PRISM (հետախուզական ծրագիր)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Էդվարդ Սնոուդենի կողմից ԶԼՄ-ներին ներկայացրած PRISM ծրագրի աշխատանքի մասին պրեզենտացիայից սլայդ
PRISM ծրագրի լոգոտիպ

PRISM (Program for Robotics, Intelligents Sensing and Mechatronics), ԱՄՆ-ի պետական ծրագիր, որով հետևում են մարդկանց էլեկտրոնային փոստերին, առցանց գործունեությանը և ընդհանրապես, համացանցում արված ամեն գործողության։ Այն վերահսկվում է ԱՄՆ Ազգային անվտանգության գործակալության կողմից 2007 թվականից։ Պաշտոնապես համարվում է բացարձակ գաղտնի[1]։

Լայն մասսաներին այս ծրագրի գոյության մասին հայտնի դարձավ 2013 թվականի հունիսի 6-ին, երբ PRISM գաղտնի հետախուզական ծրագրի տեսաբացիկներից հրատարակվեցին Վաշինգտոն Փոստ և «Գարդիան» ամսագրերում[2][3]։

Վաշինգտոն Փոստի՝ 2010 թվականի տվյալներով, ամեն օր ԱԱԳ-ի տվյալների հավաքագրման համակարգը (այդ թվում նաև՝ PRISM) որսացել և ձայնագրել են մոտավորապես 1,7 մլրդ հեռախոսային խոսակցություններ և էլեկտրոնային հաղորդագրություններ[4][5][6][7] և կատարել գրեթե 5 մլրդ[8] արձանագրություն ամբողջ աշխարհում բջջային կապի օգտատերերի շարժի վերաբերյալ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «U.S. intelligence mining data from nine U.S. Internet companies in broad secret program». Վաշինգտոն Փոստ (անգլերեն). 2013 թ․ հունիսի 6. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 6-ին.
  2. Robert O’Harrow Jr., Ellen Nakashima, Barton Gellman (2013 թ․ հունիսի 8). «U.S., company officials: Internet surveillance does not indiscriminately mine data». Վաշինգտոն Փոստ (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  3. Glenn Greenwald, Ewen MacAskill (2013 թ․ հունիսի 6). «NSA Prism program taps in to user data of Apple, Google and others». The Guardian (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 9-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 9-ին.
  4. Glenn Greenwald (2013 թ․ մայիսի 4). «Are all telephone calls recorded and accessible to the US government? A former FBI counterterrorism agent claims on CNN that this is the case» (անգլերեն). The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին. «Every day, collection systems at the National Security Agency intercept and store 1.7 billion e-mails, phone calls and other types of communications.»
  5. Dana Priest, William M. Arkin (2010 թ․ հուլիսի 19). «A hidden world, growing beyond control» (անգլերեն). Վաշինգտոն Փոստ. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին. «1.7 billion e-mails, phone calls and other types of communications. The NSA sorts a fraction of those into 70 separate databases.»
  6. «NSA wants to continue intercepting 1.7 billion messages daily» (անգլերեն). RT.com. 2012 թ․ մայիսի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին. «The ACLU reports that, every day, the NSA intercepts and stores around 1.7 billion emails, phone calls, text and other electronic communications thanks to laws like FISA.»
  7. «The NSA Unchained» (PDF) (անգլերեն). ACLU. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 14-ին.
  8. Мария Купцова (05.12.2013). «АНБ ежедневно собирает данные о 5 миллиардах телефонных звонков». Российская газета. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]