Ֆրիդրիխ III (Գերմանիայի կայսր)
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Ֆրիդրիխ III (գերմ.՝ Friedrich III., հոկտեմբերի 18, 1831[1][2][3][4], Neues Palais in Potsdam[1] - հունիսի 15, 1888[1][2][3][4], Neues Palais in Potsdam[1]) եղել է Գերմանիայի կայսր և Պրուսիայի թագավոր իննսունինը օրով 1888 թվականին, որը հայտնի էր որպես Երեք կայսրերի տարեթիվ: Ոչ պաշտոնապես հայտնի էր «Ֆրից» անվամբ[6]: Նա կայզեր Վիլհելմ I Հոհենցոլեռնի միակ որդին էր և համաձայն ընտանեկան ավանդույթի ստացել էր զինվորական կրթություն: Չնայած նա հաջող էր իրեն դրևորել որպես հրամանադար Ավստրո-պրուսա-դանիական, Ավստրո-պրուսական և Ֆրանս-պրուսական պատերազմներում[7][8], նա միշ ատել է պատերազմը և միշտ սիրվել է ընկերների ու թշնամիների կողմից որպես հումանիստ անձնավորություն: 1871 թվականին Գերմանիայի վերամիավորումից հետո, նրա հայրը, այդ ժամանակ Պրուսիայի թագավորը, դարձավ Գերմանիայի թագավորը: Երբ Վիլհելմը մահացավ 1888 թվականի մարտի 9-ին իննսուն տարեկանում, գահը փոխանցվեց Ֆրիդրիխին, ով մինչև այդ Գերմանիայի թագաժառանգ արքայազն էր տասնյոթ տարի և Պրուսիայի թագաժառանգ արքայազնը` քսան տարի: Ֆրիդրիխը տառապում էր կոկորդի քաղցկեղով երբ նա մահացավ 55 տարեկանում` բժիշկների անհաջող փորձերից հետո:
Ֆրիդրիխը ամուսնացել էր Մեծ Բրիտանիայի թագուհի Վիկտորիայի ավագ դուստր Վիկտորիայի հետ: Ձույգը համապատասխանում էր միմյան իրենց վառ արտահայտվաս լիբերալ մտածելակերպով: Հակառակ իր պահպանողական ռազմատենչ ընտանիքի, Ֆրիդրիխը բնավորությամբ լիբերալ էր և դրա պատճառով լավ հարաբերություններ ուներ Բրիտանիայի հետ: Որպես թագաժառանգ արքայազն նա հաճախ էր հակառակվում պահպանողական կանցլեր Օտտո ֆոն Բիսմարկին, հատկապես քննադատում էր Բիսմարկիր կողմից Գերմանիայի բռնի միավորումը և համուզված էր որ կանցլերի լիազորությունները պետք է կրճատվեն: Գերմանիայի և Բրիտանիայի լիբերալները հույս ունեին, որ Ֆրիդրիխը որպես կայսր կազատականացնի Գերմանական կայսրությունը::
Ֆրիդրիխը և Վիկտորիան թագուհի Վիկտորիայի ամուսին Ալբերտի մեծ երկրպագուն էին: Նրանք պլանավորում էին թագավորել ինչպես Ալբերտը և Վիկտորիան և բարեփոխումներ իրականացնել` փոփոխելով Բիսմարկի ստեղծած գործադիր ճյուղը: Կայսրին ենթակա կանցլերի կառավարությունը կփոխարինվել բրիտանական ոճի կաբինետով, որտեղ նախարարները հաշվետու կլինեին Ռայխստագին: Պետական քաղաքականությունը հիմնված կլիներ համաձայնության վրա: Ֆրիդրիխը կայսրության սահմանադրությունը բնորոշում էր որպես քաոսային[9]:
Այնուամենայնիվ իր հիվանդության պատճառով Ֆրիդրիխը չկարողացավ իրագործել իր քաղաքականությունը և այն չիրագործվեց նրա ժառանգ և որդի Վիլհելմ II կայսրը:
Ֆրիդրիխի մահը և նրա կառավարման ժամկետը շատ պատմաբանների համար կարևոր քննարկման թեմա է: Եթե Ֆրիդրիխը կառավարեր մի փոքր երկար, Գերմանիայի պատմությունը կարող էր ընթանալ այլ ուղղությամբ[10] և մինչ այժմ քննարկվում է, թե կկարողանար արդյոք նա Գերմանիան դարձնել ավելի լիբերալ:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118535668 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 SNAC — 2010.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Find A Grave — 1995.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Lundy D. R. The Peerage
- ↑ 5,0 5,1 Kindred Britain
- ↑ MacDonogh, p. 17.
- ↑ Kollander, p. 79.
- ↑ The Illustrated London News
- ↑ Balfour, p. 69.
- ↑ Tipton, p. 175.
| ||||||||||||||||
