Ապիչատպոն Վիրասետակուլ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ապիչատպոն Վիրասետակուլ
թաի.՝ อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 16, 1970(1970-07-16)[1][2][3][…] (53 տարեկան)
ԾննդավայրԲանգկոկ, Թաիլանդ[4][4]
Քաղաքացիություն Թաիլանդ[5]
ԿրթությունKhon Kaen University? և Չիկագոյի արվեստի ինստիտուտի դպրոց
Մասնագիտությունկինոռեժիսոր, կինոպրոդյուսեր, սցենարիստ, ինստալյացիոն արտիստ և ռեժիսոր
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կայքkickthemachine.com
 Apichatpong Weerasethakul Վիքիպահեստում

Ապիչատպոն Վիրասետակուլ (թայերեն՝ อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล, հուլիսի 16, 1970(1970-07-16)[1][2][3][…], Բանգկոկ, Թաիլանդ[4][4]), թաիլանդացի անկախ կինոռեժիսոր, սցենարիստ և պատմողական տեսակետից ոչ ավանդական ֆիլմերի («Առեղծվածային կեսօրվա օբյեկտ» (2000), «Օրհնյալ է ձերը» (2002), «Արևադարձային հիվանդություն» (2004), «Սինդրոմներ և դար» (2006)) պրոդյուսեր։ 2010 թվականին նրա «Իր նախկին կյանքերը հիշող հորեղբայր Բունմին» ֆիլմը արժանացել է «Ոսկյա արմավենու ճյուղ» մրցանակին։ Դժվար արտասանվող անվան պատճառով ռեժիսորը խնդրել է, որ իրեն անվանեն Ջո։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին կրթությամբ ճարտարապետ է։ 1990-ականների կեսերին հաճախել է Չիկագոյի կոնոդպրոց։ Սկսել է որպես փորձնական վավերագրող։ Նկարահանել է մեկ տասնյակից ավելի կարճամետրաժ ֆիլմեր։ 1999 թվականին ստեղծել է Kick the Machine փոքր կինոընկերությունը, որը զբաղվում է նրա ֆիլմերի արտադրությամբ (որպես կանոն եվրոպական ստուդիաների հետ համատեղ արտադրանքներով)։ Նախընտրում է աշխատել ոչ պրոֆեսիոնալ դերասանների հետ։ Ռեժիսորը բացահայտ համասեռական է։ Նրա որոշ ֆիլմերում տեսարանների անկեղծությունը Թաիլանդում գրաքննության հետ կապված խնդիրներ է առաջացրել։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիրասետակուլի ֆիլմերն ունեն ոչ ավանդական պատմողական կառուցվածք (տիտրերի տեղադրում ֆիլմի կեսից, սյուժեների հետագծերի հատում, հերոսների մոտիվացիաների դանդաղ բացահայտում)։ Նրանց մեջ հաճախ են հայտնվում ջունգլիները, միստիկան, հոգիների վերամարմնավորումը և համասեռականությունը։ Ավանդական պատմողական գծի բացակայությունը քննադատներին թույլ է տալիս Վիրասետակուլի ֆիլմերը մեկնաբանել «որպես տարօրինակ նշանների անպտուղ կուտակումներ, որոնք զուրկ են վերծանման ենթակա իմաստից»[7]։ Անդրեյ Պլախովը նրան դասում է նոր սերնդի ռեժիսորների շարքին․ «հանգիստ պատմողական կառուցվածքի» սիրահար, որը «ժխտում է կինո գաղափարը որպես պատմություն և կինոն՝ որպես զվարճանք»[8]։ Բորիս Նելեպոյի կարծիքով արևը ռեժիսորի բոլոր ֆիլմերի գլխավոր հերոսն է։ Վիրասետակուլն ասում է, որ «Օրհնյալ է ձերը» ֆիլմի համար նկարահանվել է աստղի գլխավոր դերում. երկրորդ դերը ջունգլիներում է։ Քարանձավը ռեժիսորական կինոնկարների առանցքային պատկերն է և հավանաբար նրա ստեղծագործության մասին խոսելու համար պետք է ներդրվի նոր տերմին՝ «Ափիչատպոնգի քարանձավ»։ Այս պատկերը երևում է նրա բոլոր ժապավեններում[9]։

Ընտրված ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարի Անվանում Բնօրինակ անվանում Դեր
2000 ֆ Առեղծվածային կեսօրվա օբյեկտ ดอกฟ้าในมือมาร (Dokfa nai meuman) ռեժիսոր
2002 ֆ Օրհնյալ է ձերը สุดเสน่หา (S̄ud s̄aǹeh̄ā) ռեժիսոր, սցենարիստ
2004 ֆ Արևադարձային հիվանդություն สัตว์ประหลาด (Sud pralad) ռեժիսոր, սցենարիստ
2006 ֆ Սինդրոմներ և դար แสงศตวรรษ (S̄æng ṣ̄atawǎat) ռեժիսոր, սցենարիստ
2010 ֆ Իր նախկին կյանքերը հիշող հորեղբայր Բունմին ลุงบุญมีระลึกชาติ (Loong Boonmee raleuk chat) ռեժիսոր, սցենարիստ
2015 ֆ Պերճության գերեզմանատուն รักที่ขอนแก่น (Rak Ti Khon Kaen) ռեժիսոր, սցենարիստ

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նրա աշխատանքներն արժանացել են աշխարհի խոշորագույն կինոփառատոնների մրցանակներին։ Այսպիսով, «Արևադարձային հիվանդություն»-ը 2004 թվականի Կաննի կինոփառատոնում արժանացել է ժյուրիի մրցանակին[10], «Օրհնյալ է ձերը» ֆիլմը շահել է 2002 թվականի Կաննի կինոփառատոնի «Հատուկ տեսք» նախագծի գլխավոր մրցանակը[11], իսկ «Սինդրոմներ և դար» ֆիլմը, որի պրեմիերան կայացել է Վենետիկի 63-րդ կինոփառատոնին[12], դարձել է առաջին թաիլանդական ֆիլմը, որը ներկայացվել է Վենետիկի կինոփառատոնի մրցութային ծրագրում։ 2010 թվականին «Իր նախկին կյանքերը հիշող հորեղբայր Բունմին» ֆիլմը Կաննի կինոփառատոնում ստացել է «Ոսկյա արմավենու ճյուղ» մրցանակը՝ դառնալով այդ մրցանակին արժանացած առաջին թաիլանդական ֆիլմը։

Ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009 թվականին անգլերեն լեզվով նկարահանվել է Վիրասետակուլի ֆիլմերի մասին հոդվածների ժողովածուն (հեղինակների թվում են Բենեդիկտ Անդերսոնը և Թիլդա Սուինթոնը)։ Ջոնաթան Ռոզենբաումը նրան անվանել է ժամանակակից ամենախոստումնալից ռեժիսորներից մեկը[13]։ Ամփոփելով զրոյական տարիների արդյունքները՝ շատ հեղինակավոր կինոքննադատներ (մասնավորապես՝ Ջիմ Հոբերմանը) լավագույն ֆիլմերի շարքում ներառել են նրա «Արևադարձային հիվանդություն» ֆիլմը[14]։ Պլախովն այդ կապակցությամբ նշել է. «Զրոյական տարիների վարկանիշով այս թաիլանդացին համաշխարհային կինոցուցադրությունների ավանգարդում է՝ մեծամասամբ գերազանցելով նրան և դառնալով ժամանակակից ռեժիսորներից գլխավորը»[15]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 RKDartists (նիդերլ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 Kuiper K. Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 filmportal.de — 2005.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #138032270 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  6. ↑ http://www.culturecommunication.gouv.fr/Nous-connaitre/Decouvrir-le-ministere/Histoire-du-ministere/Ressources-documentaires/Discours/Discours-de-ministres-depuis-1999/Frederic-Mitterrand-2009-2012/Communiques-2009-2012/Frederic-Mitterrand-annonce-la-nomination-de-265-personnalites-etrangeres-au-titre-de-la-promotion-Arts-et-Lettres-du-printemps-2011-soit-22-commandeurs-48-officiers-et-195-chevaliers.
  7. ↑ Phantoms of Liberty: Apichatpong Weerasethakul edited by James Quandt | Senses of Cinema
  8. ↑ Квентин Кустурица is no more — Плахов — Кино — OpenSpace.ru
  9. ↑ Призрак места — «Сеанс»
  10. ↑ «Festival de Cannes — From 11 to 22 may 2011». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 31-ին.
  11. ↑ «Festival de Cannes — From 11 to 22 may 2011». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 15-ին. Վերցված է 2010 թ․ մայիսի 1-ին.
  12. ↑ «Венеция 2006. Программа». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 31-ին.
  13. ↑ Рецензия в Chicago Reader
  14. ↑ «Новости «Лучшие фильмы 2000-х по версии Cahiers du Cinema» Arthouse.Ru». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ նոյեմբերի 3-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 31-ին.
  15. ↑ Ъ-Weekend — Международная кадровая политика

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ապիչատպոն Վիրասետակուլ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ապիչատպոն_Վիրասետակուլ&oldid=9455081» էջից