Յուրի Շչերբակ

Յուրի Շչերբակ
Կուսակցություն՝	Party of Greens of Ukraine?
Կրթություն՝	Կիևի բժշկական համալսարան
Գիտական աստիճան՝	բժշկական գիտությունների դոկտոր
Մասնագիտություն՝	սցենարիստ, քաղաքական գործիչ, դիվանագետ, հրապարակախոս, համաճարակաբան, գիտաֆանտաստիկ գրող և կենդանաբան
Ծննդյան օր	հոկտեմբերի 12, 1934(1934-10-12) (89 տարեկան)
Ծննդավայր	Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ուկրաինա
Ինքնագիր
Պարգևներ	և

Յուրի Շչերբակ (ուկրաիներեն՝ Юрій Миколайович Щербак, հոկտեմբերի 12, 1934(1934-10-12), Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի գրող, սցենարիստ, համաճարակաբան, լրագրող, քաղաքական գործիչ, դիվանագետ և բնապահպան։ Հեղինակ է ավելի քան 100 գիտական աշխատանքների և երկու տասնյակ գրքերի, ինչպես նաև մի շարք պիեսների և սցենարների։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր։ Ուկրաինայի Բնապահպանական գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս։

Կենսագրություն

Յուրի Շչերբակը ծնվել է 1934 թվականին Կիևում։ Հայրենական պատերազմի տարիներին էվակուացվել է ՌՍՖՍՀ, հայրենի քաղաք է վերադարձել 1944 թվականի մարտին։ 1958 թվականին ավարտել է Կիևի բժշկական ինստիտուտը բժիշկ-սանիտար մասնագիտությամբ։ 1958-1987 թվականներին աշխատել է Կիևի համաճարակաբանություն և ինֆեկցիոն հիվանդությունների գիտահետազոտական ինստիտուտում, այնուհետև եղել է ավագ գիտաշխատող։ Մասնակցել է Ուկրաինայում և Ուզբեկստանում խոլերայի դրսևորումների դեմ պայքարին, որի համար պարգևատրվել է Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանով։ Թեկնածուական (1965) և դոկտորական (1983) թեզերը նվիրված են եղել հատկապես վտանգավոր վարակիչ հիվանդությունների համաճարակաբանությանը։

Գրական գործունեությունն սկսել է 1950-ական թվականներից երգիծական ակնարկներով։ 1966 թվականից Ուկրաինայի գրողների միության անդամ է (1987-1991 թվականներին՝ խորհրդի քարտուղար), 1971 թվականից՝ Ուկրաինայի կինեմատոգրաֆիստների միության անդամ։

Վերակառուցման տարիներին ժողովրդականություն է ձեռք բերել որպես ուկրաինական և ռուսական մամուլում Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթարի մասին հոդվածներ հրապարակելով։ Միաժամանակ զբաղվել է հասարակական և քաղաքական գործունեությամբ։ «Зелений світ» (Կանաչ աշխարհ) ուկրաինական էկոլոգիական ասոցիացիայի հիմնադիրներից է և առաջին նախագահը (ղեկավարել է մինչև 1991 թվականը)։ Ուկրաինայի Կանաչների կուսակցության առաջին առաջնորդը։ ԽՍՀՄ փլուզումից և Ուկրաինայի անկախության հռչակումից թողել է գրական գործունեությունը և զբաղվել է քաղաքականությամբ։ 1991 թվականին Շչերբակն ասել է, որ «այսուհետ չի զբաղվելու այսպես կոչված «կարմիր գրական աշխատանքով», այսինքն չի գրելու վեպ կամ պատմվածքներ «Վասյայի և Ասյայի և Վանյայի և Անյայի» մասին։

1998 թվականին Հարվարդի համալսարանի ուկրաինական հետազոտությունների ինստիտուտը անգլերեն հրատարակել է Շչերբակի «Ուկրաինայի ռազմավարական դերը» անգլերեն (The Strategic Role of Ukraine) քաղաքական-վավերագրական գիրքը, գրքի Shcherbaka «ռազմավարական նշանակության Ուկրաինայի» (ռազմավարական նշանակության Ուկրաինա), իսկ 2003 թվականին հրատարակվել է նրա «Ուկրաինա, կոչ և ընտրություն» հրապարակախոսական գիրքը։

Հասարակական գործունեություն

• 1989-1991 թթ. - ԽՍՀՄ պատգամավոր, միջուկային անվտանգության ենթահանձնաժողովի նախագահ, ակադեմիկոս Անդրեյ Սախարովի ղեկավարած ընդդիմադիր միջտարածաշրջանային պատգամավորական խմբի անդամ
• 1990-1992 թթ. - Ուկրաինայի Կանաչների կուսակցության նախագահ
• 1991-1992 թթ. - Անկախ Ուկրաինայի առաջին բնապահպանության նախարար, Ուկրաինայի Ազգային անվտանգության խորհրդի անդամ
• 1992-1994 թթ. - Իսրայելում Ուկրաինայի արտակարգ և լիազոր դեսպան
• 1994-1998 թթ. - ԱՄՆ-ում Ուկրաինայի արտակարգ և լիազոր դեսպան (1997 թվականից՝ նաև Մեքսիկայում)
• 1998-2000 թթ. - Ուկրաինայի նախագահի խորհրդական
• 2000-2003 թթ. - Կանադայում Ուկրաինայի արտակարգ և լիազոր դեսպան (Ուկրաինայի Քաղաքացիական ավիացիայի միջազգային կազմակերպության ներկայացուցիչ)
• 12/2009 թ. - Արտաքին և անվտանգության քաղաքականության խորհրդի հիմնադիր-անդամ
• 2004-2006 թթ. - Ուկրաինայի գերագույն ռադայի նախագահի խորհրդական
• 2006 թվականից - Վ. Վերնադսկու անվան կայուն զարգացման ինստիտուտի նախագահ

Գրական ստեղծագործություններ

• Ինչպես պատերազմում (ուկրաիներեն՝ Як на війні, 1966)
• Յարոպոլ քաղաքի քրոնիկա (ուկրաիներեն՝ Хроніка міста Ярополя, 1968)
• Անհամատեղելիության արգելք (ուկրաիներեն՝ Бар'єр несумісности, 1971)
• Փոքրիկ ֆուտբոլային թիմ (ուկրաիներեն՝ Маленька футбольна команда, 1973)
• Պատճառներ և հետևանքներ (ուկրաիներեն՝ Причини і наслідки, 1986)
• Չեռնոբիլ (ուկրաիներեն՝ Чорнобиль, 1987)
• Ուկրաինայի ռազմավարական դերը (անգլ.՝ The Strategic Role of Ukraine, 1998)
• Ուկրաինա, կոչ և ընտրություն (ուկրաիներեն՝ Україна: виклик і вибір. Перспективи україни в глобалізованому світі XXI століття, 2003)
• Ուկրաինան մրրկային շարժման գոտում (ուկրաիներեն՝ Україна в зоні турбулентності, 2010)
• ուկրաիներեն՝ Час смертохристів. Міражі 2077 р., 2011
• Մեծ խաղ. Պատրանք 2079, 2012

Ֆիլմեր (սցենարներ)

• «Մենք ուսանողներ ենք տարբեր երկրներից» (1965, ուկրաիներեն՝ «Ми студенти різних континентів»)
• «Նրանք պաշտպանեցին գարունը» (1965, ուկրաիներեն՝ «Вони відостояли весну»)
• «Առավոտյան կղզիներ» (1966, ուկրաիներեն՝ «Ранкові острови»)
• «Բաշտանկա պետության որդիները» (1967, ուկրաիներեն՝ «Сини Баштанської республіки»)
• «Տարիներ և եղանակներ» (1967, ուկրաիներեն՝ «Роки і секунди»)
• «Կարանտին» (1968, ուկրաիներեն՝ «Карантин»)
• «Խորտիցա» (1969, ուկրաիներեն՝ «Хортиця»)
• «Ճանապարհ դեպի սիրտը» (1970, ուկրաիներեն՝ «Шлях до серця»)
• «Վ. Գլուշկով, կիբեռնետիկ» (1980, համահեղինակ, ուկրաիներեն՝ «В. М. Глушков, кібернетик»)
• «Երգող ավազուտների կղզին» (1981, հեռուստաֆիլմ, ուկրաիներեն՝ «Острів співучих пісків»)
• «Բացահայտում» (1982, հեռուստաֆիլմ, ուկրաիներեն՝ «Відкриття»)
• «Պետական հարաբերություններ» (1983, ուկրաիներեն՝ «Державне ставлення»)
• «Դեպի ապագա» (1986, համահեղինակ, ուկրաիներեն՝ «Наближення до майбутнього»)

Պարգևներ

• Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (1971 թ.)
• Մշակութային վաստակի Լեհաստանի շքանշան (1977 թ.)
• Յու. Յանովսկու անվան գրական մրցանակի դափնեկիր (1984 թ.)
• Օ. Դովժենկոյի անվան պետական մրցանակ (1984 թ.)
• Ուկրաինայի նախագահի պատվո նշան (1996 թ.)
• Ացտեկական արծիվ մեքսիկական շքանշան (1998 թ.)
• Ուկրաինայի Գերագույն խորհրդի դիպլոմ (2004 թ.)
• II աստիճանի երախտիքի շքանշան (2009 թ.)
• Քրիստոս փրկչի շքանշան, Կիևի պատրիարքարանի ուղղափառ եկեղեցի (2011 թ.)

Արտաքին հղումներ

• Յուրի Շչերբակ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յուրի Շչերբակ» հոդվածին։