Kraftwerk

Kraftwerk
Ժանրեր	էլեկտրոնային երաժշտություն, krautrock, սինթիփոփ, Էլեկտրո, techno, experimental music և Էլեկտրոնային
Գործունեություն	1970
Լեյբլ	Warner Bros. Records, Astralwerks, Elektra Records և EMI
Կայք	kraftwerk.com

Kraftwerk (քրաֆթվերք, կրաֆտվերկ, գերմ.՝  էլեկտրակայան), գերմանական երաժշտական խումբ Դյուսելդորֆից: Մեծ ավանդ ունի Էլեկտրոնային երաժշտության զարգացման գործում: Խումբը ձևավորվել է 1968 թվականին Ֆլորիան Շնայդերի և Ռալֆ Հյութերի կողմից, սակայն մեծ հռչակ է ձեռք բերել քառյակ դառնալուց հետո, երբ խմբին են միացել նաև Վոլֆգանգ Ֆլյուրն ու Կարլ Բարտոոսը: Այս երաժիշտների առաջին միավորումը Organisation անվամբ կվինտետն էր:

Երաժշտություն

Organisation-ի և Kraftwerk -ի (մինչև Autobahn ալբոմը, 1974 թվական) վաղ շրջանի աշխատանքներում երաժշտությունը փորձառական էր և առավելապես էլեկտրոնային: Գերիշխող ոճերն էին քրաութ ռոքը և ավանգարդը: Այդ ժամանակ Kraftwerk համագործակցում էր հնչյունային ազդեցիկ ինժեներ Կոնի Պլանկի (գերմ.՝ Conny Plank, աշխատել է նաև Can, Neu!, Eurythmic խմբերի հետ), ինչպես նաև` փորձարկումներ էր անում տարբեր երաժիշտների հետ: Kraftwerk խմբի անդամներն են եղել Միխայիլ Ռոտերը (գերմ.՝ Michael Rother) և Կլաուս Դինգերը (գերմ.՝ Klaus Dinger), որոնք ի վերջո հիմնել են Neu! խումբը: Autobahn ալբոմը (1974 թվական) բեկումնային է դառնում ոչ միայն խմբի ստեղծագործության, այլ նաև` ամբողջ ժամանակակից երաժշտության համար` ցուցադրելով այդ ժամանակվա սինթեզատորների ու էլեկտրոնիկայի հնարավորությունները: «Autobahn» երգի թեման, որն էլ որոշել է ալբոմի անվանումը, վերաբերում էր գերմանական մայրուղիներով մեքենայով ճամփորդությանը: Այս երգի տևողությունը 22 րոպե է, այն զբաղեցրել վինիլե ձայներիզի մեկ երեսը:

Սկսած 1974 թվականից` երաժշտությունը դարձել է ավելի քիչ փորձառական, ավելի որոշակի էլեկտրոնային ռիթմ կառուցվածքով: Հաջորդ երեք ալբոմները` Radio-Activity (1975), Trans-Europe Express (1977) և The Man Machine (1978), մեծապես ազդել են էլեկտրոնային երաժշտության և առհասարակ` ժամանակակից երաժշտության վրա: Այս ալբոմներում են այնպիսի հիթեր, ինչպիսիք են «Das Model», «The Robots», «Trans-Europe Express», «Radio Activity», «Neon Lights», «Showroom Dummies» երգերը: Սրանից հետո Kraftwerk-ի որոշ ալբոմներ թողարկվել են տարբեր լեզվային տարբերակներով, անգլերեն ու գերմաներեն երգի տեքստերով: Kraftwerk խումբը համարվում է էլեկտրո երաժշտական ժանրի հիմնադիրը, հաճախ խմբին է վերագրվում նաև տեխնո ժանրի ստեղծումը: Նրանք առաջին փոփ խմբերից էին, որ ստեղծել են երաժշտական կոմպոզիցիա` միայն էլեկտրոնային գործիքների օգնությամբ: Անգամ ձայնը երբեմն ստեղծվում էր գեներատորի միջոցով կամ անցնում էր վոկոդերի միջով` դառնալով ռոբոտանման: 1980-ական թվականներին խումբը լույս է ընծայում ևս երկու` «Computer World» (1981) և «Electric Cafe» (1986) ալբոմները, ինչպես նաև` Tour de France սինգլը: Սրան հաջորդում է երկար դադար, որի ընթացքում խումբը մի քանի համերգային ուղևորություններ է ունենում, թողարկում է հին կոմպոզիցիաների նորացված տարբերակներ: «Electric Cafe»-ից հետո թողարկած առաջին երգը «Expo 2000»-ն էր (1999 թվական): 2003 թվականին թողարկվում է երկար սպասված «Tour de France Soundtracks» ալբոմը, որը ժամանակակից հնչողություն ունի, բայց միևնույն ժամանակ խմբի ոճով է: Ալբոմին հաջորդում է համաշխարհային շրջագայություն, որի նյութերը հիմք են դառնում «Minimum-Maximum» CD և DVD-ների համար: 2009 թվականի հունվարին, ըստ EMI պաշտոնական տվյալների, խումբը լքել է դրա հիմնադիրներից մեկը` Ֆլորիան Շնայդերը, ով Kraftwerk-ի հետ աշխատել էր համարյա 40 տարի: Նրա տեղը գրավում է Շտեֆան Պրաֆեն, ով ավելի վաղ խմբում աշխատել է որպես վիդեո ինժեներ: 2009 թվականի վերջին-2010 թվականի սկզբին խումբը հայտարարել է նոր ստուդիային ալբոմի ձայնագրման մասին: Ալբոմի թողարկման օրն ու անունն անհայտ էին, սակայն խմբի անդամները հայտարարում էին, թե երկրպագուները կարող են լսել այն 2010 թվականի վերջին: Հայտարարված ալբոմն այդպես էլ չի թողարկվում: 2011 թվականին 1971 թվականին խմբի կողմից թողարկած «K4» ալբոմը 50 ռոքնռոլ ալբոմների մեջ 14-րդ տեղն է գրավում ըստ Uncut ամսագրի վարկանիշի: 2010 թվականին խումբը ելույթ է ունեցել Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանում:

Կազմ

Ներկայիս կազմ

• Ռալֆ Հյութեր (գերմ.՝ Ralf Hütter) - վոկալ, վոկոդեր, սինթեզատոր, ստեղնաշարային գործիքներ, երգեհոն, հարվածային գործիքներ, բաս կիթառ
• Ֆրից Հիլփերթ (գերմ.՝ Fritz Hilpert) - էլեկտրոնային հարվածային գործիքներ, ձայնային ինժեներ
• Հենին Շմից (գերմ.՝ Henning Schmitz) - էլեկտրոնային հարվածային գործիքներ, համերգների ժամանակ` ստեղնաշարային գործիքներ, ձայնային ինժեներ
• Ֆալկ Գրիեֆենհագեն (գերմ.՝ Falk Grieffenhagen) - վիդեոինժեներ

Նախկին մասնակիցներ

Ֆլորիան Շնայդեր (գերմ.՝ Florian Schneider) - սինթեզատոր, բեք վոկալ, վոկոդեր, ֆլեյտա, համերգներին` սաքսոֆոն, հարվածային գործիքներ, կիթառ, ջութակ (1970-2008) Հոուսչոնգ Նեժադեպյուր (գերմ.՝ Houschäng Néjadepour) - էլեկտրո կիթառ (19701971) Պլատո Կոստի (գերմ.՝ Plato Kostic) - բաս կիթառ (1970) Պիտեր Շմիթ (գերմ.՝ Peter Schmidt) - հարվածային գործիքներ (1970) Չարլի Վայս (գերմ.՝ Charly Weiss) - հարվածային գործիքներ (1970)

Թոմաս Լոման (գերմ.՝ Thomas Lohmann) - հարվածային գործիքներ (1970) Էբերհարդ Կրանեման (գերմ.՝ Eberhard Kranemann) - բաս կիթառ (1970-1971) Անդրեաս Հոֆման (գերմ.՝ Andreas Hohmann) - հարվածային գործիքներ (1970) Կլաուս Դինգեր (գերմ.՝ Klaus Dinger) - հարվածային գործիքներ (1970-1971, մահացել է 2008 թվականին) Միխաել Ռոթեր (գերմ.՝ Michael Rother) - էլեկտրո կիթառ (1971) Էմիլ Շուլտ (գերմ.՝ Emil Schult) - էլեկտրո կիթառ, էլեկտրո ջութակ (1973)

Վոլֆանգ Ֆլյուր (գերմ.՝ Wolfgang Flür) - էլեկտրոնային հարվածային գործիքներ (1973-1987) Կլաուս Ռյոդեր (գերմ.՝ Klaus Röder) - էլեկտրո կիթառ, էլեկտրո ջութակ (1974) Կարլ Բարտոս (գերմ.՝ Karl Bartos) - էլեկտրոնային հարվածային գործիքներ, համերգներին` ստեղնաշարային գործիքներ (1975—1991) Ֆերնանդո Աբրանտես (գերմ.՝ Fernando Abrantes) - էլեկտրոնային հարվածային գործիքներ, սինթեզատոր (1991) Շտեֆան Պֆաֆե (գերմ.՝ Stefan Pfaffe) - վիդեոինժեներ (2008—2012)

Ժամանակային սանդղակ

Դիսկոգրաֆիա

Ստուդիային ալբոմներ

• Kraftwerk (1970)
• Kraftwerk 2 (1972)
• Ralf und Florian (1973)
• Autobahn (1974)
• Radio-Activity (1975, ալբոմի գերմանական տարբերակը` Radioaktivität)
• Trans-Europe Express (1977, ալբոմի գերմանական տարբերակը` Trans-Europa Express)
• The Man Machine (1978, ալբոմի գերմանական տարբերակը` Die Mensch-Maschine)
• Computer World (1981, ալբոմի գերմանական տարբերակը` Computerwelt)
• Electric Cafe (1986, սկզբնական անվանումը` Techno Pop, գոյություն ունեն նաև ալբոմի գերմանական և իսպանական տարբերակները)
• The Mix (1991, հին կոմպոզիցիաների նոր ձայնագրություններ, գոյություն ունի նաև ալբոմի գերմաներեն տարբերակը)
• Tour de France Soundtracks (2003)

Հավաքածուներ

• Der Katalog (2009, բոքս-սեթ, վերաթողարկված ալբոմների հավաքածու)

Համերգային ալբոմներ

• Minimum-Maximum (2005)
• 3-D The Catalogue (2017), 3D տեսաերիզ` 2012-2016 թվականներին խմբի ունեցած համերգներով

Սինգլներ

• 1973 Comet Melody (գերմանական անվանումը` Kohoutek-Kometenmelodie)
• 1974 Autobahn
• 1975 Comet Melody 2 (գերմանական անվանումը` Kometenmelodie 2)
• 1976 Radioactivity
• 1977 Trans-Europe Express
• 1977 Showroom Dummies
• 1978 The Robots
• 1978 The Model/Das Modell
• 1978 Neon Lights
• 1981 Pocket Calculator
• 1981 Computer Love
• 1981 Computerwelt
• 1981 The Model
• 1982 Showroom Dummies
• 1983 Tour de France
• 1984 Tour de France (Francois Kevorkian remix)
• 1986 Musique Non Stop
• 1987 The Telephone Call
• 1991 The Robots (նոր տարբերակ The Mix ալբոմից)
• 1991 Radioactivity (նոր տարբերակ The Mix ալբոմից)
• 1999 Tour de France (վերաթողարկում)
• 1999 Expo 2000 (1999)
• 2003 Tour de France 2003
• 2003 Elektro Kardiogramm (promo only radio mix)
• 2004 Aerodynamik

DVD

• Minimum-Maximum DVD (2005)

Մասնակիցների անհատական ալբոմներ

Կարլ Բարտոս

• Communication (2003) - սոլո
• Off the Record (2013)

Elektric Music նախագծի հետ

• Esperanto (1993)
• Electric Music (1996)
• TV

Վոլֆգանգ Ֆլյուր

• Time Pie (1997) (Yamo նախագիծ)

Արտաքին հղումներ

• Kraftwerk-ի պաշտոնական կայքը (անգլ.)
• Kraftwerk-ի պաշտոնական կայքը (գերմ.)
• Խմբի պաշտոնական օնլայն խանութը (անգլ.) (գերմ.)
• Kraftwerk-ի նորությունների գերմաներեն էջը (գերմ.) (անգլ.)