Այրիս Էպֆել

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է Այռիս Էպֆելից)
Այրիս Էպֆել
անգլ.՝ Iris Apfel
Դիմանկար
Ծնվել էօգոստոսի 29, 1921(1921-08-29)[1]
ԾննդավայրՔուինս, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Մահացել էմարտի 1, 2024(2024-03-01)[1] (102 տարեկան)
Մահվան վայրՓալմ Բիչ, Ֆլորիդա, ԱՄՆ[1]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունՎիսկոնսինի համալսարան Մեդիսոնում, New York University Institute of Fine Arts? և Putney High School?
Մասնագիտությունինտերիերի դիզայներ, գործարար և մոդել
 Iris Apfel Վիքիպահեստում

Այրիս Էպֆել (անգլ.՝ Iris Apfel, օգոստոսի 29, 1921(1921-08-29)[1], Քուինս, Նյու Յորք, ԱՄՆ - մարտի 1, 2024(2024-03-01)[1], Փալմ Բիչ, Ֆլորիդա, ԱՄՆ[1]), ամերիկացի հայտնի գործարար, ինտերիեր ձևավորող, նորաձևության պատկերակ։

Վաղ կյանքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այրիս Էպֆելը ծնվել է 1921 թվականի օգոստոսի 29-ին Աստորիայում, (Քուինս, (Նյու Յորք)։ Էպֆելը Սամուել Բեռռլիի միակ երեխան է, ում ընտանիքը ապակի և հայելի արտադրող բիզնեսի սեփականատեր էր, իսկ նրա ռուսական ծննդով կինը՝ Սադին ուներ նորաձևության խանութ։ Երկուսն էլ հրեա էին[2][3]։ Այրիս էպֆելը սովորել է Նյու Յորքի համալսարանի արվեստի պատմության բաժնում և հաճախել է Վիսկոնսինի համալսարանին կից արվեստի դպրոց[4]։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Որպես երիտասարդ կին, Էպֆելը աշխատել է Women's Wear Daily իմիջ կենտրոնում և եղել է Էլիանոր Ջոնսոնի համար որպես ինտերիեր ձևավորող։ Նա նաև նկարիչ Ռոբերտ Գուդմենի օգնականն էր[2]։ 1948 թվականի փետրվարի 22- ին ամուսնացել է Կառլ Էպֆելի հետ (1914 - 2015 )[5] : Երկու տարի անց նրանք գործարկեցին տեքստիլային գործվածքների արտադրամաս և այն ղեկավարեցին մինչև իրենց թոշակի անցնելը՝ 1992 թվականը։ Այրիս Ապֆելը մասնակցել է Սպիտակ տան ձևավորման վերականգնման նախագծերին ինն նախագահների կառավարման շրջանում՝ Թրումանի, Էյզենհաուերի, Քենեդու, Ջոնսոն, Նիքսոնի, Ֆորդի, Քարթերի, Ռեյգան և Քլինթոնի։ Չնայած ընտանեկան բիզնեսին զույգը սկսեց ճանապարհորդել աշխարհի շուրջ, որի ժամանակ գնում էր ոչ արևմտյան, արտասովոր հագուստներ։ Նա տրամադրում էր այս զգեստներն իր հաճախորդներին բարձր հասարակարգի խնջույքներին մասնակցելու ժամանակ հագնելու համար[6]։ 2016 թվականին նա ավստրալիական Blue Illusion ապրանքանիշի խորհրդանիշն էր[7]։

Ժառանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թանգարանային անցյալի վերաբերյալ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2005 թվականի սեպտեմբերի 13-ին Նյու Յորքի Մետրոպոլիտեն արվեստի թանգարանին կից The Costume Institute-ում կազմակերպվեց ցուցահանդես Այրիս Էպֆելի ոճի մասին։ Ցուցահանդեսի վերնագիրը «Հազվադեպ Թռչուն» (անգլ.՝ Rare Bird) էր։ Կենսակերպի և ոճի պատմության թանգարանը Ֆլորիդայում ստեղծում է տուն, որը կծառայի որպես պատկերասրահ Այրիս Էպֆելի հագուստների, աքսեսուարների և կահույքի համար։

Վավերագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այրիս Էպֆելը Ալբերտ Մայսլեսի կողմից պատրաստված Iris ֆիլմի գլխավոր հերոսուհին է.[8][9][10][11] ։ Ֆիլմը ցուցադրվել է 2014 թվականի հոկտեմբերին Նյու Յորքի ֆիլմերի փառատոնի ժամանակ։ Այրիսը նաև նկարահանվել է «Եթե դու կադրի մեջ չես կեր նախաճաշ» (անգլ.՝ If You’re Not In the Obit, Eat Breakfast) վավերագրական ֆիլմում, որն էկրան է բարձրացել 2017 թվականին[12][13][14]։

Պարգևատրումները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այրիս Էպֆելին հանձնվեց մրցանակ Կանայք միասին նախագծի տնօրենների խորհրդի և բելառուսական բյուրոյի անդամ Մալյու Էդվարս Հուրլիի և Բրյուսելում ՄԱԿ-ի կենտրոնակայանում Իսպանիայի ներկայացուցիչ Կարլոս Հեմինեզի կողմից։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականի օգոստոսի 1-ին, իր 101-րդ տարեդարձից 3 օր առաջ Այրիս Էպֆել ամուսինը մահացավ։ Նրանք համատեղ ապրել են 67 տարի[15]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 https://www.nytimes.com/2024/03/01/fashion/iris-apfel-dead.html
  2. 2,0 2,1 Hodson, Heather (2007 թ․ մարտի 3). «Anything goes». The Daily Telegraph. London.
  3. «Iris Apfel: a Jewish Collector of Great Style». The Jewish Daily Forward. 2009 թ․ նոյեմբերի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 27-ին.
  4. «Biography». businessoffashion.com. The Business of Fashion. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
  5. Carl Apfel Արխիվացված 2017-08-31 Wayback Machine findagrave.com, retrieved July 22, 2017.
  6. Hodson, Heather. «Anything goes». telegraph.co.uk. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 2-ին.
  7. Jenni Ryall (2016 թ․ փետրվարի 24). «94-year-old fashion icon Iris stars in campaign for Australian fashion brand». Mashable. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 27-ին.
  8. "Iris Apfel is the Goddess of style". Toronto Star, November 11, 2016, Leanne Delap.
  9. Warburton, Sophie (2011 թ․ օգոստոսի 26). «Victoria's Secret News». The Daily Telegraph. London.
  10. «First look: Iris Apfel film». elleuk.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 27-ին.
  11. «Un documentaire sur Iris Apfel». Vogue (French). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 27-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  12. «Magnolia Pictures Acquires 'Iris,' Albert Maysles' NYFF Documentary». 2014 թ․ հոկտեմբերի 24.
  13. «'If You're Not In the Obit, Eat Breakfast,' a Celebration of Vitality After Age 90 Hosted by Carl Reiner, Debuts June 5, Exclusively on HBO». TVWeek. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 12-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 26-ին.
  14. By 39 forlife (2017 թ․ ապրիլի 10). «Experts share advice on aging gracefully in new HBO documentary». 39 for Life. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  15. "Carl Apfel," Hollywood Reporter