Պաուլ Կամերեր

Պաուլ Կամերեր;
Ծնվել է	օգոստոսի 17, 1880
Ծննդավայր	Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա
Մահացել է	սեպտեմբերի 23, 1926 (46 տարեկան)
Մահվան վայր	Puchberg am Schneeberg, Neunkirchen District, Ստորին Ավստրիա, Ավստրիա
Քաղաքացիություն	Ավստրո-Հունգարիա
Կրթություն	Վիեննայի համալսարան և Վիեննայի գեղարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտություն	կենդանաբան և համալսարանի դասախոս
Աշխատավայր	Վիեննայի համալսարան
	Ստորագրություն;
	Paul Kammerer Վիքիպահեստում

Պաուլ Կամերեր (անգլ.՝ Paul Kammerer, օգոստոսի 17, 1880(1880-08-17)^[1]^[2], Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա^[3] - սեպտեմբերի 23, 1926(1926-09-23)^[3]^[1]^[2], Puchberg am Schneeberg, Neunkirchen District, Ստորին Ավստրիա, Ավստրիա), ավստրիացի կենդանաբան։ Հայտնի է այն փորձերի շնորհիվ, որոնցով փորձել է բազմացնել երկկենցաղներին այնպիսի միջավայրում, որը չի համապատասխանում նրանց բնական միջավայրի պայմաններին։ Կամերերն ուսումնասիրել է այդպիսի ներգործության էֆեկտները ստացվող սերնդի վրա` նպատակ ունենալով ապացուցել առկա նախանշանների ժառանգման լամարկիզմի տեսությունը^[4]։ Այս փորձերի արդյունքները ճանաչվել են կեղծված կամ պարզապես սխալ^[5]^[6]։

«Նեյչր» (անգլ.՝ Nature) գիտական ամսագրում նրա փորձերի արդյունքների կեղծումն ապացուցելուց վեց շաբաթ անց Կամերերը ինքնասպանությամբ վերջ է տվել իր կյանքին^[7]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաուլ Կամերերը ծնվել է 1880 թվականի օգոստոսի 17-ին Վիեննայում^[8]։

1904 թվականին ավարտել է Վիեննայի համալսարանը, որտեղ հետագայում դասավանդել է փորձարարական կազմաբանություն^[9]։

1902-1923 թվականներին աշխատել է Ավստրիայի գիտությունների ակադեմիայի Փորձարարական կենսաբանության ինստիտուտում^[10]։

Փորձեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իր փորձերում Կամերերը բազմացրել է տարբեր երկկենցաղների նրանց համար ոչ բնորոշ պայմաններում։ Այսպես, պրոտեյները (լատին․՝ Proteidae), որոնք ապրում էին քարանձավներում, փորձերի արդյունքում վերադարձվում էին լուսային միջավայր։ Դրա արդյունքում նրանց տեսողությունը զգալիորեն բարելավվում է իրենց բնական վիճակից, իսկ մաշկը ստանում է ավելի մուգ գույն։ Կենդանածնության փոխարեն նրանք սկսել են ձվադրում կատարել։ Կամերերը այս նշանները, որոնք դրսևորվում էին արտաքին միջավայրի ներգործությամբ, համարում էր ժառանգական։ Սակայն իրականում այդ օրինակը ոչ ժառանգական մոդիֆիկացված փոփոխություն էր^[6]։

Հրային սալամանդրաների հետ կատարած իր փորձերում Կամերերը թրթուրներ է աճեցրել տարբեր գունավորումների սուբստրատներում, և նրանք, կախված սուբստրատի գունավորումից, ձեռք են բերել կա'մ կարմիր, կա'մ սև գույն։ Հետագա սերունդներում այդ էֆեկտն ուժեղացել է։ Սակայն Կեմերերի կողմից նման փոփոխությունների (իրականում դրանք նույնպես հանդիսանում էին մոդիֆիկացիոն փոփոխականությամբ) մեկնաբանությունը` որպես ձեռքբերովի նշանների ժառանգում, փորձի կառուցման մեթոդական սխալների արդյունք էր. օգտագործվում էին գենետիկորեն տարաբնույթ էակներ և դրան հետևող «անգիտակցական արհեստական ընտրություն»^[6]^[4]^[11]։

1920-ական թվականներին Կամերերը քննադատության է արժանացել ինչպես իր քաղաքական հայացքների, այնպես էլ իր այդ փորձերի համար։ Նրա ելույթները ԱՄՆ-ի մի շարք առաջնակարգ համալսարաններում տարակուսանքի ու քննարկումների բուռն ալիք են բարձրացրել ԶԼՄ-ներում, որից նա մշտապես ստիպված էր պաշտպանվել^[12]^[13]։

1926 թվականին Կամերերը խորհրդային կառավարության հրավերով, որը հաշվի էր առել Կամերերի սոցիալիստական հայացքները, մտադրված էր ընդմիշտ հաստատվել ԽՍՀՄ-ում և աշխատել Կոմունիստական ակադեմիայի իր սեփական լաբորատորիայում^[13]։ Ահա ինչ է գրում այդ մասին խորհրդային և ամերիկացի կենսաբան, գենետիկ Վալերի Սոյֆերը.

Այդ պահին նրա մտերիմ և վստահությունը վայելող լաբորանտը կասկածվել է խաբեբայության մեջ։ Նրա ձեռքը բռնել են տառացիորեն այն պահին, երբ վերջինս վանդակում սև ավազին նստած խեղճ սալամանդրի մաշկի տակ թանաք է ներարկել։ «Ճիշտ ժառանգականությամբ» հանելուկներով արկղիկը բացահայտվում է։ Խաբեբայությունների մեջ մեղադրանքի ստվերը բնականաբար ընկնում է նաև Կամերերի վրա։ Իրավիճակի բարոյական հարվածից խիստ ազդվելով` նա կյանքին վերջ է դրել ինքնասպանությամբ^[14]:

Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաուլ Կամերերը Վիեննայի համալսարանում կենդանաբանություն ուսումնասիրելու հետ միաժամանակ Վիեննայի կոսերվատորիայում կոնտրապունկտ է սովորել Ռոբերտ Ֆուքսի մոտ, սակայն գիտության նկատմամբ հետաքրքրությունը գերակշռել է։
Կամերերի կիրքը եղել է համընկնումների հավաքագրումը։ Նա «Սերիաների օրենք» (գերմ.՝ Das Gesetz der Serie) գիրք է տպագրել, որում թվարկել է համընկնումների մոտ 100 պատմություն. դրանք նրան հանգեցրել են սերիականության տեսության ձևակերպմանը։ Նա աքսիոմի պես հռչակել է, որ ալիքների հետ կապված բոլոր իրադարձությունները սերիական են։ Այդ ուժերն են առաջացնում այն երևույթը, որը մենք ընդունում ենք որպես գագաթնակետեր, այսինքն` իրադարձությունների խումբն ու համընկնումները։ Կամերերը, օրինակ, հայտնի էր նրանով, որ զբոսայգիներում գրառում էր անցորդների թիվը, հովանոց կրող մարդկանց թիվը և համանման այլ երևույթներ։ Անդրադառնալով նրա գրքին` Ալբերտ Այնշտայնը նրա սերիականության գաղափարն անվանել է հետաքրքիր և ոչ մի դեպքում ոչ աբսուրդային։
Կամերերն իր գիտական գրադարանը կտակել է Կոմունիստական ակադեմիային^[15]։

Ֆիլմ «Սալամանդրա»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1928 թվականին Գրիգորի Ռոշալը Անատոլի Լունաչարսկու սցենարով նկարահանել է «Սալամանդրա» գեղարվեստական ֆիլմը, որի սյուժեն հիմնված է Կամերերի կենսագրության վրա։

Գեղարվեստական ֆիլմ "Սալամանդրա"

Աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Bestimmung und Vererbung des Geschlechtes bei Pflanze, Tier und Mensch (1913);
Allgemeine Biologie (1915);
Des Gesetz der Serie (1919);
Breeding experiments on the inheritance of acquired characters (статья в «Nature» 12 мая 1923 г.);
The Inheritence of Acquired Characteristics (1924);
Neuvererbung oder Vererbung erworbener Eigenschaften (1925);
Der Artenwandel auf Inseln und seine Ursachen (1926).

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Каммерер Пауль // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^4,0 ^4,1 Гайсинович, 1973, Пытался экспериментально доказать наследование приобретённых признаков и обосновать ламаркизм. Однако несоблюдение строгих требований, предъявляемых к подобным экспериментам, вызвало критику ряда работ К. др.
↑ Noble G. K. Kammerer’s Alytes. // Nature. — № 118. — P. 209—211
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Иорданский, 2001
↑ Гайсинович, 1973, После выдвинутого против него обвинения в научной фальсификации покончил жизнь самоубийством
↑ Гайсинович, 1973
↑ Гайсинович, 1973, Окончил Венский университет (1904) и там же читал курс экспериментальной морфологии.
↑ Гайсинович, 1973, В 1902-23 сотрудник организованного при его участии института экспериментальной биологии Австрийской АН.
↑ Сойфер, 2005, Учёные к тому времени на основе множества экспериментов пришли к выводу, что организмы не могут менять наследственность при изменении условий окружающей среды. Правило о ненаследуемости изменений тела, возникших из-за перемен в условиях существования, из-за того или иного воспитания, травм и тому подобных причин, стало законом. И вдруг Каммерер опубликовал результаты опытов с саламандрами, в которых он будто бы доказал, что в зависимости от того, на каком песке находились в вольерах животные, они становились желтыми или черными. Он утверждал, что эти изменения сохраняются в нескольких последующих поколениях, иными словами, наследуются животными.
↑ Гайсинович, 1973, За пацифистские, атеистические и антирасистские взгляды К. подвергался преследованию со стороны шовинистически настроенных нем. учёных.
↑ ^13,0 ^13,1 Сойфер, 2005, Неудивительно поэтому, что имя Каммерера стало популярным в советской стране. А сам Каммерер был известным социалистом, не находившим большого сочувствия в среде коллег на Западе. Во второй половине 1920-х годов Каммереру пришлось постоянно отбиваться от критиков его опытов и от противников его идейных устремлений. Он съездил в США, выступил там в нескольких ведущих университетах, поднялась полемика в печати, и ему приходилось отбиваться по нескольким направлениям. В этот момент Советское правительство, учтя социалистические наклонности австрийского биолога и созвучную с коммунистическими идеями направленность его идей в науке, пригласило его переехать в СССР насовсем, где бы ему предоставили самые лучшие условия для жизни и для экспериментирования в Коммунистической академии. Он с радостью согласился на это, начав паковать свои вещи.
↑ Сойфер, 2005
↑ Самоубийство проф. Камерера // Бурят-Монгольская правда. Верхнеудинск. № 227 (900) 8 октября 1926 года. стр. 1

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Смирнов, Е.С.,Вермель, Ю.М., Кузин, Б.С. Очерки по теории эволюции / авт. предисл. Б. М. Завадский. — М.: Тип. «Красный пролетарий», 1924. — 208 с.
Иорданский Н. Н. Глава 4. Неоламаркизм // Эволюция жизни. — М.: Академия, 2001. — 425 с.
Сойфер В. Н. Загубленный талант. — 2005. — № 123. Архивировано из первоисточника 8 Դեկտեմբերի 2017.
Сойфер, В. Н. Очень личная книга // Новый мир : журнал. — 2010. — № 8.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պաուլ Կամերեր» հոդվածին։

[_b07701cbaeb1e8a1-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Encyclopædia Britannica

[_4d303aa1651d1b00-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_4100f058b59c3882-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 Каммерер Пауль // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[Гайсинович—1973—Пытался_экспериментально_доказать_наследование_приобретённых_признаков_и_обосновать_ламаркизм._Однако_несоблюдение_строгих_требований,_предъявляемых_к_подобным_экспериментам,_вызвало_критику_ряда_работ_К._др.—-4] 4,0 ^4,1 Гайсинович, 1973, Пытался экспериментально доказать наследование приобретённых признаков и обосновать ламаркизм. Однако несоблюдение строгих требований, предъявляемых к подобным экспериментам, вызвало критику ряда работ К. др.

[5] Noble G. K. Kammerer’s Alytes. // Nature. — № 118. — P. 209—211

[Иорданский—2001——-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Иорданский, 2001

[Гайсинович—1973—После_выдвинутого_против_него_обвинения_в_научной_фальсификации_покончил_жизнь_самоубийством—-7] Гайсинович, 1973, После выдвинутого против него обвинения в научной фальсификации покончил жизнь самоубийством

[Гайсинович—1973——-8] Гайсинович, 1973

[Гайсинович—1973—Окончил_Венский_университет_(1904)_и_там_же_читал_курс_экспериментальной_морфологии.—-9] Гайсинович, 1973, Окончил Венский университет (1904) и там же читал курс экспериментальной морфологии.

[Гайсинович—1973—В_1902-23_сотрудник_организованного_при_его_участии_института_экспериментальной_биологии_Австрийской_АН.—-10] Гайсинович, 1973, В 1902-23 сотрудник организованного при его участии института экспериментальной биологии Австрийской АН.

[Сойфер—2005—Учёные_к_тому_времени_на_основе_множества_экспериментов_пришли_к_выводу,_что_организмы_не_могут_менять_наследственность_при_изменении_условий_окружающей_среды._Правило_о_ненаследуемости_изменений_тела,_возникших_из-за_перемен_в_условиях_существования,_из-за_того_или_иного_воспитания,_травм_и_тому_подобных_причин,_стало_законом._И_вдруг_Каммерер_опубликовал_результаты_опытов_с_саламандрами,_в_которых_он_будто_бы_доказал,_что_в_зависимости_от_того,_на_каком_песке_находились_в_вольерах_животные,_они_становились_желтыми_или_черными._Он_утверждал,_что_эти_изменения_сохраняются_в_нескольких_последующих_поколениях,_иными_словами,_наследуются_животными.—-11] Сойфер, 2005, Учёные к тому времени на основе множества экспериментов пришли к выводу, что организмы не могут менять наследственность при изменении условий окружающей среды. Правило о ненаследуемости изменений тела, возникших из-за перемен в условиях существования, из-за того или иного воспитания, травм и тому подобных причин, стало законом. И вдруг Каммерер опубликовал результаты опытов с саламандрами, в которых он будто бы доказал, что в зависимости от того, на каком песке находились в вольерах животные, они становились желтыми или черными. Он утверждал, что эти изменения сохраняются в нескольких последующих поколениях, иными словами, наследуются животными.

[Гайсинович—1973—За_пацифистские,_атеистические_и_антирасистские_взгляды_К._подвергался_преследованию_со_стороны_шовинистически_настроенных_нем._учёных.—-12] Гайсинович, 1973, За пацифистские, атеистические и антирасистские взгляды К. подвергался преследованию со стороны шовинистически настроенных нем. учёных.

[Сойфер—2005—Неудивительно_поэтому,_что_имя_Каммерера_стало_популярным_в_советской_стране._А_сам_Каммерер_был_известным_социалистом,_не_находившим_большого_сочувствия_в_среде_коллег_на_Западе._Во_второй_половине_1920-х_годов_Каммереру_пришлось_постоянно_отбиваться_от_критиков_его_опытов_и_от_противников_его_идейных_устремлений._Он_съездил_в_США,_выступил_там_в_нескольких_ведущих_университетах,_поднялась_полемика_в_печати,_и_ему_приходилось_отбиваться_по_нескольким_направлениям._В_этот_момент_Советское_правительство,_учтя_социалистические_наклонности_австрийского_биоло­га_и_созвучную_с_коммунистическими_идеями_направленность_его_идей_в_науке,­_пригласило_его_переехать_в_СССР_насовсем,_где_бы_ему_предоставили_самые_лучшие_условия_для_жизни_и_для_экспериментирования_в_Коммунистической_академии._Он_с_радостью_согласился_на_это,_начав_паковать_свои_вещи.—-13] 13,0 ^13,1 Сойфер, 2005, Неудивительно поэтому, что имя Каммерера стало популярным в советской стране. А сам Каммерер был известным социалистом, не находившим большого сочувствия в среде коллег на Западе. Во второй половине 1920-х годов Каммереру пришлось постоянно отбиваться от критиков его опытов и от противников его идейных устремлений. Он съездил в США, выступил там в нескольких ведущих университетах, поднялась полемика в печати, и ему приходилось отбиваться по нескольким направлениям. В этот момент Советское правительство, учтя социалистические наклонности австрийского биолога и созвучную с коммунистическими идеями направленность его идей в науке, пригласило его переехать в СССР насовсем, где бы ему предоставили самые лучшие условия для жизни и для экспериментирования в Коммунистической академии. Он с радостью согласился на это, начав паковать свои вещи.

[Сойфер—2005——-14] Сойфер, 2005

[15] Самоубийство проф. Камерера // Бурят-Монгольская правда. Верхнеудинск. № 227 (900) 8 октября 1926 года. стр. 1

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]