Sun Ra

Sun Ra
Ծնվել է	մայիսի 22, 1914[…]; Բիրմինգհեմ[…]
Երկիր	ԱՄՆ[…]
Մահացել է	մայիսի 30, 1993[…] (79 տարեկան); Բիրմինգհեմ[…]
Գերեզման	Elmwood Cemetery
Ժանրեր	ջազ, ջազ-ֆյուժն, բիբոփ, փորձարարական երաժշտություն, Տիեզերական երաժշտություն, ավանգարդ ջազ, Ֆրի ջազ, սվինգ երաժշտություն և Հարդ-բոպ
Մասնագիտություն	բենդ-լիդեր, կոմպոզիտոր, դիրիժոր, ջազ երաժիշտ, դաշնակահար, բանաստեղծ, ստեղնահար, փիլիսոփա, երաժշտական ղեկավար, գրող, synthesizer player, դերասան, երաժշտական գործիքավորող և instrumentalist
Գործիքներ	երգեհոն, դաշնամուր, սինթեզատոր, թավջութակ, ստեղնաշարային գործիքներ, Minimoog? և Չելեստա
Լեյբլ	El Saturn Records?, A&M Records, BYG Actuel? և ESP-Disk
Կրթություն	Alabama Agricultural and Mechanical University? և A. H. Parker High School?
Անդամակցություն	The Sun Ra Arkestra? և Sun Ra Quartet?
Պարգևներ	NEA Jazz Masters?
Կայք	sunra.com
	Sun Ra Վիքիպահեստում

Sun Ra(մականունը՝ Le Sony’r Ra^[11], ծննդյան անունը՝ Հերման Պուլ Բլաունտ (անգլ.՝ Herman Poole Blount, մայիսի 22, 1914(1914-05-22)^[1]^[2]^[3]^[…], Բիրմինգհեմ^[4]^[5]^[6]^[…] - մայիսի 30, 1993(1993-05-30)^[2]^[3]^[4]^[…], Բիրմինգհեմ^[4]^[5]^[6]^[…]), ամերիկացի ջազային կոմպոզիտոր, խմբի ղեկավար, բանաստեղծ և փիլիսոփա, բեմադրիչ, որը հայտնի էր իր փորձարարական երաժշտությամբ, «տիեզերական փիլիսոփայությամբ», ստեղծարարությամբ և թատերական ներկայացումներով։ 1979 թվականին ընդգրկվել է Ալաբամայի ջազի փառքի սրահում։ Նա իր կարիերայի ողջ ընթացքում ղեկավարել է «The Arkestra»- ը, որն `անընդհատ փոփոխել է անունն ու խմբի կազմը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հերման Պուլ Բլաունտը ծնվել է 1914 թվականի մայիսի 22-ին ԱՄՆ-ի Ալաբամա նահանգի Բիրմինգհեմ քաղաքում. այս տեղեկությունը հայտնաբերվել և տպագրվել է 1998 թվականին նրա կենսագրության հեղինակ Shոն Շվեդի կողմից իր գրքում։ Անվանակոչվել է հանրաճանաչ էստրադային աճպարարի՝ Բլեք Հերմանի անունով (Black Herman), որը խորը տպավորություն է թողել նրա մոր վրա։ Մանուկ ժամանակ նրա մականունը եղել է Սոնի (Sonny), ունեցել է քույր և խորթ եղբայր, որոնց դաստիարակել են մայրն ու տատը։ Դեռ մանկուց Հերմանը ցուցադրել է իր երաժշտական տաղանդը։ Նա կարողացել է նվագել նոտաներով, ինչպես նաև գրել իր սեփական երգերը 11-12 տարեկան հասակում։ Նրա հայրենի Բիրմինգհեմը շատ երաժշտական խմբերի համար եղել է շրջագայությունների տուրիստական կարևոր վայր։ Ընկերների խոսքով ՝ բիգբենդ խմբերի ելույթներից հետո Հերմանը կարող էր հիշողությամբ վերարտադրել բոլոր երգերը։ Հարկ է նշել, որ մանկությունից Բլաունտին ուղեկցել է մեկուսացման զգացումը, որն առաջացել էր կրիպտորխիզմի և ամորձիների քրոնիկ ճողվածքի պատճառով։

Կարիերայի սկիզբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1934 թվականին ավագ դպրոցի կենսաբանության ուսուցչուհի Էթել Հարփերը ստեղծել է իր սեփական խումբը, որի մեջ ընդգրկել էր երիտասարդ Հերմանին։ Խումբը շրջագայել է ԱՄՆ-ում, հարավարևելքում և Միջին Արևմուտքում. Հարփերը շրջագայության կեսին անսպասելիորեն դուրս է եկել խմբից և գնացել Նյու Յորք։ Բլաունտը ղեկավարել է խումբը՝ այն վերանվանելով «Sonny Blount Orchestra»:Մի քանի ամիս շարունակ Հերմանն ու խումբը շարունակել են հյուրախաղերը, բայց շուտով թիմը կազմալուծվել է։ «Sonny Blount Orchestra»-ը ֆինանսապես հաջողակ չի եղել, բայց դա նրանց չի խանգարել, որ երկրպագուներից և շատ երաժիշտներից դրական գնահատականներ ստանան։ Սա օգնել է Բլաունտին մշտական աշխատանք գտնել Բիրմինգհեմում։

«Ճանապարհորդություն դեպի Սատուրն»[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ոչ միայն ֆինանսական դժվարություններն ու մեկուսացման աճող զգացողությունը, այլև տարօրինակ տեսողությունը Հերմանին դրդել են թողնել քոլեջը։ Ինքը ՝ Բլաունտը, դա նկարագրել է այսպես.«Ամբողջ մարմինս այլ բանի է վերածվում։ Ես իմ միջոցով տեսնում էի։ Եվ ես գնացի ... Ես մարդկային տեսք չունեի ... Ես վայրէջք կատարեցի այն մոլորակի վրա, որը ես ճանաչեցի որպես Սատուրն ... նրանք ինձ տեղափոխեցին, և ես նրանց հետ ընկա բեմին։ Նրանք ուզում էին խոսել ինձ հետ։ Յուրաքանչյուր ականջի վրա ունեին մեկ փոքր ալեհավաք։ Յուրաքանչյուր աչքի համար՝ մի քանի ալեհավաք։ Նրանք խոսում էին ինձ հետ։ Նրանք ասացին ինձ, որ թողնեմ քոլեջ հաճախելը, քանի որ դպրոցում կարող էին մեծ դժվարություններ առաջանալ ... աշխարհը լիակատար քաոսի մեջ է ... Ես պետք է աշխարհի հետ խոսեմ իմ երաժշտությամբ։ Դա ինձ ասացին »^[12]։

Sun Ra-ը պնդել է ,որ այդ իրադարձությունը տեղի է ունեցել 1936 կամ 1937 թվականներին։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իր կարիերայի ընթացքում Sun Ra-ն ապրել և աշխատել է Բիրմինգհեմում, Չիկագոյում (1945-1961թվականներ), Նյու Յորքում (1961-1968թվականներ), Ֆիլադելֆիայում (1968-1993թվականներ) և Եգիպտոսում (1971, 1983, 1984թվականներ)։

Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հերմանը հիվանդացել է թոքաբորբով և մահացել Բիրմինգհեմում 1993 թվականի մայիսի 30-ին։ Երաժիշտը թաղվել է Elmwood գերեզմանատանը։

Բնօրինակ ձայնագրությունների կորուստ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2019 թվականի հունիսի 25-ին «The New York Times»-ը նշել է Sun Ra- ի անունը հարյուրավոր նկարիչների շրջանում, որոնց նյութերը, ըստ «Univers Studios Hollywood»-ի հաղորդումների, ոչնչացվել են 2008 թվականի^[13] հրդեհի ժամանակ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Internet Movie Database — 1990.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 MusicBrainz artist ID
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Internet Movie Database — 1990.
↑ Record #22328921 // Միջազգային նույնականացման վիրտուալ նիշք(բազմ․) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
↑ ^8,0 ^8,1 Notable Names Database — 2002.
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 ^9,3 Deutsche Nationalbibliothek Record #119226200 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ Discogs — 2000.
↑ Szwed, John F. Space Is the Place: The Lives and Times of Sun Ra. — New York: Pantheon, 1997. — С. 67. — ISBN 978-0-679-43589-1
↑ Szwed, John F. Space Is the Place: The Lives and Times of Sun Ra. — Da Capo Press^[en], 1998. — ISBN 978-0-306-80855-5
↑ Rosen, Jody (2019 թ․ հունիսի 25). «Here Are Hundreds More Artists Whose Tapes Were Destroyed in the UMG Fire». The New York Times. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 28-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Sun Ra» հոդվածին։

[_92c28dd616c7a6e9-1] 1,0 ^1,1 Internet Movie Database — 1990.

[_28c8c2b23d1eb358-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Encyclopædia Britannica

[_6ba4147edacd6c46-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.

[_9d4ac3fed7ceeefc-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 Library of Congress Authorities — Library of Congress.

[_86ba3639b27863f6-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 MusicBrainz artist ID

[_1b0e4f89634ec31b-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Internet Movie Database — 1990.

[_e1e33e3ba3356c19-7] Record #22328921 // Միջազգային նույնականացման վիրտուալ նիշք(բազմ․) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.

[_d7e8776ecd341694-8] 8,0 ^8,1 Notable Names Database — 2002.

[_9c48f4fe653c6e64-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 ^9,3 Deutsche Nationalbibliothek Record #119226200 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_201ed0619b101dd4-10] Discogs — 2000.

[11] Szwed, John F. Space Is the Place: The Lives and Times of Sun Ra. — New York: Pantheon, 1997. — С. 67. — ISBN 978-0-679-43589-1

[12] Szwed, John F. Space Is the Place: The Lives and Times of Sun Ra. — Da Capo Press^[en], 1998. — ISBN 978-0-306-80855-5

[Rosen2-13] Rosen, Jody (2019 թ․ հունիսի 25). «Here Are Hundreds More Artists Whose Tapes Were Destroyed in the UMG Fire». The New York Times. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 28-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]