Կաբի Լարետեյ
Կաբի Լարետեյ Käbi Alma Laretei | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 14, 1922[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Տարտու, Էստոնիա[1] |
| Վախճանվել է | հոկտեմբերի 31, 2014[4][5] (92 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Ստոկհոլմ, Շվեդիա |
| Գերեզման | Սկուգսչյուրկոգորդեն[6] |
| Մասնագիտություն | դաշնակահարուհի, կոմպոզիտոր, գրող և կինոդերասանուհի |
| Քաղաքացիություն |  Էստոնիա[7] և  Շվեդիա[8][9] |
| Պարգևներ | |
| Ամուսին | Գուննար Ստաերն և Ինգմար Բերգման |
| Զավակներ | Դանիել Բերգման[12] |
Կաբի Ալմա Լարետեյ (էստ․՝ Käbi Alma Laretei[13], հուլիսի 14, 1922[1][2][3][…], Տարտու, Էստոնիա[1] - հոկտեմբերի 31, 2014[4][5], Ստոկհոլմ, Շվեդիա), էստոնացի դերասանուհի, կոմպոզիտոր, դաշնակահարուհի[14], գրող։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կաբի Ալմա Լարետեյը ծնվել է 1922 թվականի հուլիսի 14-ին Էստոնիայի Տարտու քաղաքում դիվանագետի ընտանիքում։ Էստոնիայի՝ ԽՍՀՄ-ին միանալուց հետո նրանց ընտանիքը տեղափոխվել է Շվեդիա։
Կաբի Լարետեյը ունեցել է դաշնակահարուհու երկարատև և նշանավոր կարիերա։ 1960-ական թվականներին նա նվագել է Մեծ Բրիտանիայի, Շվեդիայի, Արևմտյան Գերմանիայի և Միացյալ Նահանգների լեփ-լեցուն դահլիճներում, այդ թվում՝ Քարնեգի հոլում։
1950-1959 թվականներին Կաբի Լարետեյն ամուսնացած էր Գուննար Ստաեռնի հետ։ Նրանք ունեցել են մեկ դուստր՝ Կինդա Ստաեռն (ծնվել է 1955 թվականին)։
1959-1965 թվականներին Կաբի Լարետեյն ամուսացած է եղել ռեժիսոր Ինգմար Բերգմանի (1918-2007) հետ և եղել է նրա չորրորդ կինը։ Լարետեյը Բերգմանին ծանոթացրել է տարբեր երաժշտական ժանրերի հետ, որոնցից մի քանիսը նա օգտագործել է իր ֆիլմերում[15]։ Նրանք ունեցել են մեկ որդի՝ Դանիել Բերգման (ծնվել է՝ 07.09.1962)։ Ամուսնալուծվել են 1969 թվականին, թեև ամուսնությունը, ըստ էության, դադարեցվել է 1966 թվականին։ Ինգմար Բերգմանի «Մուգ ապակու միջով» ֆիլմը (1961) նվիրված է կնոջը՝ Կաբի Լարետեյին։ Լարետեյն աշխատել է Իգոր Ստրավինսկու և Պաուլ Հինդեմիթի հետ[15]։
Ամուսնալուծությունից հետո Լարետեյը շարունակել է երաժշտական խորհրդատվություն տալ իր նախկին ամուսնու որոշ ֆիլմերի համար և նույնիսկ նկարահանվել է «Ֆաննին և Ալեքսանդրը» ֆիլմում, որտեղ դաշնամուր է նվագում։ Նա ձայնագրել է դաշնամուրային երաժշտություն Բերգմանի ֆիլմերի համար, ինչպիսիք են «Աշնանային սոնատը» և «Կախարդական ֆլեյտան»։ Լարետեյը հետաքրքրվել հեռուստատեսությամբ, վարել է բազմաթիվ հաղորդումներ գրականության և երաժշտության վերաբերյալ Շվեդիայի հեռուստատեսությամբ, ինչպես նաև հրատարակել է մի շարք գրքեր կյանքի և երաժշտության մասին։ Բացի այդ, նրա մասին նկարահանվել են բազմաթիվ փաստագրական ֆիլմեր։
1998 թվականին Կաբի Լարետեյը պարգևատրվել է Էստոնիայի Ազգային զինանշանի երրորդ աստիճանի շքանշանով[16]։
Կաբի Լարետեյը մահացել է 2014 թվականի հոկտեմբերի 31-ին 92 տարեկան հասակում[17]։
Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Տարի | Ֆիլմ | Դեր |
|---|---|---|
| 1976 | Դեմ առ դեմ | Դաշնակահար |
| 1982 | Ֆաննին և Ալեքսանդրը | Աննա ֆոն Բոլեն |
| 1986 | Թռիչէ դեպի հյուսիս | Մայր |
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 http://www.discogs.com/artist/1862645-K%C3%A4bi-Laretei
- ↑ 2,0 2,1 http://news.err.ee/v/Culture/30006135-ea80-475c-8949-4a6811327621
- ↑ 3,0 3,1 filmportal.de — 2005.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.svd.se/rotlosheten-bidrog-till-konstnarskapet
- ↑ 5,0 5,1 5,2 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ http://www.svenskagravar.se/gravsatt/45928519 — Svenskagravar.se.
- ↑ http://www.worldatlas.com/webimage/countrys/europe/estonia/eefamous2.htm
- ↑ http://www.musicweb-international.com/classRev/2003/Oct03/Kabi_Laretei.htm
- ↑ http://www.discogs.com/K%C3%A4bi-Laretei-Spelar-Musiken-Till-Ingmar-Bergmans-Filmer-N%C3%A4rbilder/release/2780517
- ↑ https://president.ee/et/teenetemargid/teenetemarkide-kavalerid/12153-kabi-laretei
- ↑ 11,0 11,1 Käbi Laretei Konsertpianist, författare (շվեդերեն) — Göteborgs universitet, 2018. — ISBN 978-91-639-7594-3 — ISSN 2003-0088
- ↑ Lundy D. R. The Peerage
- ↑ Eesti Entsüklopeedia 14, p. 224. Tallinn 2000. 9985-70-064-3
- ↑ «Käbi Laretei». Nationalencyklopedin (Swedish). Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 10-ին.
{{cite encyclopedia}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ 15,0 15,1 James Eugene Wierzbicki. Music, Sound and Filmmakers: Sonic Style in Cinema. Routledge, 2012.
- ↑ http://www.president.ee/en/estonia/decorations/bearers.php?tm=Riigivapi+III+klassi+teenetem%C3%A4rk
- ↑ Käbi Laretei, concert pianist - obituary
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||||||||||||||||
