Մարգարիտա Անիսիմկովա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մարգարիտա Անիսիմկովա
Ծնվել էապրիլի 20, 1928(1928-04-20)[1]
ԾննդավայրԻվդել, Սվերդլովսկի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Վախճանվել էմայիսի 15, 2013(2013-05-15) (85 տարեկան)
Վախճանի վայրՆիժնեվարտովսկ, Խանտի-Մանսիական Ինքնավար Շրջան, Տյումենի մարզ, Ռուսաստան
Մասնագիտությունգրող
Լեզուռուսերեն
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսաստան
ԿրթությունՈւրալի պետական մանկավարժական համալսարան
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն, Ռուսաստանի գրողների միություն և ԽՍՀՄ ժուռնալիստների միություն
Պարգևներ

Մարգարիտա Կուզմինիչնա Անիսիմկովա (ռուս.՝ Маргарита Кузьминична Анисимкова, ապրիլի 20, 1928(1928-04-20)[1], Իվդել, Սվերդլովսկի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - մայիսի 15, 2013(2013-05-15), Նիժնեվարտովսկ, Խանտի-Մանսիական Ինքնավար Շրջան, Տյումենի մարզ, Ռուսաստան), խորհրդային ռուս գրող։ ԽՍՀՄ գրողների միության (1985), Ռուսաստանի գրողների միության անդամ։ ԽՍՀՄ ժուռնալիստների միության անդամ։ Դմիտրի Մամին-Սիբիրյակի մրցանակի դափնեկիր (2008), «Յուգրա» միջազգային գրական մրցանակի դափնեկիր (2010)։ Նիժնեվարտովսկ քաղաքի, Իվդելի և Խանտի-Մանսիյսկի ինքնավար օկրուգի պատվավոր քաղաքացի։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարգարիտա Անիսիմկովան ծնվել է Սվեդլովսկի մարզի Իվդել քաղաքում, 1928 թվականի ապրիլի 20-ին, անտառահատի բազմանդամ ընտանիքում։ Մանկությունն անցել է Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին։ Նրա առաջին գրական ստեղծագործությունները` բանաստեղծությունները, տպագրվել են դպրոցական թերթում, ինչպես նաև քաղաքային թերթում[2]։

1948 թվականին ավարտել է Սվերդլովսկի պետական մանկավարժական ինստիտուտը։ Աշխատել է որպես տարրական դասարանների ուսուցիչ, այնուհետև զբաղեցրել է Պիոներների տան տնօրենի պաշտոնը, որոշ ժամանակ ղեկավարել է Իվդել քաղաքի գործադիր կոմիտեի մշակույթի բաժինը։ 1960 թվականին Իվդելում լույս է տեսել նրա առաջին՝ «Մանսիական հեքիաթներ» գիրքը։ Այս հրատարակությունը արժանցել է Լոնդոնի գրքի ցուցահանդեսի հատուկ դիպլոմի։ 1963 թվականից բնակվել է Խանտի-Մանսիական ինքնավար շրջանում և աշխատել որպես Խանտի-Մանսիյսկի ազգային օկրուգի մշակույթի բաժնի վարիչ[3]։ Այստեղ աշխատել է «Ленинская правда» օկրուգային թերթի նամակների բաժնի վարիչ, ղեկավարել է օկրուգի գործկոմի մշակույթի բաժինը և դասավանդել աշխարհագրություն Խանտի-Մանսիյսկի ազգային մանկավարժական ուսումնարանում։ 1968 թվականից աշխատում է Խանտի-Մանսիյսկ հեռուստատեսային ստուդիայի խմբագիր։ Հանդիսանում էր «Դուք մեզ գրել էիք», «Սիբիրի մեծ նավթը», «Մալչիշ Կիբալչիշ» հեռուստատեսային ծրագրերի վարողը։ Խանտի-Մանսիյսկում նրա աշխատանքի ընթացքում տպագրվել են Մանսիական հեքիաթների ևս երկու գրքեր` 1965 թվականին «Եղնիկների հովիտը» և 1973 թվականին՝ «Դյուցազուն Տանյան»[4][5]։ 1974 թվականին Անիսիմկովային գործուղել են Նիժնեվարտովսկ՝ «Նիժնեվարտովսկնեֆտեգազ»-ի աշտարակների մոնտաժման № 1 վարչության կուսակցական կոմիտեում։ Այդ ակտիվ աշխատանքի շնորհիվ լույս է տեսել նրա «Դեմքը դեպի քամիներ» վիպակը։

2013 թվականին, գրողի տարեդարձի կապակցությամբ, լույս է տեսել Մարգարիտա Անիսիմկովայի ստեղծագործությունների ժողովածուն` վեց հատորով[6]։

Մարգարիտա Անիսիմկովան բնակվել է Նիժնեվարտովսկում, գրել արձակ գործեր։ Մահացել է 2013 թվականի մայիսի 15-ին[7]։

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Мансийские сказы / М. К. Анисимкова; послесл. В. Кругляшовой; худож. В. Волович. — Свердловск : Кн. изд-во, 1960. — 90 с. : ил.
  • Оленья долина : манс. народ. сказы : для мл. шк. возраста / М. К. Анисимкова; худож. Е. Ракузин. — М. : Сов. Россия, 1965. — 70 с. : ил.
  • Танья-богатырь : манс. сказы / М. К. Анисимкова; худож. К. Масумова. — Свердловск: Сред.-Урал. кн. изд-во,1973. — 64 с. : ил.
  • Земное тепло : манс. сказы / зап. и обраб. М. К. Анисимковой; рис. : В. Власова, Е. Власовой. — Л. : Дет. лит. Ленингр. отд-ние, 1979. — 95 с. : ил.
  • Ваули : ист. повесть / М. К. Анисимкова; науч. конс., авт. послесл., пояснит. слов. М. Бударин; ил. В. А. Игошева. — Свердловск : Сред.-Урал. кн. изд-во, 1980. 190 с. : ил.
  • Ваули : роман / М. К. Анисимкова; послесл. М. Бударина; ил. В. А. Игошева. — М. :Сов. Россия, 1984. — 303 с. : ил.
  • Лицом к ветрам : повесть / М. К. Анисимкова; ил. Е. А. Бортникова. — Свердловск : Сред.-Урал. кн. изд-во, 1984. — 224 с. : ил. — (Энергия мира).
  • Огонь-камень : сказы / М. К. Анисимкова. — Кошица, 1986. — 158 с. : ил. — На чеш. яз.
  • Еганское огнище : сказы народов Обского Севера : [для сред. шк. возраста] / М. К. Анисимкова; худож. З. Ф. Лаврентьев. — М. : Сов. Россия, 1988. — 240 с. : ил.
  • Янгал-Маа (Тундра) : вольная обраб. в прозе манс. поэтич. эпоса / М. К. Анисимкова; ред. и вступ. ст. А. В. Чернышова; худож. Р. Н. Сульженко. — М. : Столица ; Тюмень : Лад,1990. — 78 с. : ил.
  • Ваули : роман / М. К. Анисимкова; худож. С. Гончаренко. — Сургут : Сев. дом ; Омск: Омское кн. изд-во,1994. — 368 с. : ил.
  • Жили-были сосновые братья : сказка по мотивам сказок народов Обского Севера / М. К. Анисимкова; ред. А. В. Чернышов; худож. И. И. Станков; предисл. А. П .Зенько. — Тюмень : Рутра, 1994. — 44 с. : ил.
  • Порушенная невеста : ист. роман / М. К. Анисимкова; послесл. Е. Неверовой; худож. С. Паус. — Екатеринбург : Сред.-Урал. кн. изд-во, 1994. — 361 с. : ил.
  • Плач гагары : ист. роман / М. К. Анисимкова; рис. А. В. Коротича. — Екатеринбург : Сред.-Урал. кн. изд-во, 1997. — 528 с. : ил. — (Посвящается 25-летию Нижневартовска).
  • Гнев тайги : манс. сказы / М. К. Анисимкова; предисл. Н. Крупинина. — Тюмень : Изд-во Ю. Мандрики, 1999. — 144 с.
  • На священных берегах Ваха : ист.-этногр. трактат : 70-лет Нижневартовскому р-ну / М. К. Анисимкова, А. С . Кузьмина; худож. Н. Г. Курач. — Нижневартовск : Приобье, 1999. — 159 с.
  • Наледь: ист. роман / М. К. Анисимкова. — Екатеринбург : Сред.-Урал. кн. изд-во. Новое время, 2000. — 432 с. : ил.
  • Великий камень : ист. роман / М. К. Анисимкова; худож. Н. Курач. — Екатеринбург : Пакрус, 2001. — 384 с. : ил.
  • Порушенная невеста : [шрифт Брайля] : ист. роман : в 6 кн. / М. К. Анисимкова ; Новосибир. обл. спец. б-ка для незрячих и слабовидящих. — Новосибирск : НОСБ, 2001.
  • Сибирь в лицах / М. К. Анисимкова; отв. ред. В. И. Молодин. — Новосибирск : МассМедиа-Центр ; Новосибирск : Инфолио-пресс, 2001. — 596 с. : портр.
  • Сказы : по мотивам сказов, легенд, мифов народов Обского Севера и Приполярного Урала / М. К. Анисимкова; [худож. Г. Н. Козлова]. — Екатеринбург : Пакрус, 2003. — 228 с. : ил.
  • Эхо : роман / М. К. Анисимкова; [ред. М. Э. Чупрякова; худож. Н. Г. Курач; фот. Н. Гынгазов]. — Екатеринбург : Пакрус, 2003. — 366 с. : ил.
  • Солнечная землянка : повесть и рассказы / М. К. Анисимкова. — Екатеринбург : Пакрус, 2005. — 350 с.
  • Мангазея или Златом кипящая царская вотчина : ист. роман / М. К. Анисимкова; [худож. Н. Г. Курач]. — Екатеринбург : Пакрус, 2008. — 445 с.
  • Невероятные приключения вогула Ерофея Анямова : рассказы / М. К. Анисимкова. — Екатеринбург : Пакрус, 2010. — 62 с.
  • Вагон «Пятьсот веселый» : рассказы, киносценарий / М. К. Анисимкова. — Казань : Ихлас, 2012. — 255 с., [4] вкл. л. : цв. ил.
  • Ваули : [роман] / М. К. Анисимкова; [худож. Н. Г. Курач]. — [Переизд.]. — ХантыМансийск : Новости Югры, 2012. — 367 с. : ил.
  • Мангазея, или Златом кипящая царская вотчина : ист. роман / М. К. Анисимкова; [худож. Н. Г. Курач]. — Ханты-Мансийск : Новости Югры, 2012. — 445, [2] с.
  • Невероятные приключения вогула Ерофея Анямова : рассказы / М. К. Анисимкова; [худож. Н. Г. Курач]. — [2-е изд.]. — Ханты-Мансийск : Новости Югры, 2012. — 64, [1] с. : ил.
  • Плач гагары : ист. роман / М. К. Анисимкова; [худож. А. В. Коротич]. — ХантыМансийск : Новости Югры, 2012. — 526, [1] с. : ил.
  • Сказы : по мотивам сказок, легенд, мифов народов Обского Севера и Приполярного Урала / М. К. Анисимкова. — Ханты-Мансийск : Новости Югры, 2012. — 227, [1] с. : цв. ил.
  • Эхо : роман / М. К. Анисимкова; [худож. Н. Г. Курач]. — Ханты-Мансийск : Новости Югры, 2012. — 335 с., [5] вкл. л. : ил., цв. ил.
  • Собрание сочинений : в 6 т. / М. К. Анисимкова; [худож. М. И. Водопьянова]. — Екатеринбург : Баско, 2013. — Изд. подгот. к 85-летию автора.

Պարգևներ և մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ,
  • Ռուսաստանի Դաշնության մշակույթի նախարարության կրծքանշան «Մշակույթի բնագավառում նվաճումների համար»,
  • Սրբազան Իշխան Ալեքսանդր Մենշիկովի հիմնադրամի պատվոգիր և III աստիճանի հուշամեդալ,
  • Գրականության բնագավառում Խանտի-Մանսիյսկի ինքնավար օկրուգի նահանգապետի 2000 թվականի մրցանակի դափնեկիր «Սառցակեղև» վեպի համար,
  • Դմիտրի Մամին-Սիբիրյակի մրցանակի դափնեկիր (2008),
  • «Յուգրա» միջազգային մրցանակի դափնեկիր` ռուսական պատմավեպի ավանդույթների զարգացման գործում ունեցած ավանդի համար (2010),
  • Ուրալի դաշնային օկրուգի գրական մրցանակի դափնեկիր ՝ պատմական արձակի համար «Ուրալի և Սիբիրի գրականության բնագավառում ներդրման համար» հատուկ անվանակարգում (2012),
  • Իվդել քաղաքի պատվավոր քաղաքացի (2007),
  • Նիժնեվարտովսկ քաղաքի պատվավոր քաղաքացի (1997),
  • Խանտի-Մանսիյսկի ինքնավար օկրուգի պատվավոր քաղաքացի,
  • Ռուսաստանի Դաշնության մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1997),
  • Խանտի-Մանսիյսկի ինքնավար օկրուգի մշակույթի վաստակավոր գործիչ (2000)։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Նիժնեվարտովսկի քաղաքային կենտրոնական գրադարանը կրում է գրողի անունը,
  • Նիժնեվարտովսկ քաղաքի փողոցներից մեկը նույնպես կրում է Մարգարիտա Անիսիմկովայի անունը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 https://www.biografija.ru/biography/anisimkova-margarita-kuzminichna.htm
  2. ↑ «Чем жила почетная жительница Нижневартовска Маргарита Анисимкова». ugra-news.ru. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 5-ին.
  3. ↑ «Маргарита Анисимкова». kids.slib.ru. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 5-ին.(չաշխատող հղում)
  4. ↑ «Анисимкова Маргарита Кузьминична | Югра литературная». ugralit.okrlib.ru. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 5-ին.
  5. ↑ «Анисимкова Маргарита Кузьминична». www.rodinatyumen.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 5-ին.
  6. ↑ ««Никакая я не эпоха. Я просто человек своего времени» » Информационное агентство МАНГАЗЕЯ». www.mngz.ru. Վերցված է 2021 թ․ մարտի 5-ին.
  7. ↑ ««Родилась я в небольшом городе Ивдель…»». ivdelgazeta.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ մարտի 5-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարգարիտա_Անիսիմկովա&oldid=9453084» էջից