազմում էին ավելի, քան բնակչության 40%-ը։ Նրանք նպաստեցին առևտրին և արհեստին, զարգացրին արդյունաբերությունը։ 1939 թվականին նրանք 26%-ով բարձրացրին բնակչության աճը։ Ազգայնականները հաստատեցին հրեական համայնք Պլոցկում 1940 թվականին։ Նրանք տեղափոխվեցին շատ այլ տարածքներ։ Պատերազմից հետո հրեացի 10,000-ից 300 քաղաքացիներ փրկվեցին։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարածք երկար ժամանակ օկուպացված էր հեթանոսների կողմից։ 10-րդ դարում ամուր դիրք էր հաստատվել Վիստուլա գետի ափին։ Այս դիրքը հանգույց էր հանդիսանում փոխադրամիջոցների համար և ռազմական առումով։ Այն մեծ ձեռքբերում էր։

1009 թվականին Վենետիկի տաճարը հաստատվեց այստեղ։ Այն դարձավ տեղի գիտության և արվեստի կենտրոնը։ 1075 թվականին թեմի նստավայրը նույնպես հաստատվեց Պլոցկում։ Պլոցկը մայրաքաղաք էր Լեհ կաթողիկոսներ Władysław I Herman-ի և Bolesław III Krzywousty-ի կառավարման շրջանում։ Այն նաև Մազովեցու դուքսի նստավայրն էր։

Պլոցկը՝ իշխանական մայրաքաղաք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախկինում Փիաստ թագավորության շրջանում Պլոցկը ծառայում էր որպես թագավորական նստավայր։ 1079-1138 թվականներին Պլոցկը Լեհաստանի մայրաքաղաքն էր։

Քաղաքը մեծ վնաս է կրել ժանտախտի, Շվեդիայի դեմ պատերազմի պատճառով 17-րդ դարի վերջին և 18-րդ դարի սկզբին։ Այդ ժամանակ շվեդները ավերեցին քաղաքի հիմնական մասը, սակայն բնակիչները վերակառուցեցին այն։

18-րդ դարի վերջին քաղաքի պարիսպները քանդվեցին, և կառուցվեց նոր քաղաք՝ լի գերմանացի գաղթողներով[3]։

19-րդ դարում քաղաքը Ռուսական Կայսրությանն էր ենթարկվում։ Քաղաքը բաժանվեց Պրուսիայի և Ավստո-Հունգարիայի միջև։ Այն կառավարության նստատեղն ու ակտիվ կենտրոնն էր։ Նախագծվեց քաղաքի նոր ծրագիրը և շարունակվեց նոր բնակիչների ներգաղթը։ Շենքերից շատերը նախագծվեցին դասական ոճով։

Գերմանիան հարձակվեց Լեհաստանի վրա 1939 թվականին և սկսեց ստանձնեց կառավարության դերը։ Այն մարդկանց վրա կռվելու հարկադրված բանվորների տպավորություն գործեց։ Մինչ ԽՍՀՄ-ն և Գերմանիան պատերազմում էին, քաղաքը կոչվում էր «Schröttersburg»։

Մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պլոցկի Մազովեցկի թանգարանը ցուցադրություններ և մեկնաբանություններ է կազմակերպում քաղաքի և տարածաշրջանի պատմության մասին։

Կրոնը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հռոմեական կաթոլիկ եկեղեցին քաղաքում հիմնականն է։

Պլոցկի եկեղեցին կառուցվել է 12-րդ դարի առաջին կեսին։ Այն Լեհաստանի ամենահին 5 եկեղեցիներից մեկն է։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տնտեսության հիմնական մասը կապված է նավթի արտադրության հետ։ Այն սկսել է արտահանվել 1960 թվականին։ Երկրի ամենամեծ նավթահանքը՝ «PNK ORLEN»-ը, տեղակայված է Պլոցկում։ Այն մատակարարվում է Գերմանիայի և Ռուսաստանի գլխավորությամբ գազամուղով։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Պավել Վլոդկովիցի անվան բարձրագույն դպրոց

Ավտոբուսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Պլոցկի ՀՏ - Պլոցկի հանրային տրանսպորտ[4]

Ավտոբուսային ծառայությունը 41 երթուղիներով սպասարկում է ողջ քաղաքը։

  • PKS Պլոցկ - Պլոցկի ավտոմոբիլային տրանսպորտային ընկերություն[5]

Սպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիսլա Պլոցկ՝ ֆուտբոլային թիմ

Վիսլա Պլոցկ՝ վոլեյբոլի թիմ

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/071427062011-0968687?var-id=1639616&format=jsonapi
  2. (Լեհերեն)(Statut Miasta Płocka) Załącznik do Uchwały Nr 302/XXI/08 Rady Miasta Płocka z dnia 26 lutego 2008 roku (Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego z 2008 r. Nr 91, poz. 3271 Արխիվացված 2011-10-20 Wayback Machine)
  3. «Պլոցկի հիմնական պատմությունը». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 19-ին.
  4. «kmplock.eu». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 19-ին.
  5. «Pksplock.com». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ հունիսի 19-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 19-ին.

(անգլ.)