Դիտել ԲՏՌ-60 էջի աղբյուրը

{{Տեղեկաքարտ Տանկ
| բնօրինակ անվանում = БТР-60
| քաշ = 10,2-10,3
| անձնակազմ = 2
| դեսանտ = 8
| արտադրող = {{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} 
| արտադրման թվականներ = 1966-1976
| շահագործման թվականներ = 1966-ից մինչ օրս
| օգտագործող = {{դրոշավորում|Ռուսաստան}}<br/ >{{դրոշավորում|Ուկրաինա}}
| երկարություն = 7220
| լայնություն = 2830
| բարձրություն = 2420
| թնդանոթի տրամաչափ և մակնիշ = Չունի
| գնդացրի տրամաչափ և մակնիշ = 1 × 14,5 մմ [[ԿՊՎ]]Տ,<br/ >1 × 7,62 մմ [[ՊԿ]]Տ
| շարժիչի տիպ = 2 x ԳԱԶ-49Բ Բենզինային
| շարժիչի հզորություն = 2 x 90
| արագությունը խճուղով = 80
}}

'''ԲՏՌ-60''' ({{lang-ru|БТР-60}})՝ [[ԽՍՀՄ|Խորհրդային]] արտադրության [[զրահափոխադրիչ]]։

== Ընդհանուր բնութագիր ==
ԲՏՌ-60 [[զրահափոխադրիչ]]ի արտադրությունը սկսվել է [[1966]] թվականին։ ԲՏՌ-60-ը ի տարբերություն [[ԲՏՌ-80]]-ի և [[ԲՏՌ-70]]-ի չի ստեղծվել ուրիշ զրահափոխադրիչի հիման վրա։ ԲՏՌ-60 սկսվել է շահագործվել [[ԽՍՀՄ Զինված ուժեր|խորհրդային բանակում]] [[1966]] թվականից։ Այժմ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչը շահագործվում է բազմաթիվ երկրներում՝ ինչպես արտաքին այնպես էլ ներքին ուժային կառույցների կողմից։ Այս զրահափոխադրիչը նաև լայնորեն օգտագործվում է մի շարք ռազմական հակամարտությունների ընթացքում։

== Մարտավարատեխնիկական տվյալներ ==
ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչն ունի 8x8 կոնֆիգուրացիա։ Առաջին երկու զույգ անիվները պտտվող են։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչի երկարությունը կազմում է 7.22 մ, լայնությունը՝ 2.83 մ, իսկ բարձրությունը՝ 2.42 մ։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչը բավականին թեթև է. նրա քաշը կազմում է 10.2-10.3 տ։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչն ունի 14.5 մմ-անոց գնդացիր։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչը սնուցվում է երկու 90 ձիաուժ հզորությամբ GAZ-49B դիզելային [[շարժիչ]]ով՝ զարգացնելով ճանապարհային հատվածում 80 կմ/ժ, իսկ ջրային ավազաններում 9-10 կմ/ժ արագություն։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչի վառելիքի պաշարը կազմում է 500 կմ։ ԲՏՌ-60 զրահափոխադրիչը պողպատե զրահապատված է։ Այն պաշտպանում է փոքր զենքերից և հրետանային արկերից։

== Սպառազինություն ==
Այժմ ԲՏՌ-60 [[զրահափոխադրիչ]]ը շահագործվում է բազմաթիվ երկրներում։ [[Հայաստան]]ում շահագործվում են շուրջ 100 հատ ԲՏՌ-60 [[զրահափոխադրիչ]]ներ։

== Շահագործող երկրներ ==
[[Պատկեր:BTR-60_operators.png|thumb|center|500px|ԲՏՌ-60 և TAB-71 օպերատորների քարտեզ (ժամանակակից օպերատորները նշված են կապույտ գույնով, նախկինները՝ մուգ կարմիր)]]
{{clear}}
<div style="float:left;width:50%">
* '''Ժամանակակից'''
** {{դրոշավորում|Ադրբեջան}} — 10 ԲՏՌ-60 բանակի կազմում և 19 ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-70/ԲՏՌ-80 սահմանապահ զորքերում և ոստիկանությունում, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=180,181}}</ref>
** {{դրոշավորում|Ալժիր}} — 250 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=320}}</ref>
** {{դրոշավորում|Անգոլա}} — անհայտ քանակության ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=429}}</ref>
** {{դրոշավորում|Հայաստան}} — 8 բանակում, 24 ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-70/ԲՏՌ-152/ ՆԳՆ-ում և 5-ը սահմանապահ զորքերում, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=179}}</ref>
** {{դրոշավորում|Բուլղարիա}} — 2 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=82}}</ref>
** {{դրոշավորում|Բոտսվանա}} — 50 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=431}}</ref>
** {{դրոշավորում|Վիետնամ}} — 1100 ԲՏՌ-152/ԲՏՌ-50/ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-40, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=297}}</ref>
** {{դրոշավորում|Գվինեա}} — 8 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=449}}</ref>
** {{դրոշավորում|Գվինեա Բիսաու}} — 35 ԲՏՌ-40/ԲՏՌ-152/ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=450}}</ref>
** {{դրոշավորում|Ջիբութի}} — 12 ԲՏՌ-60, որոնց մարտունակությունը կասկածելի է, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=442}}</ref>
** {{դրոշավորում|Եգիպտոս}} — 250 ԲՏՌ-60С, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=324}}</ref>
** {{դրոշավորում|Զամբիա}} — 13 ԲՏՌ-60, 2018 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2018 |страницы=495}}</ref>
** {{դրոշավորում|Իրան}} — ավելի քան 300 ԲՏՌ-50/ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=328}}</ref>, 150 ԲՏՌ-60<ref>{{Cite web |title=Military army ground forces equipment Iran Army |url=http://www.armyrecognition.com/moyen_orient/Iran/Index_Iran_army_ground_foces_military_equipment.htm |archiveurl=https://www.webcitation.org/614A0F0Wj?url=http://www.armyrecognition.com/moyen_orient/Iran/Index_Iran_army_ground_foces_military_equipment.htm |archivedate=2011 թ․ օգոստոսի 20 |accessdate=3 ноября 2008 |publisher=Army Recognition |lang=en}}</ref>
** {{դրոշավորում|Եմեն}} — անհայտ քանակության ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=360}}</ref>
** {{դրոշավորում|Կամբոջա}} — 200 ԲՏՌ-152/ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=239}}</ref>
** {{դրոշավորում|Հյուսիսային Կորեա}} — 2500 ԲՏՌ-40/ԲՏՌ-60/M-1992/1/BTR-152/M-2010 (6×6)/M-2010 (8×8), 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=265}}</ref>
** {{դրոշավորում|Կոնգոյի Հանրապետություն}} — 30 ԲՏՌ-60, 2018 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2018 |страницы=455}}</ref>
** {{դրոշավորում|Կուբա}} — ավելի քան 500 ԲՏՌ-50/ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-152, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=393}}</ref>
** {{դրոշավորում|Լաոս}} — 30 ԲՏՌ-40/ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=271}}</ref>
** {{դրոշավորում|Լիբիա}} — անհայտ քանակության ԲՏՌ-60ՊԲ, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=342}}</ref>
** {{դրոշավորում|Մալի}} — 10 ԲՏՌ-60ՊԲ, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=455}}</ref>
** {{դրոշավորում|Մեքսիկա}} — 3 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=405}}</ref>
** {{դրոշավորում|Մոզամբիկ}} — 160 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=458}}</ref>
** {{դրոշավորում|Մոնղոլիա}} — 150 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=275}}</ref>
** {{դրոշավորում|Նամիբիա}} — 10 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=459}}</ref>
** {{դրոշավորում|Նիկարագուա}} — ավելի քան 60 ԲՏՌ-60 (դրանցից ավելի քան 50-ը՝ պահեստում), 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=406}}</ref>
** {{դրոշավորում|Ռուսաստան}} — 800 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ (ևս 4000 ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-70 պահեստում)<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=190}}</ref>
** {{դրոշավորում|Սիրիա}} — անհայտ քանակության ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=354}}</ref>
** {{դրոշավորում|Տաջիկստան}} — 23 ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-70/ԲՏՌ-80, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=202}}</ref>
** {{դրոշավորում|Թուրքմենստան}} — 120 ԲՏՌ-60 բոլոր ձևափոխումներից, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=203}}</ref>
** {{դրոշավորում|Թուրքիա}} — 535 ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-80 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=150}}</ref>
** {{դրոշավորում|Ուգանդա}} — 15 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=475}}</ref>
</div>
<div style="float:left;width:50%">
* '''Ժամանակակից'''
** {{դրոշավորում|Ուզբեկստան}} — 24 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=208}}</ref>
** {{դրոշավորում|Ուկրաինա}} — ավելի քան 6 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>The Military Balance 2016 - стр. 205,206</ref>
** {{դրոշավորում|Չադ}} — շուրջ 20 ԲՏՌ-60, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=437}}</ref>
** {{դրոշավորում|Էրիթրեա}} — 25 ԲՏՌ-60/ԲՏՌ-152, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=444}}</ref>
** {{դրոշավորում|Եթովպիա}} — անհայտ քանակության, 2016 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2016 |страницы=445}}</ref>
* '''Նախկին'''
** {{դրոշավորում|Աֆղանստան}} — 2007 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=312}}</ref>
** {{դրոշավորում|Բելառուս}} — 188 ԲՏՌ-60, 2007 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=159}}</ref>, 
** {{դրոշավորում|Հունգարիա}} — հանվել են սպառազինությունից<ref name="Б 35">{{Ռուսերեն գիրք |автор=М. Барятинский |заглавие=Отечественные колёсные бронетранспортёры БТР-60, БТР-70, БТР-80 |год=2007 |место=М. |издательство=Моделист-конструктор |страницы=35 |страниц=64 |серия=Бронеколлекция, спецвыпуск №&nbsp;11 |тираж=1500}}</ref><ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=122}}</ref>
** [[Գերմանիայի դեմոկրատական հանրապետություն]] — անցել են Գերմանիային<ref name="Б 35" />
** {{դրոշավորում|Գերմանիա}} — հանվել են սպառազինությունից<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=116}}</ref>
** {{դրոշավորում|Գրենադա}} — հանվել են սպառազինությունից<ref name="ВМ2 55" /><ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007}}</ref>
** {{դրոշավորում|Վրաստան}} — 1 ԲՏՌ-60, 2007 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=166}}</ref>
** {{դրոշավորում|Իսրայել}} — հանվել են սպառազինությունից<ref name="ВМ2 43" /><ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=224}}</ref>
** {{դրոշավորում|Հնդկաստան}} — հանվել են սպառազինությունից, հնարավոր է՝ որոշ քանակություն գտնվում է պահեստում<ref name="ВМ2 43" /><ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=315}}</ref>
** {{դրոշավորում|Իրաք}} — առնվազն մի քանի հարյուր ԲՏՌ-60, ժամանակակից կարգավիճակը հայտնի չէ<ref name="ВМ2 55" />
** {{դրոշավորում|Լիտվա}} — 22 ԲՏՌ-60, 2007 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=128}}</ref>
** [[ՄԱԿ-ի խաղաղապահ ուժեր]] — առնվազն 136 ԲՏՌ-60ՊԲ խաղաղարար զորամասի կազմում [[Սիերա Լեոնե]]ում, այդ թվում<ref name="ВМ2 43">{{Ռուսերեն գիրք |автор=С. Шумилин |заглавие=Советские бронетранспортёры ԲՏՌ-60/70/80/90 |год=2000 |место=Киров |издательство=Кировское общество любителей военной техники и моделизма |том=2 |страницы=43 |страниц=57 |серия=Военные машины №&nbsp;15}}</ref>.
*** {{դրոշավորում|Գանա}} — 6 ԲՏՌ-60ՊԲ
*** {{դրոշավորում|Գվինեա}} — 1 ԲՏՌ-60ՊԲ
*** {{դրոշավորում|Քենիա}} — 3 ԲՏՌ-60ՊԲ
*** {{դրոշավորում|Նիգերիա}} — 6 ԲՏՌ-60ՊԲ
** {{դրոշավորում|Պերու}} — 12 ԲՏՌ-60, 2007 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=84}}</ref>
** {{դրոշավորում|Լեհաստան}} — հանվել են սպառազինությունից<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=134}}</ref>
** {{դրոշավորում|Սոմալի}} — հնարավոր է՝ դեռ ունի որոշակի քանակություն, բակց փաստացիորեն ոչ մարտունակ կարգավիճակում<ref name="ВМ2 55">{{Ռուսերեն գիրք |автор=С. Шумилин |заглавие=Советские бронетранспортёры БТР-60/70/80/90 |год=2000 |место=Киров |издательство=Кировское общество любителей военной техники и моделизма |том=2 |страницы=55 |страниц=57 |серия=Военные машины №&nbsp;15}}</ref><ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=291}}</ref>
** {{դրոշավորում|Սուդան}} — հանվել են սպառազինությունից<ref name="ВМ2 43" /><ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=293}}</ref>
** {{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} — անցել են նրա անկումից հետո ձևավորված հանրապետություններին
** {{դրոշավորում|Ֆինլանդիա}} — 110 ԲՏՌ-60, 2007 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=164}}</ref>
** {{դրոշավորում|Էստոնիա}} — 1 ԲՏՌ-60, 2007 թվականի դրությամբ<ref>{{Ռուսերեն գիրք |заглавие=Military Balance 2007 |страницы=110}}</ref>
** {{դրոշավորում|Հարավսլավիա}} — ԲՏՌ-60 և TAB-71, անցել են նրա անկումից հետո ձևավորված պետություններին<ref name="Б 35" />
** {{դրոշավորում|Մերձդնեստրի Մոլդովական Հանրապետություն}}<ref>[https://novostipmr.com/ru/news/18-11-27/v-vooruzhennyh-silah-nachalis-planovye-proverki-boevoy-gotovnosti В вооруженных силах начались плановые проверки боевой готовности подразделений] // "Новости Приднестровья" от 28 ноября 2018</ref> — ավելի քան 40
</div>
{{clear}}

== Տես նաև ==
* [[ԲՏՌ-80]]
* [[ԲՏՌ-70]]
* [[ԲՌԴՄ-2]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{Ծանտուփ}}

== Աղբյուրներ ==
* [http://www.military-today.com/apc/btr_60_pb.htm BTR-60 Armored personnel carrier] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160720174540/http://www.military-today.com/apc/btr_60_pb.htm |date=2016-07-20 }}{{ref-en}}

[[Կատեգորիա:ԽՍՀՄ զրահատեխնիկա]]
[[Կատեգորիա:Լողացող տանկեր]]
[[Կատեգորիա:Ռուսաստանի զենք]]