Jump to content

Blender

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Blender
Изображение логотипа
ՏեսակԵռաչափ գրաֆիկայի ծրագրակազմ[d], անվճար և բաց կոդով ծրագրակազմ, ճառագայթների հետագծման ծրագրակազմ[d] և երկչափ անիմացիոն ծրագրակազմ[d]
ՀեղինակԹոն Ռուզենդալ
Նախագծումը՝Blender Foundation
Գրված է՝C, C++ և Python
ՕՀLinux, macOS ու Windows
Առկա էբազմալեզու
Լույս տեսավ՝հունվարի 2, 1998 թ.
ՊլատֆորմX86, x86_64, AMD64?, ARMv8 և MIPS?
Վերջին կայուն տարբերակ3.1.2 (ապրիլի 1. 2022 թ․)
Կարդագող ֆայլերի ֆորմատBlend file?, Wavefront .obj file?, Digital Asset Exchange?[1], Alembic?[2], .3ds, Filmbox?, Biovision Hierarchy?, Polygon File Format?, X3D?, STL, Scalable Vector Graphics, Protein Data Bank?, XYZ file format?, DXF, glTF file format family?, Universal Scene Description?[3], Industry Foundation Classes?, Blender physics external cache?, Traces scene (old)? և OpenEXR
Ստեղծվող ֆայլերի ֆորմատBlend file?, Wavefront .obj file?, Digital Asset Exchange?, Alembic?, .3ds, Filmbox?, Polygon File Format?, X3D?, STL, Scalable Vector Graphics, DXF, glTF file format family?, Industry Foundation Classes?, Blender physics external cache? և OpenEXR
ԱրտոնագիրGNU GPL 3
Սխալնելի հայտման էջdeveloper.blender.org
Կայքblender.org​(անգլ.)
Ելակոդprojects.blender.org/blender/blender.git
 Blender (software) Վիքիպահեստում

Blender (հայերեն՝ Բլենդեր), պրոֆեսիոնալ անվճար և բաց կոդով ծրագրակազմ՝ եռաչափ համակարգչային գրաֆիկայի ստեղծման համար, ներառյալ մոդելավորման, քանդակագործության, անիմացիայի, սիմուլյացիայի, վերարտադրման, հետմշակման և ձայնի հետ տեսանյութի խմբագրման գործիքներ, «հանգույցների» (Node Compositing) միջոցով կոմպոզիտացիա, ինչպես նաև ստեղծելու գործիքներ 2D անիմացիաներ. Այն ներկայումս շատ տարածված է անվճար 3D խմբագիրների շրջանում՝ իր արագ կայուն զարգացման և տեխնիկական աջակցության շնորհիվ։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հոլանդական NeoGeo անիմացիոն ստուդիան (կապված չէ Neo Geo վիդեո խաղերի սարքավորումների հետ) սկսեց զարգացնել Blender-ը որպես ներքին հավելված, և հիմնվելով առաջին աղբյուրի ֆայլերի ժամանակային դրոշմանիշների վրա՝ 1994 թվականի հունվարի 2-ը համարվում է Բլենդերի ծննդյան օրը[4]։ 1.00 տարբերակը թողարկվել է 1995 թվականի հունվարին[5], որի հիմնական հեղինակն է ընկերության համասեփականատեր և ծրագրաշարի մշակող Թոն Ռուզենդալը։ Բլենդեր անունը ոգեշնչվել է շվեյցարական Yello էլեկտրոնային խմբի երգից՝ Baby ալբոմից, որը NeoGeo-ն օգտագործել է իր շոուում[6][7][8]։ Դիզայնի որոշ ընտրանքներ և փորձառություններ Blender-ի համար փոխանցվել են ավելի վաղ ծրագրային ապահովման հավելվածից, որը կոչվում է Traces, որը Roosendaal-ը մշակել է NeoGeo-ի համար Commodore Amiga հարթակի վրա 1987-1991 թվականներին[9]։

1998 թվականի հունվարի 1-ին Blender-ը հրապարակավ թողարկվեց առցանց՝ որպես SGI անվճար ծրագիր[10]։ NeoGeo-ն հետագայում լուծարվեց, և նրա հաճախորդների պայմանագրերը ստանձնեցին մեկ այլ ընկերություն։ NeoGeo-ի լուծարումից հետո Թոն Ռուզենդալը հիմնադրեց Not a Number Technologies (NaN) ընկերությունը 1998թ.-ի հունիսին՝ ավելի զարգացնելու Blender-ը, սկզբում այն որպես բաժնետոմս բաշխելով մինչև NaN-ը սնանկացավ 2002 թվականին։ Սա նաև հանգեցրեց Blender-ի զարգացման դադարեցմանը[11]։

2002 թվականի մայիսին Ռուզենդալը սկսեց շահույթ չհետապնդող Blender Foundation-ը, որի առաջին նպատակն էր գտնել միջոց՝ շարունակելու զարգացնել և առաջմղել Blender-ը որպես համայնքի վրա հիմնված բաց կոդով նախագիծ։ 2002 թվականի հուլիսի 18-ին Ռուզենդալը սկսեց «Free Blender» արշավը, որը հանդիսանում է քրաուդֆանդինգի նախադրյալ[12][13]։ Արշավը նպատակ ուներ 100,000 եվրոյի (այդ ժամանակ 100,670 ԱՄՆ դոլար) միանվագ վճարման համար Blender-ի բաց աղբյուրներից օգտվելու համար, որի գումարը հավաքվում էր համայնքից[14]։ 2002 թվականի սեպտեմբերի 7-ին հայտարարվեց, որ նրանք բավականաչափ միջոցներ են հավաքել և կթողարկեն Blender-ի սկզբնական կոդը։ Այսօր Blender-ը անվճար և բաց կոդով ծրագրակազմ է, որը հիմնականում մշակվել է իր համայնքի, ինչպես նաև Blender ինստիտուտի 24 աշխատակիցների կողմից[15]։

Բլենդերի հիմնադրամն ի սկզբանե իրավունք էր վերապահում օգտագործել կրկնակի լիցենզավորում, որպեսզի, ի լրումն GPL 2.0 կամ ավելի ուշ, Blender-ը հասանելի լիներ նաև «Blender License»-ի ներքո, որը չէր պահանջում գաղտնալսման աղբյուրի կոդը, այլ պահանջում էր վճարումներ Blender-ին։ Հիմնադրամ. Այնուամենայնիվ, այս տարբերակը երբեք չի կիրառվել և այն անորոշ ժամանակով կասեցվել է 2005 թ.[16] Blender-ը հասանելի է բացառապես «GNU GPLv2 կամ ավելի ուշ» տակ և չի թարմացվել GPLv3-ով, քանի որ «ակնհայտ օգուտներ» չեն նկատվել[17]։

2019 թվականին, 2.80 տարբերակի թողարկմամբ, հանվեց տեսախաղերի պատրաստման և նախատիպի ինտեգրված խաղային շարժիչը. Blender-ի մշակողները խորհուրդ են տվել օգտվողներին տեղափոխել ավելի հզոր բաց կոդով խաղերի շարժիչներ, ինչպիսին է Godot-ը[18][19]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ https://docs.blender.org/manual/en/latest/files/import_export/collada.html
  2. ↑ https://docs.blender.org/manual/en/latest/files/import_export/alembic.html
  3. ↑ https://docs.blender.org/manual/en/latest/files/import_export/usd.html
  4. ↑ «How Blender started, twenty years ago…». Blender Developers Blog (անգլերեն). Blender Foundation. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 10-ին.
  5. ↑ «Doc:DK/2.6/Manual - BlenderWiki». Blender.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մայիսի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 11-ին.
  6. ↑ «Ton Roosendaal Reveals the Origin of Blender's name». BlenderNation (ամերիկյան անգլերեն). 2021 թ․ հոկտեմբերի 19. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 20-ին.
  7. ↑ Archived at Ghostarchive and the Wayback Machine: «NeoGeo — Blender». YouTube.com. 2011 թ․ հոկտեմբերի 28. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.
  8. ↑ Kassenaar, Joeri (2006 թ․ հուլիսի 20). «Brief history of the Blender logo — Traces». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 22. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 22-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  9. ↑ «Blender's prehistory - Traces on Commodore Amiga (1987-1991)». zgodzinski.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 3-ին.
  10. ↑ «Blender's 25th birthday!». blender.org. 2019 թ․ հունվարի 2. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 7-ին.
  11. ↑ «Blender History». Blender.org. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 29-ին.
  12. ↑ «Blender Foundation Launches Campaign to Open Blender Source». Linux Today. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 22-ին.
  13. ↑ «Free Blender campaign». 2002 թ․ հոկտեմբերի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2002 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 22-ին.
  14. ↑ «members». 2002 թ․ հոկտեմբերի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2002 թ․ հոկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 22-ին.
  15. ↑ «Blender.org About». Amsterdam. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 1-ին.
  16. ↑ Roosendaal, Ton (2005 թ․ հունիս). «Blender License». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունվարի 19-ին.
  17. ↑ Prokoudine, Alexandre (2012 թ․ հունվարի 26). «What's up with DWG adoption in free software?». libregraphicsworld.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 9-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. «[Blender's Ton Roosendaal:] "Blender is also still "GPLv2 or later". For the time being we stick to that, moving to GPL 3 has no evident benefits I know of. My advice for LibreDWG: if you make a library, choosing a widely compatible license (MIT, BSD, or LGPL) is a very positive choice."»
  18. ↑ «rB159806140fd3». developer.blender.org. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 28-ին.
  19. ↑ «Blender 2.80 release». blender.org. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 16-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Blender&oldid=10278697» էջից