Անդրեաս Արզումանյան

Անդրեաս Արզումանյան
Ծնվել է	հուլիսի 18, 1876
Ծննդավայր	Թաղավարդ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	ապրիլի 24, 1931 (54 տարեկան)
Մահվան վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Լազարյան ճեմարան (1898) և Մոսկվայի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետ (1903)
Մասնագիտություն	բժիշկ և նյարդախտաբան
Կոչում	պրոֆեսոր
Գիտական աստիճան	բժշկական գիտությունների դոկտոր (1914)
Աշխատավայր	Երևանի պետական համալսարան

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Արզումանյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Անդրեաս Հոսեփի Արզումանյան (հուլիսի 18, 1876(1876-07-18)^[1]^[2], Թաղավարդ, Ելիզավետպոլի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն^[1]^[2] - ապրիլի 24, 1931(1931-04-24)^[1]^[2], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]^[2]), հայ բժիշկ, նյարդախտաբան։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր (1914), պրոֆեսոր (1925)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սկզբնական կրթությունն ստացել է Շուշիի ծխական դպրոցում։ 1898 թվականին ավարտել է Լազարյան ճեմարանը, իսկ 1903 թվականին՝ Մոսկվայի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը։ Մինչև 1904 թվականը աշխատել է նույն համալսարանի թերապևտիկ կլինիկայում, ապա նշանակվել Կոստրոմայի մարզի երկու տեղամասերի և հիվանդանոցների վարիչ, սակայն շուտով զորակոչվել է և մինչև 1906 թվականը ծառայել որպես գնդի բժիշկ։ Զորացրվելուց հետո աշխատանքի է անցել Մոսկվայի Վ. Ռոտի նյարդային հիվանդությունների կլինիկայում։ 1914 թվականին զորակոչվել և Սիբիրյան գնդի կազմում մասնակցել է ավստրո-գերմանական ճակատի ռազմական գործողություններին։ Պատերազմում աչքի ընկած ծառայությունների համար 1915 թվականին պարգևատրվել է մի շարք մարտական շքանշաններով։

1926-1931 թվականներին ղեկավարել է Երևանի պետական համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի նյարդախտաբանության և հոգեբուժության ամբիոնը։

Գիտական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոսկվայում նա կատարել է իր գիտական առաջին ուսումնասիրությունները, որոնցից առավել արժեքավորները հրատարակվել են Ս. Կորսակովի անվան նյարդախտաբանության և հոգեբուժության հարցերին նվիրված գիտական հանդեսում։ Ուսումնասիրել է գիգանտիզմին, սուր բազմակի նևրիտին, ուղեղի հավելումներին ու գանգի հիմի ուռուցքներին, ցրված սկլերոզին վերաբերող հարցեր։ «Գլխուղեղի և ողնուղեղի բազմակի սկրելոզ» աշխատությունը նա 1914 թվականին պաշտպանել է որպես դոկտորական ատենախոսություն^[3]։

Անդրեաս Արզումանյանի գիտական աշխատությունները նվիրված են բազմանյարդաբորբի, հիպոֆիզի և գանգի հիմքի ուռուցքների ուսումնասիրություններին։ Հայաստանում աշխատելու տարիներին մեծ ուշադրություն է նվիրել մալարիայի հետևանքով առաջացած նյարդաբորբերի, ընդհանուր և սուր ատաքսիայի, վիրաբուժական տուբերկուլոզի բուժման ընթացքում նյարդահոգեկան ոլորտի բարդությունների հարցերին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.
↑ Կենսագրական հանրագիտարան, Ե., ԵՊՀ հրատ., 2009, էջ 126։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անդրեաս Արզումանյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 48)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_1b6028f0d8296c44-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.

[3] Կենսագրական հանրագիտարան, Ե., ԵՊՀ հրատ., 2009, էջ 126։

[1]

[2]

[3]