Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Թախտաջյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Արմեն Թախտաջյան
Ծնվել է մայիսի 28 (հունիսի 10 ), 1910 [1] [2] Շուշի , Ելիզավետպոլի նահանգ , Կովկասի փոխարքայություն , Ռուսական կայսրություն [3] [1] [2] Մահացել է նոյեմբերի 13 , 2009 (2009-11-13 ) [4] [5] (99 տարեկան) Սանկտ Պետերբուրգ , Ռուսաստան Գերեզման Սմոլենկայի հայկական գերեզմանոց Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն , Ռուսական հանրապետություն , Անդրկովկասյան կոմիսարիատ , Անդրկովկասյան ԴՖՀ , Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետություն , Վրացական Սոցիալիստական Խորհրդային Հանրապետություն , ԱԽՖՍՀ , ԽՍՀՄ և Ռուսաստան Ազգություն հայ Մասնագիտություն բուսաբան , կենսաբան , պտերիդոլոգ , համալսարանի դասախոս և botanical collector Հաստատություն(ներ) Երևանի պետական համալսարան [1] , Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան [1] և Կոմարովի անվան բուսաբանական ինստիտուտ [1] Գործունեության ոլորտ բուսաբանություն Անդամակցություն ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա [1] , Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա [2] , ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա [2] , Լեոպոլդինա [1] , Լեհական գիտությունների ակադեմիա և Լոնդոնի Լինեական ընկերություն [1] Ալմա մատեր Երևանի պետական համալսարան (1931 )Կոչում ակադեմիկոս [1] , պրոֆեսոր [2] և ԽՍՀՄ ԳԱ անդամ [1] Գիտական աստիճան կենսաբանական գիտությունների դոկտոր [2] (1944 )Տիրապետում է լեզուներին ռուսերեն [6] և հայերեն Գիտական ղեկավար Վլադիմիր Կոմարով և Դմիտրի Սոսնովսկի Եղել է գիտական ղեկավար Yuri Menitski ? և Եվգենյա Ավետիսյան Պարգևներ Կուսակցություն ԽՄԿԿ Ամուսին(ներ) Alisa Davtian Takhtajan ? [7] Երեխա(ներ) Լևոն Թախտաջյան Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն) Takht. Ստորագրություն Armen Leonovich Takhtajan Վիքիպահեստում
Արմեն Լևոնի Թախտաջյան (ռուս. ՝ Армен Леонович Тахтаджян , մայիսի 28 (հունիսի 10 ), 1910 [1] [2] , Շուշի , Ելիզավետպոլի նահանգ , Կովկասի փոխարքայություն , Ռուսական կայսրություն [3] [1] [2] - նոյեմբերի 13 , 2009 (2009-11-13 ) [4] [5] , Սանկտ Պետերբուրգ , Ռուսաստան ), հայ բուսաբան, ԽՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս (1972 ), ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս (1971 ), գիտության վաստակավոր գործիչ (1967 )։ Բույսերի տաքսոնոմիայի Միջազգային ասոցիացիայի նախագահ (1975 թվականից)։
Արմեն Թախտաջյանի հայրը` Լևոն Մելիքսանի Թախտաջյանը (1884-1950), և պապը` Մելիքսան Պետրոսի Թախտաջյանը (մահացել է 1930-ական թվականներ), մոտ 1900 թվական
Արմեն Թախտաջյանի կիսանդրին Երևանի բուսաբանական այգում
Արմեն Թախտաջյանը ծնվել է 1910 թվականի հունիսի 10 -ին Արցախի Հանրապետության Շուշի քաղաքում։
1928 թվականին Թիֆլիսում ավարտել է դպրոցը, տեղափոխվել Լենինգրադ , եղել տեղի համալսարանի կենսաբանության ֆակուլտետի ազատ ունկնդիր, լսել հայտնի գիտնական Վլադիմիր Կոմարովի դասախոսությունները բույսերի մորֆոլոգիայի մասին։
1928-1931 թվականներին սովորել է Երևանի պետական համալսարանի կենսաբանության ֆակուլտետում
1931 թվականին ընդունվել է Թբիլիսիի մերձարևադարձային կուլտուրաների համամիութենական ինստիտուտ[8]
1938-1948 թվականներին եղել է Երևանի պետական համալսարանի բույսերի մորֆոլոգիայի և կարգաբանության ամբիոնի վարիչ
1951-1955 թվականներին՝ Լենինգրադի համալսարանի կենսաբանա-հողագիտության ֆակուլտետի դեկան
1949-1961 թվականներին՝ բարձրակարգ բույսերի ամբիոնի պրոֆեսոր
1954 թվականից՝ նաև ՀԽՍՀ ԳԱ բուսաբանության ինստիտուտի բարձրակարգ բույսերի բաժնի վարիչ
1954 թվականից ղեկավարել է ԽՍՀՄ ԳԱ բուսաբանության ինստիտուտի հնէաբուսաբանության լաբորատորիան, 1963 թվականից՝ բարձրակարգ բույսերի բաժինը
1975 թվականից՝ բույսերի տաքսոնոմիայի Միջազգային ասոցիացիայի նախագահ
1977-1986 թվականներին ՌԴ ԳԱ Վ. Կոմարովի անվան բուսաբանության ինստիտուտի տնօրեն
Արմեն Թախտաջյանի գիտական աշխատանքները վերաբերում են բարձրակարգ բույսերի էվոլյուցիոն մորֆոլոգիային և կարգաբանությանը, ծաղկավոր բույսերի ծագմանը, բույսերի աշխարհագրությանը։ Նա ստեղծել է բույսերի մորֆոլոգների և կարգաբանների դպրոց և մշակել է նորագույն տարբերակ օրգանական աշխարհի ծագման մասին։
1954 թվականից Թախտաջյանի խմբագրությամբ լույս է տեսել «Հայաստանի ֆլորան» (հ. 1-6, 1954-1973, ռուսերեն)։ 1945 թվականին Ա. Ֆեդոտովի հետ հրատարակել է «Երևանի ֆլորան» (1972 թվական, ռուսերեն )։ Զբաղվել է նաև Հայաստանի բրածո բույսերի հարցերով։ Եղել է կենսաբանական գիտությունների միջազգային միության բուսաբանության բաժանմունքի (1975 թվականից) և բույսերի տաքսոնոմիայի գծով միջազգային ասոցիացիայի (1975 թվականից) նախագահ։
Արմեն Թախտաջյանն ակտիվ մասնակցություն է ունեցել «Բույսերի կյանքը» բազմահատորյակի հրատարակությանը, որի ծածկասերմ բույսերին վերաբերող հինգերորդ հատորը երկու գրքով իր խմբագրությամբ է։
ԱՄՆ-ի Ազգային ԳԱ անդամ (1971 թվականից)։
Լոնդոնի Լիննեյյան ընկերության անդամ (1968 թվականից)։
Գերմանական բնագետների «Լեոպոլդինա» ակադեմիայի (1972 թվականից) և այլ գիտական ընկերությունների անդամ։
ԽՍՀՄ պետական մրցանակի դափնեկիր
Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան
Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան
«Անձնվեր աշխատանքի համար» «Ոսկե» մեդալ
ՀՀ ԳԱԱ «Ոսկե» մեդալ
Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս
Վ. Կոմարովի և Ռ. Ալերտոնի անվան մրցանակների դափնեկիր (1969)։
Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշան (2009)[9] ։
Հատկանիշների էվոլուցիոն հետերոխրոնիայի մասին / ՀՀ ԳԱԱ Զեկույցներ, 1946, հատոր՝ 5 (3). էջեր՝ 79-86.
Морфологическая эволюция покрытосеменных. - М., 1948.
Высшие растения, 1. - М.-Л., 1956.
Die Evolution der Angiospermen. Jena, 1959(գերմ.)
Основы эволюционной морфологии покрытосеменных. - М.-Л., 1964.
Flowering plants: origin and dispersal. 1969(անգլ.)
Происхождение и расселение цветковых растений. - Л., 1970.
Evolution und Ausbreitung der Blütenpflanzen. Jena. 1973(գերմ.)
A. L. Takhtajan: Floristic Regions of the World. Berkeley, 1986(անգլ.)
A. L. Takhtajan: Evolutionary trends in flowering plants. Columbia Univ. Press, New York 1991(անգլ.)
A. L. Takhtajan: Diversity and Classification of Flowering Plants. Columbia Univ. Press, New York 1997(անգլ.)
Armen Takhtajan. Flowering Plants. Springer Verlag. 2009. 918 P.(անգլ.)
↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան , Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն , 1974.
↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն , 1990. — հատոր 3.
↑ 3,0 3,1 3,2 Тахтаджян Армен Леонович // Большая советская энциклопедия (ռուս.) : [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия , 1969.
↑ 4,0 4,1 4,2 https://web.archive.org/web/20091217043258/http://www.portal.binran.ru:80/index.php
↑ 5,0 5,1 5,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia , 1968.
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.) : տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ https://onlinelibrary.wiley.com/doi/pdf/10.1002/tax.613031
↑ Արմեն Լևոնի Թախտաջյան
↑ Ա. Լ. Թախտաջյանին Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանով պարգևատրելու մասին
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 127 )։
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
2008 թվական 2009 թվական 2010 թվական 2011 թվական 2012 թվական 2013 թվական 2014 թվական որևէ մեկը չի պարգևատրվել
2015 թվական Մեծի Տանն Կիլիկիո Կաթողիկոս Ն. Ս. Օ. Տ.Տ
Արամ Ա