Էքսետեր

Էքսետեր
Քաղաք
	Էքսետեր
	անգլ.՝ Exeter
	Զինանշան
Երկիր	Միացյալ Թագավորություն
Կոմսություն	Դևոն
Քաղաքապետ	Ռեյչել Լայոնս
Առաջին հիշատակում	1974
Մակերես	47 կմ²
ԲԾՄ	7 մետր
Խոսվող լեզուներ	անգլերեն
Բնակչություն	117 773 մարդ (2011)
Խտություն	2504 մարդ/կմ²
Ժամային գոտի	UTC+0, ամառը UTC+1
Հեռախոսային կոդ	01392
Փոստային ինդեքս	EX1-6
Փոստային դասիչ	EX1-EX6
Պաշտոնական կայք	exeter.gov.uk(անգլ.)
	Էքսետեր (Միացյալ Թագավորություն)
	Էքսետեր (Միացյալ Թագավորություն)
	Էքսետեր Վիքիպահեստում

Էքսետեր (անգլ.՝ Exeter), անգլիական Դևոն կոմսության գլխավոր քաղաք, Էքս նավարկելի գետի մոտ։ Բնակչության թիվը՝ 119 600 մարդ (2010)։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջ շատ ամուր էր և բաղկացած էր նեղ ու ծուռ փողոցներից, որոնք մինչև հիմա էլ պահպանվելեն քաղաքի հին մասում։ Նոր մասում ավելի լավ փողոցներ են, մեծ հրապարակներ, մեծ և փառահեղ շենքեր։ Քաղաքի գլխավոր տեսարժան վայրը՝ մայր տաճարը, որը հիմնվել է դեռ 1050 թվականին։ Տաճարը սկզբում կառուցվել է նորմանական ոճով ( 1112 թվական) , բայց հետո հասցրվել է իր վերջնական տեսքին գոթական ոճով ( մոտավորապես 1280 և 1370 թվականներին) ։ Այն ունեցել է 124 մ երկարություն և 23 մ լայնություն, երկու գմբեթ՝ յուրաքանչյուրը 50 մ բարձրությամբ, մի քանի մատուռ, պատուհաններ, ժամացույցներ ( XIV դար), եպիսկոպոսի գահ ( 1470) , հարուստ գրադարան, եպիսկոպոսների հուշարձաններ և այսպես կոչված Minstrels Gallery, որի որմնախորշերում տեղավորված են երաժշտական գործիքների վրա նվագող հրեշտակներ՝ քանդակագործության յուրօրինակ նմուշներ։ Տաճարի արևմտյան ճակատը զարդարված է քանդակներով։ Դատարանի շենքը, 1593 թվականին կառուցված ռատուշան (քաղաքապետարան) (Guildhall), թատրոնը։ Արվեստի կենտրոնը, որն ունի գրադարան և թանգարան։

XVIII դարում Էքսետերը խոշոր արդյունաբերական քաղաք էր և նույնիսկ հանդիսանում էր բրդե մանուֆակտուրայի գլխավոր կենտրոն, հիմա այն ավելի շատ առևտրային քաղաքի բնույթ է ստանում։ Արտադրում են ձեռնոցներ, գյուղատնտեսական մեքենաներ և ժանյակներ (Honiton lace) ։ Հռոմեացիները Էքսետերը անվանում էին լատին․՝ Isca Dumnoniorum, անգլոսաքսերը՝ Exanceaster, միջին լատիներենով՝ Exonia և այլն։

1922 թվականին քաղաքում հիմնադրվեց քոլեջ, որը 1955 թվականին վերանվանվեց Էքսետերյան համալսարան։ 2006 թվականին համալսարանի կանցլեր ընտրվեց հեռուստահաղորդավարուհի և դերասանուհի Ֆլոէլլա Բենջամինը։

2008 թվականի մայիսի 22-ին քաղաքի կենտրոնում՝ առևտրական կենտրոնի կողքին գտնվող սրճարանում, տեղի ունեցավ մեծ պայթյուն^[1]։