Բետյուն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քաղաք
Բետյուն
Béthune
Զինանշան

Բետյունի գլխավոր հրապարակը
Բետյունի գլխավոր հրապարակը
ԵրկիրՖրանսիա Ֆրանսիա
ԵրկրամասՆոր-Պա-դը-Կալե
ԳավառՊա դը Կալե
ՄէրՕլիվիե Գասկեր
2014-2020
Հիմնադրված էհունվարի 1, 2008[1] թ.
Մակերես9,43 կմ²
ԲԾՄ26 մետր
Բնակչություն25 430 մարդ (2011)
Խտություն1961 մարդ/կմ²
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Փոստային դասիչ62400[2]
Պաշտոնական կայքbethune.fr
Բետյուն (Ֆրանսիա)##
Բետյուն (Ֆրանսիա)

Բետյուն (ֆր.՝ Béthune), Ֆրանսիայի քաղաք, մտնում է Պա դը Կալեի գավառի և Արտուա նախկին նահանգի կազմի մեջ։ Մտնում է նաև Նոր-Պա-դը-Կալեի և Բետյուն։

Բնակչության թիվը 2011 թվականի տվյալներով կազմել է 25 հազար 430 մարդ։

Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բետյունը գտնվում է Լիլ քաղաքից 33 կմ դեպի արևմուտք և 186 կմ դեպի հյուսիս՝ մայրաքաղաք Փարիզից հեռավորության վրա, Լավ գետի և Դյուներկ Շելդա նավարկելի ջրանցքի խաչմերուկում, 3 կմ А26 «Անգլիա» Տրուա-Կալե մայրուղիններից հեռու։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մինչև 1248 թվականը քաղաքը կառավարել են Բետյունյան կոմսերը, որոնցից հետո քաղաքը ղեկավարվել է տրուբադուրների և խաչակիր Կոնոն դը Բեթյուի կողմից։ Բետյունների տոհմի մեկ այլ ճյուղի ներկայացուցիչներից մեկն եղել է հռչակավոր դուքս Սյուլլին։ Քաղաքի անկախությունը կորցնելուց հետո, ենթարկվեց Արտուա դքսությանը մինչև Ներվեգենյան երկրի ձևավորմանը ժամանակաշրջանում (1678), որտեղ Հաբսբուրգները զիջեցին նրան Բուրբոններին։

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բեֆֆրուան և Սուրբ Վեդաստի եկեղեցին

Քաղաքի պատմական կենտրոնը համարվում է Գլխավոր հրապարակը (Grand-Place): Նրա կենտրոնում է, ժամանակակից քաղաքապետարանի շենքի վայրում, միջին դարերում կանգնած է եղել քաղաքի քաղաքապետարանը (ռատուշա)։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ հրապարակը, բացառությամբ բեֆֆրուայի, ամբողջությամբ ոչնչացվել է և կրկին վերականգնվել է 1920-1927 թվականներին, մի խումբ ճարտարապետերի նախաձեռնությամբ, որոնց գլխավորում էր Լուի-Մարի Կորդոննիեն։ Հրապարակի ճարտարապետական ոճն է` նեո-ռեգիոնալիզմի և ար-դեկոյի համադրությունը։

Հրապարակի շինությունների մեծ մասը ավերվել են Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում, իսկ քաղաքապետարանը վերակառուցվել է 1926 թվականին։ Այն շենքը, որում գտնվում է ներկայիս քաղաքապետարանը, պահպանել է նախկին շենքի համամասնությունները և համապատասխանում է իր շենքի շրջակա ճարտարապետությանը։

Բետյունի գլխավոր խորհրդանիշը 47 մետրանոց բեֆֆրուայի զանգակատունն է, պսակավորված վիշապի կերպարով, գտնվում է հենց Գլխավոր հրապարակի կենտրոնում։ Բեֆֆրուան, որը կառուցվել է 1388 թվականին[3], ունի 36 զանգակ և նաև նա համարվում է ՅՈՒՆԵՍԿՈ-ի համաշխարհային ժառանգության նշանակալից կառույց, մտնելով Բելգիայի և Ֆրանսիայի բեֆֆրուանների կազմի մեջ։ Հրապարակի կողքին է գտնվում նաև նեո-բյուզանդական Սուրբ Վեդաստի եկեղեցու շենքը, որը կառուցվել է 1924-1927 թվականներին, 1918 թվականին ավերված կայսր Կառլ V-ի երբեմնի եկեղեցու վայրում։

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դրոշը ՅՈւՆԵՍԿՕՀամաշխարհային ժառանգություն ,
օբյեկտ № 943-046
ռուս..անգլ..ֆր.

Բետյունի տեսարժան վայրերի շարքում իր ուրույն տեղն է զբաղեցնում նաև հին Սուրբ Իգնասիայի հրետանային աշտարակը, որը կառուցվել է XIV-XV դարերում։ Նա եղել է հին քաղաքային ամրոցների մասնիկը։ XVII դարում ընթացող ռազմական գործողությունների ժամանակ ամրոցները ավերվել են, կանգուն է մնացել միայն հենց աշտարակը և Սեն-Պրիի բաստիոնը։

Քաղաքը խիզախության համար պարգևատրվել է Պատվավոր Լեգեոնի շքանշանով։ Այստեղ է գտնվում նաև ամենախոշոր գերեզմանատունը, որը նվիրված է Առաջին համաշխարհային պատերազմի ընթացքում զոհվածների հիշատակին։

Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

XIX դարում Բետյունը սկսել է արագ զարգանալ որպես ածխի հանածոյի կենտրոն։ Քաղաքում է գտնվում Բետյունի Ածուխի ընկերությունը (Compagnie des mines de Béthune), որը վերահսկում է մոտակայքի վայրերից մեկում տեղի ունեցող յուրաքանչյուր հանքարդյունաբերական աշխատանքները։

Բնակչության զբաղվածության կառուցվածքը.

  • գյուղատնտեսություն — 0,2 %
  • արդյունաբերություն — 17,1 %
  • շինարարություն — 3,0 %
  • առևտուր, տրանսպորտ և ծառայությունների ոլորտ — 38,8 %
  • քաղաքական և քաղաքապետարանային աշխատանքներ — 40,9 %

Անաշխատունակների մակարդակը (2011) - 20,4 % (Ամբողջ Ֆրանսիայում - 12,8 %, Պա դը Կալե գավառում - 16,2 %)։
Միջին տարեկան եկամուտը 1 անձին, եվրո (2011) - 19 483 (Ամբողջ Ֆրանսիայում - 25 140, Պա դը Կալե գավառում- 20 511)։

Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բնակչության թվի դինամիկա, մարդ

Վարչակազմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բետյունի քաղաքապետի պաշտոնը սկսած 2014 թվականից զբաղեցրել է դեմոկրատների և անկախների Միության անդամ Օլիվիե Գասկերը (Olivier Gacquerre): 2014 թվականի ընտրությունների ժամանակ նա կարողացել է օգտվել ձախակողմյան ուժերի տարաձայնություններից և մեջբերել է միակ աջակողմյան բլոկը, որպիսզի 2-րդ տուրում հասնի հաղթանակի։

Քաղաքապետարանի ընտրությունները 2014 թվականին (2 տուր)
Թեկնածու Կուսակցություն Ձայների %
    Օլիվիե Գասկեր Աջակողմյան բլոկ 33,60
    Ստեֆան Սեն Անդրե Ձախակողմյան բլոկ 28,41
    Ժակ Մելլիկ Այլ ձախակողմյան 28,09
    Լյուդովիկ Պաժո Ազգային ճակատ 9,89
Քաղաքապետարանի ընտրությունները 2008 թվականին (2 տուր)
Թեկնածու Կուսակցություն Ձայների %
    Ստեֆան Սեն Անդրե Այլ ձախակողմյան              50,66
    Ժակ Մելլիկ Ձախակողմյան բլոկ 49,34

Հայտնի քաղաքացիներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաք եղբայրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 2007. — ISSN 0242-6773
  2. Base officielle des codes postauxLa Poste, 2018.
  3. «La ville de Béthune - Le beffroi de Béthune». Ville-bethune.fr. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 26-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բետյուն» հոդվածին։