Հելենա Սկիրմունտ
Հելենա Սկիրմունտ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | նոյեմբերի 5, 1827[1][2][3] |
| Ծննդավայր | Kalodnaje, Pinsky Uyezd, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Վախճանվել է | փետրվարի 1, 1874[3] (46 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Amélie-les-Bains-Palalda և Պինսկ, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Ռուսական կայսրություն |
| Մասնագիտություն | նկարչուհի և քանդակագործ |
| Ժանր | դիմապատկեր |
| Հայր | Ալեքսանդր Սկիրմունտ |
| Մայր | Հորտենզիա Օրդա |
| Ամուսին | Կազիմիր Սկիրմունտ |
| Զավակներ | Կոստանցիա Սկիրմունտ և Q92311951? |
 Helena Skirmunt Վիքիպահեստում | |
Հելենա Սկիրմունտ (Սկիրմունտովա, բելառուս․՝ Гелена Скірмунт, նոյեմբերի 5, 1827[1][2][3], Kalodnaje, Pinsky Uyezd, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - փետրվարի 1, 1874[3], Amélie-les-Bains-Palalda և Պինսկ, Մինսկի նահանգ, Ռուսական կայսրություն), պոլեսիեացի ինքնուս նկարիչ և քանդակագործ, թեև կարճ ժամանակահատված ուսանել է գերմանացի և իտալացի նկարիչների մոտ։ 1863 թվականի լեհական ապստամբությանը մասնակցելու համար արտաքսվել է Ռուսաստան և կյանքի վերջին տարիներն անցկացրել Ղրիմում։ Որպես նկարչուհի՝ ստեղծել է բնանկարներ, դիմանկարներ և սրբապատկերներ, որպես քանդակագործ՝ կերտել է դիմապատկերներով մեդալիոններ, ստեղծել կրոնական թեմաներով գործեր։ Հետագա տարիներին զբաղվել է պատմական քանդակագործությամբ՝ ոգեշնչվելով Լիտվական մեծ դքսության պատմությունից։
Նրա դուստրը՝ Կոնստանցիա Սկիրմունտը, եղել է հայտնի պատմաբան։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հելենա Սկիրմունտը ծնվել է 1827 թվականին, ներկայիս Բելառուսում, այն ժամանակ՝ Ռուսական կայսրության Պինսկի և Ստոլինի քաղաքների միջև գտնվող Կալոդնաե բնակավայրում, մարշալ Ալեքսանդր Տոմաշևիչ-Սկիրմունտ Ադամովիչի և նրա կնոջ՝ Հորտենս Միհալավնի Օրդայի (եղել է նկարիչ Նապոլեոն Օրդայի քույրը) ընտանիքում։ Հելենայի նախնիները 13-րդ դարից սերող ազնվականներ էին[4]։ Հելենան նկարչությամբ հետաքրքրվել է վաղ տարիքից։ Կրթվել է տանը, սակայն մի քանի ամիս Վիլնյուսում սովորել է բնանկարիչ Վինցենտի Դմախովսկիի մոտ։ 1844 թվականին այցելել է Բեռլին, ավելի ուշ՝ Դրեզդեն և Փարիզ՝ ուսանելու արևմտյան արվեստ[4], դասեր է առել Վիլհելմ Կրուսից և Կառլ Քրիստիան Ֆոգել ֆոն Ֆոգելշտեյնից[5]։ 1848 թվականին ամուսնացել է Կազիմերժ Սկիրմունտի հետ (Ռոման Սիրմունտի հորեղբայրը)[6], որը նույնպես հետաքրքրվում է նկարչությամբ և քանդակագործությամբ[4]։
1852 թվականին աչքերի բուժման նպատակով մեկնել է Վիեննա, միաժամանակ քանդկագործություն սովորել Յոզեֆ Սեզարի մոտ։ Այցելել է նաև Իտալիա (Հռոմ, Միլան, Ֆլորենցիա, Նեապոլ) և դասեր առել Պիետրո Գալլիի և Լ. Ամիցիի մոտ[5]։ Հելենան եկեղեցիների համար ստեղծել է որոշ կրոնական գործեր, սակայն կին նկարիչ-քանդակագործներին թերահավատորեն են ընդունել։ 1863 թվականին լեհական ապստամբության ժամանակ ձերբակալվել է, աքսորվել, իսկ ամուսինն աքսորվել է Տամբովի նահանգ, Կոստրոմսկայա նահանգ[4]։ Մեկ տարի անց նրանք միավորվել են և բնակվել Կիրսանովում։ 1867 թվականին ազատվել են աքսորից, սակայն նրանց չեն թույլատրել հաստատվել Լիտվական մեծ իշխանությունում։ Հաստատվել են Ղրիմի Բալակլավա բնակավայրում, որտեղ ամուսնու հայրը խաղողի այգիներ ու գինեգործարան ուներ[4]։ Ղրիմյան տարիները եղել են Հելենայի ստեղծագործական բեղուն շրջանը։
Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիվանդացել է դիֆթերիայով[6] և բուժման նպատակով մեկնել է Ֆրանսիայի Ամելի լե Բեն կոմունա, որտեղ մահացել է 1874 թվականին։ Հելենայի մասունքները թաղված են իր հայրենի բնակավայրում[4]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 2,0 2,1 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Առցանց լեհական կենսագրական բառարան (польск.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Butkuvienė, Anelė (2007). Garsios Lietuvos moterys (լիտվերեն). Baltos lankos. էջեր 191–195. ISBN 978-9955-23-065-6.
- ↑ 5,0 5,1 Polanowska, Jolanta (1997–1998). «Helena Skirmuntowa ze Skirmuntów». Polski Słownik Biograficzny (լեհերեն). Vol. XXXVIII. PAS Institute of History. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 1-ին.
- ↑ 6,0 6,1 «Гелена Скирмунт: литвинка, патриотка, первая женщина-скульптор» (ռուսերեն). Комсомольская правда. 2017 թ․ մայիսի 31. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 2-ին.(չաշխատող հղում)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հելենա Սկիրմունտ» հոդվածին։ |
|
