Էանիի հնագիտական թանգարան

Էանիի հնագիտական թանգարան
Տեսակ	հնագիտական թանգարան
Երկիր	Հունաստան
Տեղագրություն	Kozani Municipality?
Վայր	Էանի
Հասցե	Aiani Kozanis50004
Հիմնադրվել է	1970
Կայք	mouseioaianis.gr

Էանիի հնագիտական թանգարան, գտնվում է Էանի քաղաքում (հուն․՝ Αιανή) (Արևմտյան Մակեդոնիա, Հունաստան)

Էանիի հնագույն քաղաքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այժմյան Էանի քաղաքը գտնվում է Ալիակմոն գետից ոչ հեռու, Կոզանի քաղաքից 22 կիլոմետր հարավ։ 2010 թվականից սկսած Էանին ունի Կոզանի նոմի պատմական կենտրոնի կարգավիճակ^[1]։ Իր անունը ստացել է հնագույն մակեդոնական քաղաքից, որն անվանակոչվել է Էանես, Էանի, Էանա (հուն. Αιάνες, Αιάνη, Αίανα) և պատկանել Էլիմիյա շրջանին (հուն․՝ Ελιμία)^[2]՝ էանների (հուն․՝ Αιάνες) կամ էլիմոնտների (հուն․ Ελιμιωτών) նախկին մայրաքաղաքին։ Հնագույն Էանին գտնվում է այժմյան քաղաքից 1,5 կիլոմետր հեռավորության վրա։ Տիրենա մակեդոնական քաղաքի (հուն․՝ βασιλέως των Τυρρηνών, μιας Μακεδονικής πόλης) արքա Էլիմայի որդին՝ Էանոսը, հիշատակվում է որպես էանի քաղաքի հիմնադիր^[3]։

Թանգարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թանգարանը բացվել է 1970 թվականին և ունեցել է Էանի անտիկ քաղաքի հնությունների հավաքածու, բայց 1983 թվականին անհրաժեշտություն է առաջացել ընդլայնել թանգարանը՝ նոր ցուցանմուշներ ընդունելու համար։ Պեղումները հաստատել են, որ մ․թ.ա. 2-րդ հազարամյակից մինչև մ. թ. ա. 100 թվականը գոյություն է ունեցել կազմավորված քաղաք, երբ այն լքվել է (հավանաբար՝ երկրաշարժից հետո)։ Պեղվել են կարևոր ճարտարապետական տարրեր, դամբարաններ՝ թվագրված նախապատմական ժամանակներից մինչև հին հելլենիստական դարաշրջան։ Նոր թանգարանի շինարարությունը սկսվել է 1992 թվականին, բայց թանգարանի բացումը հետաձգվել է տարբեր պատճառներով, այդ թվում 1995 թվականի մարտի 13-ի երկրաշարժի պատճառով։ Գտածոները պահվել են տարբեր տեղերում, այդ թվում քաղաքապետարանի շենքում։ Թանգարանի շինարարությունը ավարտվել է 1997 թվականին, բայց 2002 թվականի հոկտեմբերին բացվել են թանգարանի ցուցասրահներից միայն երկուսը^[4]։ Այսօր գտնվելով երկհարկանի շենքում՝ Էանիի հնագիտական թանգարանը արտացոլում է հնագույն քաղաքի՝ Էլիմիի մայրաքաղաքի պատմությունը (հուն․՝ Ελιμία, Ελιμιώτις,Ελιμεία), որը եղել է Վերին Մակեդոնիայի առավել կարևոր կիսաինքնավար թագավորություններից մեկը։ Թանգարանն ունի ութ ցուցասրահ, (որոնցից միայն երկուսն են բաց այցելուների առաջ), պահասենյակներ, գրասենյակներ, գրադարան, ուրվանկարաման ստուդիա, ցուցադրության/լեկցիայի բազմանպատակ սրահ, մետաղյա և տերակոտայից պատրաստված իրերի կոնսերվացման լաբորատորիա։ 1995 թվականից մինչև 2002 թվականի հոկտեմբեր սրահը պահել է սրբապատկերների հավաքածու, տեքստեր, քարտեզներ և հնությունների պատճեններ։ Կարևոր հավաքածուները ներառում են Ուշբրոնզիդարյան (մ․թ․ա․ 1500-1200), արխաիկ և դասական շրջանների (մ․թ․ա․ 600-500) գտածոներ, որոնք տալիս են կարևոր տեղեկություն շրջանում դորիամակեդոնական ազգությունների առաջացման և Էանիի զարգացման մասին^[5]։

Մ.թ.ա. 6-րդ դարի ոսկյա զարդ
Մ.թ.ա. 14-րդ դարի անփայլ որմնանկարով անոթներ
Կորայի կավե արձանիկ (հուն. Κόρη- դուստր, երիտասարդ կին), որը թվագրվում է մ.թ.ա․ 6-րդ դարի երկրորդ կեսին:
Հին հունական աստվածուհի Աթենասի կավե արձանիկը
Մ․թ.ա. 14-րդ դարի փայլատ որմնանկարով կավե տակդիր