Կիտ Հարինգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կիտ Հարինգ
անգլ.՝ Keith Haring
ԿեղծանունHaring, Ḳit‏
Ծնվել էմայիսի 4, 1958(1958-05-04)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՌեդինգ, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ[4][5][6]
Վախճանվել էփետրվարի 16, 1990(1990-02-16)[1][2][3][…] (31 տարեկան)
Մահվան վայրՆյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[7][4][5]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ[8]
ԿրթությունԿերպարվեստի դպրոց, Kutztown Area High School? և Art Institute of Pittsburgh?
Մասնագիտություննկարիչ, գրող, գծանկարիչ, հասարակական ակտիվիստ, ակնագործ, լուսանկարիչ, գծանկարիչ, քանդակագործ, muralist, կոմիքսների հեղինակ, գծագրող և graffiti artist
Ոճսթրիտ արտ և ժամանակակից արվեստ[9][10]
Ժանրֆիգուրատիվիզմ[9][10] և social-artistic project?[9][10]
ԹեմաներԳրաֆիտի
Ուշագրավ աշխատանքներTuttomondo?, Crack Is Wack? և Together we can stop AIDS?
ՈւսուցիչԲիլ Բեքլի
Ներշնչվել էՈւիլյամ Սյուարդ Բերրոուզ
Կայքharing.com(անգլ.)
ստորագրություն
Изображение автографа
 Keith Haring Վիքիպահեստում

Կիտ Հարինգ (անգլ.՝ Keith Haring, մայիսի 4, 1958(1958-05-04)[1][2][3][…], Ռեդինգ, Փենսիլվանիա, ԱՄՆ[4][5][6] - փետրվարի 16, 1990(1990-02-16)[1][2][3][…], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[7][4][5]), ամերիկացի նկարիչ, քանդակագործ և հասարակական գործիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարինգը ծնվել է Փենսիլվանիայում, վաղ տարիքից սկսել է նկարել, հետաքրքրվել է ամերիկյան հայտնի մշակույթի զավեշտական գրքերով, մուլտֆիլմերով, գովազդներով։ Երկու կիսամյակ սովորել է Փիթսբուրգի Գեղարվեստի դպրոցում, ապա թողել է դասերը։ Տեղափոխվել է Նյու Յորք, զբաղվել է պատերի վրա գեղանկարչությամբ Նյու Յորքի մետրոյում, ինչպես նաև Մելբուռնում, Սիդնեյում, Ռիո դե Ժանեյրոյում, Ամստերդամում, Փարիզում, Բեռլինում։

Ընկերություն է արել Ժան Միշել Բասկիայի, Էնդի Ուորհոլի, Մադոննայի, Ուիլյամ Սյուարդ Բերրոուզի, Յոկո Օնոյի, Գրեյս Ջոնսի հետ։

Կիտ Հարինգնի առաջին անհատական ցուցահանդեսը կազմակերպվել էր Նյու Յորքում՝ 1982-ում։ Մասնակցել է խոշոր ցուցահանդեսների։ 1986 թվականին նկարիչը Մանհեթենում բացել է Pop Shop խանութ-սրահը, որտեղ վաճառվում էր նկարչի նկարներով տարբեր իրեր։ Խանութ-սրահը գոյություն է ունեցել մինչև 2005 թվականի սեպտեմբեր, և այժմ էլ շարունակում է աշխատել ինտերնետ-խանութի տեսքով։ Այս խանութի հայտնվելը համապատասխանում էր նկարչի շահերին, որպեսզի իր աշխատանքները հնարավորինս մատչելի դարձնեն և հեռացնեն իրենց արվեստի եւ զանգվածային մշակույթի միջև սահմանը։ Նույն նպատակով, մինչև Pop Shop-ը, ինչպես նաև դրա բացումից հետո, նկարիչը հաճախ իրեն մոտեցող մարդկանց շապիկներին նկարում էր, ստորագրում նոթատետրերում, ամսագրերում։

Կիթտ Հարինգնը բացահայտ միասեռական էր, և 1988 թվականին նրա մոտ հայտնաբերվում է Ձեռքբերովի իմունային անբավարարության համախտանիշ (ՁԻԱՀ)։ Այդ պահից ի վեր Կիթ Հարինգնը ակտիվ քարոզչական աշխատանք է ծավալում ՁԻԱՀ-ով հիվանդների խնդիրները բարձրաձայնելու համար, այդ հիվանդության վտանգը դառնում է նրա աշխատանքներում մշտական թեմաներից մեկը (որպես կանոն, ՁԻԱՀ-ը նրա նկարներում արտահայտվում էին սերմնաբջիջների տեսքով)։ Մինչ օրս Կիտ Հարինգը շարունակում է մնալ ամենահայտնի և առավել ակտիվ ՁԻԱՀ-ի դեմ պայքարող նկարիչը։

Նկարչի մահը վրա է հասել 1990 թվականի փետրվարի 16-ին, պատճառ են դարձել ՁԻԱՀ-ի հետևանքով առաջացած բարդությունները։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զգացել է Ժան Դյուբյուֆեի, Էնդի Ուորհոլի, Ջեքսոն Պոլլոքի, Մարկ Թոբիի ազդեցությունը։

Ժառանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1989 թվականին հիմնադրել է Կիտա Հարինգի հիմնադրամը՝ օգնելու մանկական կազմակերպություններին և ՁԻԱՀ-ով հիվանդներին, որը գործում է մինչև այս օրը։

2008 թվականին, Հարինգնի 50-ամյակին նվիրված, նրա հետահայաց ցուցահանդեսներ տեղի են ունեցել Տեռասայում, Լիոնում, Բուդապեշտում և այլ տեղերում։

2010 թվականին Ravensburger Puzzle ընկերությունը թողարկել է 32 256 մասից բաղկացած խճանկարը, որը դարձել է աշխարհի նոր խոշորագույն խճանկարը։ Դրա վրա պատկերված է նկարչի 32 նկարազարդումներից բաղկացած կոլաժ[11] Այս փազլի չափսը կազմել է 544×192 սմ, զանգվածը` 26 կգ։

Տեքստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ամստերդամի Ստեդելիք թանգարան, 1986թ.
    Keith Haring journals. New York: Viking, 1996

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Gruen J. Keith Haring: the authorized biography. New York: Prentice Hall Press, 1991.
  • Kolossa A. Keith Haring, 1958—1990: a life for art. Köln: Taschen, 2004.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Keith Haring (նիդերլ.)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Keith HaringOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 https://www.haring.com/!/about-haring/bio
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Կերպարվեստի արխիվ
  6. 6,0 6,1 6,2 https://zkm.de/en/person/keith-haring
  7. 7,0 7,1 7,2 Keith Haring, Artist, Dies at 31; Career Began in Subway GraffitiThe New York Times, 1990.
  8. Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  9. 9,0 9,1 9,2 Artnet — 1998.
  10. 10,0 10,1 10,2 http://www.artnet.com/artists/keith-haring/
  11. «Новый самый большой паззл в мире — на 32000 элементов». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 22-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կիտ Հարինգ» հոդվածին։