Յոհաննա Սիգուրդարդոտիր
| Յոհաննա Սիգուրդարդոտիր | |
| |
| Կուսակցություն՝ | Social Democratic Alliance?, Social Democratic Party? և National Awakening? |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Commercial College of Iceland? |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ և ուղեկցորդ |
| Ծննդյան օր | հոկտեմբերի 4, 1942[1][2] (81 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Ռեյկյավիկ, Kingdom of Iceland[3] |
| Քաղաքացիություն |  Իսլանդիա
|
| Ամուսին | Jónína Leósdóttir? |
| Կայք՝ | althingi.is/johanna/ |
Յոհաննա Սիգուրդարդոտիր (իսլ.՝ Jóhanna Sigurðardóttir [jou̯ːhana ˈsɪːɣʏrðartou̯htɪr], հոկտեմբերի 4, 1942[1][2], Ռեյկյավիկ, Kingdom of Iceland[3]), իսլանդացի քաղաքական գործիչ, պատմության մեջ առաջին բաց բիսեքսուալը, որը գլխավորել է կառավարությունը[4]։ Համաշխարհային պատմության մեջ կառավարության առաջին ղեկավարը, որը պաշտոնական միասեռ ամուսնություն է կնքել[5]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Ռեյկյավիկում, 1960 թվականին ավարտել է Առևտրային քոլեջը։ Երկար ժամանակ աշխատել է իսլանդական ավիաուղիներում որպես ուղեկցորդուհի, իսկ ավելի ուշ՝ որպես նույն ավիաուղիների գրասենյակային աշխատող։ Ակտիվ մասնակցություն է ունեցել արհմիութենական շարժմանը։ 1978 թվականին առաջին անգամ ընտրվել է ալտինգի պատգամավոր՝ որպես Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության անդամ։ Այդ ժամանակից ի վեր մշտապես վերընտրվել Է խորհրդարանի բոլոր հաջորդ ընտրություններում։ Եղել է խորհրդարանի նախագահի տեղակալ 1979 թվականին և 1983-1984 թվականներին։ Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության նախագահի տեղակալ 1984-1993 թվականներին։ 1987-1994 թվականներին Բազմիցս զբաղեցրել է սոցիալական ապահովության նախարարի պաշտոնը տարբեր աշխատասենյակներում։
Քաղաքական կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1994 թվականին առաջնորդի ներկուսակցական ընտրություններում անհաջողության պատճառով լքեց Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունը և շուտով գլխավորեց նոր շարժում՝ «Þjóðvaki» (թարգմանաբար «Զարթոնք»)։ Եղել է ձախ ընդդիմության ակտիվ անդամ Խորհրդարանում՝ ընդգրկվելով Ալտինգի բազմաթիվ կոմիտեներում։ 2000 թվականին Յոհաննայի գլխավորած շարժումը կոալիցիայի մեջ մտավ Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության հետ՝ ձևավորելով Սոցիալ-Դեմոկրատական դաշինք։ 2003 թվականի ընտրություններից հետո կրկին զբաղեցրել է Ալտինգի փոխնախագահի պաշտոնը։ 2007 թվականի ընտրությունների արդյունքներով երկրում ձևավորվել է «մեծ կոալիցիայի» կառավարություն անկախության կուսակցության և Սոցիալ-դեմոկրատական դաշինքի ներկայացուցիչներից։ Դրանում Յոհանան զբաղեցրել է սոցիալական ապահովության նախարարի պաշտոնը։ Տնտեսական բարդություններից առաջացած ներքաղաքական լուրջ ճգնաժամի արդյունքում կոալիցիան փլուզվեց։ Capacent Gallup ընկերության հարցման համաձայն, որն անցկացվել է ճգնաժամի թեժ շրջանում, նա դարձել է երկրի ամենատարածված քաղաքական գործիչը՝ հավաքելով 73 % վարկանիշ։ 2009 թվականին Յոհանան ընդգրկվել է Forbes-ի վարկածով աշխարհի 100 ամենաազդեցիկ կանանց ցանկում՝ զբաղեցնելով 75-րդ տեղը[6]։
Իսլանդիայի վարչապետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2009 թվականի փետրվարի 1-ին Յոհանան, որը համեմատաբար չվարկաբեկված էր աջերի[7] հետ կոալիցիայում իր կուսակցության հետ գլխավորել Է երկրի ժամանակավոր կառավարությունը[8][9]։ Կառավարության ձևավորման շուրջ բանակցությունները բավականին կարճ էին[10][11]։ Համաձայն պայմանավորվածության, կառավարությունն աշխատել է ընդհուպ մինչև նոր Ալտինգի ձևավորումը, արտահերթ ընտրությունները, որոնք տեղի են ունեցել 2009 թվականի ապրիլի 25-ին։
Ընտրությունների նախաշեմին Յոհանան ընտրվել էր 2009 թվականի մարտի 28-ին Սոցիալ-Դեմոկրատական դաշինք կուսակցության առաջնորդ։
2009 թվականի ապրիլի 25-ի ընտրությունների արդյունքում Յոհաննայի գլխավորած կոալիցիան ստացավ ձայների մեծամասնությունը, ինչի շնորհիվ 2009 թվականի մայիսի 10-ին ձևավորվեց երկրի նոր մշտական կառավարությունը։ Դրանում առանցքային դիրքեր են զբաղեցրել նույն անձինք, ինչ Յոհաննայի առաջին անցումային կառավարությունում։
Վարչապետի պաշտոնում գործունեության գլխավոր գերակայություններից է համարել 1 տարվա ընթացքում Իսլանդիայի անդամակցությունը ԵՄ-ին և մինչև 2012 թվականը 4 տարվա ընթացքում եվրոգոտուն միանալը։
2012 թվականի սեպտեմբերին հայտարարել էր, որ չի հասնելու վերընտրության և կհեռանա քաղաքականությունից։ 2013 թվականի փետրվարի 26-ին զիջել է Սոցիալ-դեմոկրատական դաշինքի առաջնորդ Արնի Փալ Առնասոնի պաշտոնը։ 2013 թվականի ապրիլի 27-ին Սոցիալ-դեմոկրատները ջախջախիչ պարտություն կրեցին ընտրություններում՝ կորցնելով ձայների և պատգամավորական տեղերի կեսից ավելին։
Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յոհան Սիգուրդարդոտիրը երեք որդի ունի՝ Թոռվալդուր Յոհանեսոնի հետ առաջին ամուսնությունից երկուսը և 1981 թվականին ծնված խորթ որդին։ Յոհաննայի երկրորդ քաղաքացիական ամուսնությունը կնքվել է 2002 թվականին լրագրող Յոնինա Լեոսդոտիրի հետ։ Այսպիսով, Յոհանան աշխարհում կառավարության առաջին ղեկավարն է, որը չի թաքցնում իր ոչ ավանդական կողմնորոշումը[12][13]։2010 թվականի հունիսի 27-ին Յոհաննա Սիգուրդարդոտիրը ամուսնացավ Յոնինա Լեոսդոտիրի հետ, երբ Իսլանդիայի խորհրդարանը 2010 թվականի հունիսի 12-ին օրինականացրեց միասեռ ամուսնությունները[14][15]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #105135756X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Кто вы, госпожа премьер-министр-лесбиянка?
- ↑ Icelandic leader in milestone gay marriage.(անգլ.) // Associated Press, 2 июля 2010 (Ստուգված է 2 Հուլիսի 2010)
- ↑ Открытая лесбиянка — премьер Исландии — в списке самых влиятельных женщин по версии Forbes
- ↑ Денис Пилаш. Левые на краю света. Часть 2: Исландия // Спільне. — 12.01.2017.
- ↑ Iceland's coalition government resigns, Ministry of Foreign Affairs, 2009 թ․ հունվարի 26
- ↑ New Icelandic government under negotiation, IceNews, 2009 թ․ հունվարի 27, Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 27-ին, Վերցված է 2020 թ․ մարտի 10-ին
- ↑ No new Icelandic government this weekend, IceNews, 2009 թ․ հունվարի 31, Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 13-ին, Վերցված է 2020 թ․ մարտի 10-ին
- ↑ Stjórnun mynduð á morgun, Morgunblaðið, 31 January 2009, 12:05 (UTC)
{{citation}}: Italic or bold markup not allowed in:|publisher=(օգնություն) - ↑ Sigurdardóttir Ready to Become Iceland's PM, Iceland Review, 2009 թ․ հունվարի 27, Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 14-ին, Վերցված է 2020 թ․ մարտի 10-ին
- ↑ Премьер-министром Исландии стала лесбиянка. Теперь — по воле народа
- ↑ Regierungschefin heiratet ihre Freundin(գերմ.)
- ↑ Lenta.ru: Из жизни: Премьер-министр Исландии сочеталась браком со своей подругой
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոհաննա Սիգուրդարդոտիր» հոդվածին։ |
| ||||||||||
- Հոկտեմբերի 4 ծնունդներ
- 1942 ծնունդներ
- Ապրող անձինք
- Ռեյկյավիկ քաղաքում ծնվածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- 20-րդ դարի կին քաղաքական գործիչներ
- Բորտուղեկցորդներ
- ԼԳԲՏ անձինք
- ԼԳԲՏ իրավունքների ակտիվիստներ
- Լեսբուհի քաղաքական գործիչներ
- Կառավարության կին ղեկավարներ
- Կառավարության ղեկավարներ
- Կին վարչապետներ
- Պետության կին ղեկավարներ
- Սոցիալիստ ֆեմինիստներ
- Ֆեմինիստներ