Մորիկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մորիկ
հուն․՝ Φλάβιος Μαυρίκιος Τιβέριος Αὔγουστος
Բյուզանդիայի կայսր
14 օգոստոսի, 582 - 27 նոյեմբերի, 602
Կառավարչակից: Թեոդոսիոս (590 — 602)
Նախորդող Տիբերիոս Բ Կոստանդին
Հաջորդող Փոկաս
 
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, զորավար և Նահանգապետ
Դավանանք քաղկեդոնականություն
Ծննդյան օր 539[1][2]
Ծննդավայր Արփսուս, Երրորդ Հայք, Բյուզանդական կայսրություն
Վախճանի օր նոյեմբերի 27, 602
Վախճանի վայր Նիկոմեդիա, Բյութանիա, Բյուզանդական կայսրություն
Թաղված Monastery of Saint Mamas
Դինաստիա Հուստինիանոսների հարստություն
Քաղաքացիություն  Բյուզանդական կայսրություն
Ի ծնե անուն լատին․՝ Flavius Mauricius Tiberius Augustus
Հայր Պողոս
Ամուսին Կոնստանդինա
Զավակներ Թեոդոսիոս, Տիբերիոս, Մարիա, Պօղոս, Հուստինոս, Հուստինիանոս, Անաստասիա, Կլեոպատրա, Թեոկտիստա և Պետրոս

Մորիկ (նաև՝ Մավրիկիոս[3], լատին․՝ Flavius Mauricius Tiberius Augustus; հուն․՝ Φλάβιος Μαυρίκιος Τιβέριος Αὔγουστος, 539[1][2], Արփսուս, Երրորդ Հայք, Բյուզանդական կայսրություն - նոյեմբերի 27, 602, Նիկոմեդիա, Բյութանիա, Բյուզանդական կայսրություն), հայազգի բյուզանդական քաղաքական գործիչ[3], Բյուզանդիայի կայսր (582-602)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մորիկը Բյուզանդիայի ամենափառավոր կայսրերից է։ Նա, օգտվելով Պարսկաստանում տիրող խառնակ իրավիճակից, ամրապնդում է Բյուզանդիայի դիրքերը արևելքում։

Սպանվել է 602 թվականին Փոկասի կողմից, ով և զավթել է գահը։ Այս իրադարձությունն աղետալի հետևանքներ ունեցավ Բյուզանդական կայսրության համար՝ պատճառ դառնալով Պարսկաստանի հետ նոր երկարատև պատերազմի։

Ըստ միջնադարյան հայ մատենագիրների (Շապուհ պատմիչ, Ստեփանոս Տարոնեցի, և Կիրակոս Գանձակեցի) նա ծագումով հայ է, ընտանիքը սերվում է Օշական գյուղից, սակայն որոշ նորագույն ուսումնասիրողներ ժխտում են նրա հայ լինելը[4]։ Ըստ բյուզանդական պատմիչ Եվագրի Մորիկը Փոքր Հայքի Արփսուս քաղաքից էր[5]։

Մորիկին է վերագրվում «Ստրատեգիկոն» երկի (VI դարի վերջ -VII դարի սկիզբ) հեղինակությունը, որը բյուզանդական ռազմագիտության առավել նշանավոր գործերից է։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Nationalencyklopedin (շվեդերեն) — 1999.
  2. 2,0 2,1 Faceted Application of Subject Terminology
  3. 3,0 3,1 «Հայ-բյուզանդական ուսումնասիրություններ», Նիկողայոս Ադոնց, Երևան, 2012, հատոր Ե, էջ 9․
  4. Ա.Գ. Աբրահամյան և Գ.Բ. Պետրոսյան, ed. (1979). «Ծանոթագրություններ». Անանիա Շիրակացի Մատենագրություն. Երևան: «Սովետական Գրող» հրատարակչություն. էջ 332.
  5. Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր, հ. Ե, Երևան, 2012, էջ 26։

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մորիկ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 278