Guerrilla Girls

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Guerrilla Girls
Տեսակartist collective? և collective pseudonym?
Երկիր ԱՄՆ
Հիմնադրված1985
Գլխադասային գրասենյակՆյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Կայքguerrillagirls.com​(անգլ.)

Guerrilla Girls (թարգմանաբար` Գորիլա աղջիկներ), ֆեմինիստ, կին արվեստագետների անանուն խումբ, որը նվիրված է արվեստի աշխարհում սեքսիզմի և ռասիզմի դեմ պայքարին[1]։ Խումբը ստեղծվել է Նյու Յորքում 1985 թվականին՝ սկիզբ առնելով նախորդ տարի ընդդեմ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի պիկետից։ Խմբի աշխատանքի նպատակն է արվեստի մեծ համայնքում և ընդհանրապես հասարակության մեջ գենդերային և ռասայական անհավասարության վրա ուշադրություն հրավիրելը[2]։

Guerrilla Girls-ը օգտագործում է մշակույթի խլացում (Culture jamming) պաստառների, գրքերի, գովազդային վահանակների, դասախոսությունների, հարցազրույցների, հրապարակային ելույթների և ինտերնետային միջամտությունների տեսքով՝ բացահայտելու անհավասարությունները, խտրականությունը և կոռուպցիան (վերջինս ներառում է շահերի բախումը թանգարաններում)։ Նրանք նաև հաճախ հումոր են օգտագործում իրենց աշխատանքում՝ իրենց լուրջ հաղորդագրությունները գրավիչ դարձնելու համար[3]։ Guerrilla Girls-ը հայտնի են իրենց «պարտիզանական» մարտավարությամբ, այստեղից էլ նրանց անվանումը, օրինակ՝ պաստառներ կախել կամ անակնկալ ցուցահանդեսներ կազմակերպել[3]։ Անանուն մնալու համար անդամները կրում են գորիլայի դիմակներ և օգտագործում են կեղծանուններ, որոնք պատկանել են մահացած կին արվեստագետներին, ինչպիսիք են Ֆրիդա Կալոն, Քեթ Կոլվիցը և Էլիս Նիլը, ինչպես նաև գրողներին, ինչպիսիք են Գերտրուդ Սթայնը[4]։ Ըստ GG1-ի, ինքնությունը թաքցվում է, քանի որ խնդիրներն ավելի կարևոր են, քան անհատական ինքնությունը. «Հիմնականում մենք ցանկանում էինք, որ կենտրոնացումը լինի խնդիրների վրա, ոչ թե մեր անձի կամ մեր աշխատանքի վրա»[5]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

20-րդ դարում ժամանակակից արվեստի շարժման գագաթնակետին շատ նշանավոր պատկերասրահներում համապատասխան ներկայացված չէին կին նկարիչները և համադրողները։ Այս պատկերասրահները հաճախ մասնավոր կերպով ֆինանսավորվում էին էլիտաների կողմից, որոնք հիմնականում սպիտակամորթ տղամարդիկ էին, ինչը նշանակում է, որ թանգարանները փաստագրված ուժային կառույցներ էին, այլ ոչ թե արվեստի[6]։ Պատմականորեն Նյու Յորքի Մետրոպոլիտեն արվեստի թանգարանը, ինչպես մյուս խոշոր թանգարանները, ուներ ամբողջությամբ կամ առավելապես արական տնօրենների խորհուրդ։ Այն ուներ սակավ կին արվեստագետների ցուցադրություն, մինչդեռ, միևնույն ժամանակ, կին մերկ արվեստը շատ էր։ Guerrilla Girls-ը ստեղծվել է 1985 թվականին՝ նպատակ ունենալով բացահայտելու արվեստի աշխարհում առկա տարբերությունները։ Խմբի անդամությունը տարիների ընթացքում տատանվել է՝ մոտ 30 կանանցից մինչև այժմ մի քանի ակտիվ անդամ[7]։

1985 թվականի գարնանը յոթ կանայք գործարկեցին Guerrilla Girls-ը՝ ի պատասխան Ժամանակակից արվեստի թանգարանի (MoMA) «Ժամանակակից նկարչության և քանդակի միջազգային ամփոփում» (1984) ցուցահանդեսին, որի 165 նկարիչների ցանկը ներառում էր ընդամենը 13 կին[8]։ MoMA-ի նոր վերանորոգված և ընդլայնված շենքը բացելով՝ այս ցուցահանդեսը հավակնում էր հետազոտել այդ դարաշրջանի ամենակարևոր նկարիչներին և քանդակագործներին 17 երկրներից[9]։ Գունանկարների մասնաբաժինը ավելի փոքր էր, և նրանց հեղինակներից ոչ մեկը կին չէր[10]։

Guerrilla Girls-ը Վիկտորիայի և Ալբերտի թանգարանում, Լոնդոն

Շոուի համադրող Քայնասթոն ՄակՇայնի մեկնաբանությունն ավելի է ընդգծում այդ դարաշրջանի արվեստի աշխարհի բացահայտ գենդերային կողմնակալությունը. «Քայնասթոն ՄակՇայնը հարցազրույցներ է տվել՝ ասելով, որ ցանկացած արտիստ, ով չի մասնակցել շոուին, պետք է վերաիմաստավորի իր կարիերան»[11]։ Ի պատասխան ցուցահանդեսի և ՄակՇայնի բացահայտ կողմնակալության՝ կին արվեստագետները բողոքի ակցիա են անցկացրել MoMA-ի դիմաց։ Այսպիսով, ծնվեց Guerrilla Girls-ը։

Երբ բողոքի ցույցերը մեծ հաջողություն չունեցան, Guerrilla Girls-ը ցորենի սոսնձով պաստառներ փակցրեցին Մանհեթենի կենտրոնի շուրջբոլորը, մասնավորապես՝ Սոհո և Իսթ Վիլիջ թաղամասերում[12]։

Շուտով խումբն ընդլայնեց իր ուշադրության շրջանակը՝ ներառելով ռասիզմը արվեստի աշխարհում՝ գրավելով գունանկարիչներին։ Նրանք նաև նախագծեր էին ձեռնարկել Նյու Յորքից դուրս՝ հնարավորություն տալով նրանց անդրադառնալ սեքսիզմին և ռասիզմին ազգային և միջազգային մակարդակներում։ Թեև արվեստի աշխարհը խմբի հիմնական ուշադրության կենտրոնն էր, Guerrilla Girls-ի օրակարգը ներառել է սեքսիզմն ու ռասիզմը ֆիլմերում, զանգվածային և ժողովրդական մշակույթում և քաղաքականությունում։ Tokenism-ը նույնպես խմբի հիմնական մտահոգության առարկան է[12]։

Իր առաջին տարիներին Guerrilla Girls-ն անցկացնում էր «weenie counts», այնպես որ անդամներն այցելում էին հաստատություններ, ինչպիսին է Մետրոպոլիտեն արվեստի թանգարանը և հաշվում էին արվեստի գործերի տղամարդ-կին հարաբերակցությունը։ 1989 թվականին Մետրոպոլիտենի հանրային հավաքածուներից հավաքված տվյալները ցույց են տվել, որ կին նկարիչների աշխատանքները Ժամանակակից արվեստի դեպարտամենտի գործերի 5%-ից պակաս են կազմում, մինչդեռ մերկ գործերի 85%-ում իգական սեռի ներկայացուցիչ է պատկերված։

Սկզբնական շրջանում անդամների գործունեությունը հիմնված էր հանդիպումների վրա, որոնց ընթացքում նրանք գնահատում էին Նյու Յորքի արվեստի ասպարեզում գենդերային անհավասարության վերաբերյալ հավաքագրված վիճակագրական տվյալները։ The Guerrilla Girls-ը նաև սերտորեն համագործակցում էր արվեստագետների հետ՝ խրախուսելով նրանց խոսել համայնքի ներսում գտնվողների հետ՝ կամրջելու համար գենդերային հարաբերակցությունը, որտեղ այն նկատվում է[13]։

Երբ հարցնում են դիմակների մասին, աղջիկները պատասխանում են. «Մենք գերիլիա ենք եղել մինչև գորիլա լինելը։ Սկզբից մամուլը հրապարակային լուսանկարներ էր ուզում։ Մեզ քողարկում էր պետք։ Ոչ ոք հաստատ չի հիշում, թե ինչպես ենք մենք ստացել մեր մորթին, բայց մի պատմություն. որ վաղ հանդիպման ժամանակ մի օրիգինալ աղջիկ, սխալ ուղղագրությամբ, «Գորիլա» գրեց «Գերիլիա»-յի փոխարեն։ Դա լուսավոր սխալ էր։ Դա մեզ տվեց մեր «դիմակավորումը» (mask-ulinity')»[14]: Interview ամսագրին տված հարցազրույցում Guerrilla Girls-ը մեջբերվել է. «Անանուն խոսքի ազատությունը պաշտպանված է Սահմանադրությամբ։ Դուք կզարմանաք, թե ինչ է դուրս գալիս ձեր բերանից, երբ դիմակ եք կրում»[15]։

1985 թվականից ի վեր Guerrilla Girls-ն աշխատել է սեքսիզմի մասին իրազեկման և համադրողների, արվեստի դիլերների, կոլեկցիոներների և քննադատների ավելի մեծ պատասխանատվության համար[16]։ Խմբին վերագրվում է, առաջին հերթին, երկխոսություն հրահրելու և արվեստում սեքսիզմի և ռասիզմի խնդիրների վրա ազգային և միջազգային ուշադրություն հրավիրելու համար։

Ազդեցություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շատ ֆեմինիստ արվեստագետներ 1970-ականներին համարձակվեցին պատկերացնել, որ կին արվեստագետները կարող են իրական և արմատապես տարբեր արվեստ ստեղծել՝ վերացնելով գերիշխող տեսողական պարադիգմը։ Առաջատար ֆեմինիստ քննադատ Լյուսի Լիպարդը 1974 թվականին կազմակերպել է բացառապես կանանց ցուցահանդես՝ փաստորեն ընդվզելով նրա դեմ, ինչ շատերը համարում էին խորապես թերի մոտեցում, ասել է թե կանանց պարզապես ձուլել գերիշխող արվեստի համակարգին[17]։ Ձևավորվելով 1970-ականների կանանց շարժմամբ՝ Guerrilla Girls-ը որոշեց նոր ռազմավարություններ մշակել։ Առավել նկատելի էր, որ նրանք հասկացան, որ 1970-ականների դարաշրջանի գործիքները, ինչպիսիք են պիկետները և երթերը, անարդյունավետ էին, ինչի մասին վկայում է այն, թե որքան հեշտությամբ MoMA-ն կարող էր անտեսել Արվեստի Կանանց խմբի (Women's Caucus for Art) 200 ցուցարարներին։ «Մենք պետք է ունենայինք նոր կերպար և նոր տեսակի լեզու, որպեսզի գրավեր կանանց երիտասարդ սերնդին», - հիշում է հիմնադիր Guerrilla Girls-ից մեկը` «Լյուբով Պոպովա» կեղծանվամբ[18]։ Guerrilla Girls-ը փնտրում էր այլընտրանքային մոտեցում, որը կկործաներ 1970-ականների ֆեմինիստական շարժումների տեսակետները՝ որպես տղամարդատյաց, հակամայրական, կատաղի և հումորազուրկ։ Նրանք, ովքեր տիրապետում էին հետստրուկտուրալիստական տեսություններին, որդեգրում էին 1970-ականների նախաձեռնությունները, բայց այլ լեզվով և ոճով։ Ավելի վաղ ֆեմինիստները զբաղվում էին մռայլ և զավեշտալի հարցերով, ինչպիսիք են սեռական բռնությունը՝ ոգեշնչելով Guerrilla Girls աղջիկներին անձեռնմխելի պահել իրենց հոգիները՝ մոտենալով իրենց աշխատանքին խելամտությամբ և ծիծաղով, այդպիսով կանխելով արձագանքը[17]։

Աշխատանք. գործողություններ, պաստառներ և գովազդային վահանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արվեստի աշխարհ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ «Guerrilla Girls». Tate.
  2. ↑ Brockes, Emma (2015 թ․ ապրիլի 29). «The Guerrilla Girls: 30 years of punking art world sexism». The Guardian. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 3-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Guerrilla Girls | Artist Profile».
  4. ↑ Cordova, Ruben C. (2021 թ․ նոյեմբերի 28). «Taking it to the Street: the Guerrilla Girls' Struggle for Diversity». Glasstire. Վերցված է 2023 թ․ մարտի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  5. ↑ «Guerilla Girls Bare All». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 13-ին.
  6. ↑ Bettina Baumann (2017 թ․ մարտի 8). «The Guerrilla Girls' fight against discrimination in the art world». Deutsche Welle (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 3-ին.
  7. ↑ Ryzik, Melena (2015 թ․ օգոստոսի 5). «The Guerrilla Girls, After 3 Decades, Still Rattling Art World Cages». The New York Times.
  8. ↑ «MoMA Fact Sheet» (PDF).
  9. ↑ Brenson, Michael (1984 թ․ ապրիլի 21). «A Living Artists Show at the Modern Museum». The New York Times. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 27-ին.
  10. ↑ «African American Artists Are More Visible Than Ever. So Why Are Museums Giving Them Short Shrift?». artnet News (ամերիկյան անգլերեն). 2018 թ․ սեպտեմբերի 20. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 3-ին.
  11. ↑ Confessions of the Guerrilla Girls, with an essay by Whitney Chadwick. New York: Harper Perennial. 1995. էջ 13. ISBN 9780060950880.
  12. ↑ 12,0 12,1 Cooper, Ashton (2010). «Guerrilla Girls speak on social injustice, radical art». A&E. Columbia Spectator. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 20-ին.
  13. ↑ Richards, Judith Olch (2007). «Interview with Guerrilla Girls Rosalba Carriera and Guerrilla Girl 1». Archives of American Art. Վերցված է 2011 թ․ հունիսի 10-ին.
  14. ↑ «Interview». Guerrilla Girls. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 30-ին.
  15. ↑ «Interview Magazine». Guerrilla Girls. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 30-ին.
  16. ↑ «Guerrilla Girls Bare All: An Interview». Guerrilla Girls. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 18-ին.
  17. ↑ 17,0 17,1 Chave, Anna C. "The Guerrilla Girls' Reckoning." Art Journal 70.2 (2011): 102-11. Web.
  18. ↑ "Oral history interview with Guerrilla Girls Élisabeth Vigée LeBrun and Liubov Popova." January 19, 2008. Archives of American Art. Smithsonian Institution.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Boucher, Melanie. Guerrilla Girls: Disturbing the Peace. Montreal: Galerie de l'UQAM, 2010. 2-920325-32-9
  • Brand, Peg. "Feminist Art Epistemologies: Understanding Feminist Art". Hypatia. 3 (2007): 166–89.
  • Guerilla Girls. Guerilla Girls: the art of behaving badly. San Francisco, California: Chronicle Books, 2020. 9781452175812
  • Guerrilla Girls. Confessions of the Guerrilla Girls, with an Essay by Whitney Chadwick. New York City: HarperCollins, 1995. 0-04-440947-8
  • Guerrilla Girls. Bitches, Bimbos, and Ballbreakers: The Guerrilla Girls' Illustrated Guide to Female Stereotypes. London: Penguin, 2003. 978-0-14-200101-1
  • Guerrilla Girls. The Guerrilla Girls' Bedside Companion to the History of Western Art. London: Penguin, 1998. 978-0-14-025997-1
  • Janson, HW. Apes and Ape-Lore in the Middle Ages and the Renaissance. London: Warburg Institute, University of London, 1952.
  • Page-Lieberman, Neysa (ed.). Not Ready to Make Nice: Guerrilla Girls in the Art World and Beyond, with essays by Joanna Gardner-Huggett, Neysa Page-Lieberman, Kymberly Pinder, and a foreword by Jane M. Saks, Columbia College Chicago, 2011, 2013, 2017. 0929911431
  • Raidiza, Kristen. "An Interview with the Guerrilla Girls, Dyke Action Machine DAM!, and the Toxic Titties". NWSA Journal. 1 (2007): 39–48. JSTOR 431723. Accessed February 27, 2013.
  • Schechter, Joel. Satiric Impersonations: From Aristophanes to the Guerrilla Girls. Carbondale: Southern Illinois University Press, 1994. 978-0-8093-1868-1

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Guerrilla Girls» հոդվածին։
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Guerrilla_Girls&oldid=9748478» էջից