Հավակատար հասկավոր, հավակատարազգիների (լատին․՝ Amaránthus retrofléxus) ընտանիքի երկշաքիլավոր, սակավամյա մոլախոտ ։ Նրանց գույնը նորածիլ հասկում ավելի կարմիր է։ Վարելաշերտի ամբողջ խորությամբ թափանցող առանցքային արմատներն ունեն կարմրավուն երանգավորում։
Ցողունը ուղիղ է, բազմակող ու թավոտ՝ մինչև 80 սմ բարձրությամբ։ Տերևները կլորավուն-ռոմբաձև են, մեծ մասամբ հարթեզր։ Վերին տերևներն անհամեմատ ավելի խոշոր են, քան ստորինները։ Ծաղկափթթությունն, որը մեծ մասամբ առաջանում է ցողունի գագաթին ու տերևածոցերից, հասկանման է, ծաղիկները միասեռ են, բույսը՝ միատուն։ Ծաղկափթթությունն ունի բույսին հատուկ կանաչ-սպիտակաավուն երանգավորում, երբեմն կարմրավուն երանգավորում։ Պտուղը թաղանթանման պարկ է, օվալաձև, սերմը կլորավուն է, հարթ։ Մեկ բույսը կարող է տալ մինչև մեկ միլիոն սերմ, որոնք ծլում են 20°-ից ոչ պակաս ջերմության պայմաններում։ Սերմերի ծլունակաությունը բարձրանում է սերմնաթաղանթի վնասելուց հետո, որը մեծ մասամբ տեղի է ունենում շարահերկ բույսերի միջշարային տարածությունների փխրեցման ժամանակ։ Սերմերի մեծ մասը մնում է տեղում, մյուսը տարածվում է կենդանիների, մարդկանց, քամու և հոսող ջրերի միջոցով։ Բույսը ծաղկում է սկսած հուլիսից և առատորեն պտղաբերում աշնանը։
Տարածված է ամբողջ Եվրոպայում, բացի ծայր հյուսիսից, Աֆրիկայում, ՍՍՀՄ եվրոպական մասում, Սիբիրի հարավային մասում, Կովկասում, ինչպես նաև մեր հանրապետության գրեթե բոլոր գոտիներում։ Աղբոտում է ուշ գարնանացան, հատկապես շարահերկ բույսերի ցանքերն ու տնկարկները[1] ։
