Անրի Բերտլո
Անրի Բերտլո | |
---|---|
ֆր.՝ Henri Berthelot | |
դեկտեմբերի 7, 1861[1][2][3][…] - հունվարի 28, 1931[4][5] (69 տարեկան) | |
Ծննդավայր | Feurs |
Մահվան վայր | Փարիզի 15-րդ շրջան, Փարիզ[5] |
Քաղաքացիություն | Ֆրանսիա և Ռումինիայի թագավորություն |
Զորատեսակ | հետևազոր |
Կոչում | divisional general? |
Հրամանատարն էր | 32e corps d'armée? և French Military Mission to Romania? |
Մարտեր/ պատերազմներ | Առաջին համաշխարհային պատերազմ |
Կրթություն | Հատուկ Ռազմական Դպրոց Սեն Սիր (1883) |
Պարգևներ |
Անրի Մատիաս Բերտլո (ֆր.՝ Henri Mathias Berthelot, դեկտեմբերի 7, 1861[1][2][3][…], Feurs - հունվարի 28, 1931[4][5], Փարիզի 15-րդ շրջան, Փարիզ[5]), ֆրանսիացի գեներալ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է ժանդարմերիայի կապիտանի ընտանիքում։ Կրթությունը ստացել է Սեն-Սիրի ռազմական դպրոցում (1883) և Գլխավոր շտաբի ակադեմիայում։ Ծառայել է Ալժիրում, ապա՝ Հնդկաչինում։ 1907 թվականից Գլխավոր շտաբում էր։ Գեներալ Ժոֆֆրիի հետ մասնակցել է հարձակողական պատերազմի ստրատեգիայի մշակմանը՝ հաշվի առնելով 1870-1871 թվականների սխալները։ Այդ աշխատանքները, որոնք ստացել են «Պլան XVII» անվանումը, փորձարկվեցին 1914 թվականի ամռանը, սակայն, ի թիվս առկա թերությունների, անհաջող։
1913 թվականին դարձել է բրիգադային գեներալ և ծառայել է ռազմական նախարարությունում որպես գեներալ դե Կաստելնոյի ադյուտանտ[6]։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկզբին եղել է գլխավոր հրամանատար Ժոֆֆրի շտաբի ղեկավար։ Հրամանատարել է 53-րդ դիվիզիան և XXXII կորպուսը («Բերտլոյի խումբ ») Վերդենի մոտակայքում։
1916 թվականի սեպտեմբերին որպես ռազմական առաքելության ղեկավար գործուղվել է Ռումինիա (Բերտլոյի առաքելություն)։ 1917 թվականի դեկտեմբերին պատվիրակություն է ուղարկում Կիև՝ բրիգադային գեներալ Ժորժ Տաբուիի գլխավորությամբ (ավելի վաղ եղել է Հարավ-Արևմտյան ռազմաճակատի շտաբում)։
Ռումինիայի՝ պատերազմից դուրս գալուց հետո վերադարձել է Ֆրանսիա։ Որոշ ժամանակ աշխատել է այստեղ ժամանած ամերիկյան զորքերի հետ, իսկ 1918 թվականի հուլիսի 5-ից մինչև 1918 թվականի հոկտեմբերի 7-ը Շամպանում հրամանատարել է 5-րդ բանակը։
Սալոնիկի վրա իրականացված հաջող հարձակումից հետո, Բուլղարիային ստիպելով դուրս գալ պատերազմից՝ (Արևմտյան ճակատում պատերազմի ավարտից մեկ օր առաջ) Ռումինիան 1918 թվականի նոյեմբերի 10-ին կրկին միացավ Անտանտի երկրներին։ Բերտլոն կրկին ուղարկվում է Ռումինիա։ Բուխարեստում գեներալ Շերբաչյովի հետ բանակցություններ է վարել Ֆրանսիայի կողմից ակնկալվող օգնության վերաբերյալ։
1918 թվականի նոյեմբերից մինչև 1919 թվականի մայիսը Բերտլոն՝ Դունայի բանակի հրամանատարը, Հունգարիայում ռումինական ինտերվենցիայի ղեկավարներից մեկն էր, 1919 թվականի մարտի սկզբից՝ Բալկաններում և Ռուսաստանի Հարավում դաշնակիցների զորքերի գլխավոր հրամանատարը։
1919-1922 թվականներին եղել է Մեցի, 1922-1926 թվականներին՝ Ստրասբուրգի ռազմական նահանգապետը։ 1920-1926 թվականներին համարվել է Բարձրագույն ռազմական խորհրդի անդամ, եղել է Մաժինոյի գծի շինարարության վերաբերյալ որոշում կայացնողների թվում։ Մահացել է 1931 թվականին։
Բերտլոյի անվամբ Ռումինիայում գյուղ է անվանակոչվել։
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Պատվո Լեգեոնի շքանշան — Մեծ Խաչի ասպետ[6]
- Ռազմական հուշամեդալ
- Մարտական խաչ 1914–1918
- Հաղթանակի հուշամեդալ
- Տոնկինյան արշավախմբի հուշամեդալ
- Ֆրանսիական Մեծ պատերազմի հուշամեդալ
- Հուշամեդալ «Վաստակավոր ծառայության համար» (ԱՄՆ)
- Սուրբ Մավրիկի և Լազարի շքանշան, Կոմանդոր (Իտալիա)
- Իտալիայի թագի շքանշան, սպա
- Ալաուիտների գահի շքանշան, մեծ ժապավենի Կավալեր
- Ռումինիայի պատվավոր քաղաքացի
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Base Léonore (ֆր.) — ministère de la Culture.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Bischoff G., Foessel G., Baechler C. Nouveau dictionnaire de biographie alsacienne (ֆր.) / Fédération des sociétés d'histoire et d'archéologie d'Alsace — 1982. — 4434 p.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 մահվան վկայական — P. 30.
- ↑ 6,0 6,1 Enzyklopädie Erster Weltkrieg Seite 378
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Glenn E. Torrey. Henri Mathias Berthelot: Soldier of France, Defender of Romania. — Center for Romanian Studies, Portland OR, 2001. — ISBN 978-973-9432-15-3.
- Spencer C. Tucker. World War I: Encyclopedia, [a Political, Social, and Military History]. Bd. 1. — 2005.
- Gerhard Hirschfeld, Gerd Krumeich, Irina Renz. Enzyklopädie Erster Weltkrieg. — Paderborn, 2009. — ISBN 978-3-506-76578-9
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անրի Բերտլո» հոդվածին։ |
|