Jump to content

Ֆրեդ Սթոլ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆրեդ Սթոլ
անգլ.՝ Fred Stolle
Սեռարական
Քաղաքացիություն Ավստրալիա
Ծննդյան ամսաթիվհոկտեմբերի 8, 1938(1938-10-08)[1][2]
Մահվան ամսաթիվմարտի 5, 2025(2025-03-05)[3] (86 տարեկան)
ԾննդավայրHornsby[1][2]
Մահվան վայրPalm Desert, Ռիվերսայդ շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Հասակ190 սանտիմետր սմ
Քաշ93 կիլոգրամ կգ
Խաղեր Հ/Պ214–144[4]
Խաղեր Հ/Պ189–101[4]

Ֆրեդերիկ Սիդնի (Ֆրեդ) Սթոլ ԱՇ (անգլ.՝ Frederick Sydney "Fred" Stolle, հոկտեմբերի 8, 1938(1938-10-08)[1][2], Hornsby[1][2] - մարտի 5, 2025(2025-03-05)[3], Palm Desert, Ռիվերսայդ շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ավստրալացի թենիսիստ, մարզիչ և սպորտային մեկնաբան։ Աշխարհի նախկին երկրորդ ռակետ։ Մեծ սաղավարտի մրցաշարերի մենախաղի կրկնակի հաղթող։ Մեծ սաղավարտի 17 մրցաշարերի տղամարդկանց և խառը զուգախաղերի հաղթող (ներառյալ 1969 թվականի Ավստրալիայի բաց առաջնությունում խառը զուգախաղում բաժանված տիտղոսը), տղամարդկանց զուգախաղում Մեծ սաղավարտի կարիերայի հաղթող։ Դևիսի գավաթի եռակի հաղթող (1964-1966) Ավստրալիայի հավաքականի կազմում։

Թենիսի Փառքի միջազգային սրահի անդամ 1985 թվականից և Ավստրալիայի Սպորտային փառքի սրահի անդամ 1988 թվականից։ Սենդոն Սթոլի հայրը։

Սպորտային կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրեդ Սթոլի կարիերան, որն իր գագաթնակետին հասավ բաց դարաշրջանի սկսվելուց տարիներ առաջ, շարունակվեց նրա առաջին տարիներին։ Նա հաղթեց իր առաջին Մեծ սաղավարտի մրցաշարում՝ Ուիմբլդոնի խառը զույգերի մրցաշարում, 1961 թվականին հայրենակից Լեսլի Թերների հետ։ Մեծ սաղավարտի տղամարդկանց զուգախաղում նրա առաջին տիտղոսը նվաճվեց մեկ տարի անց նաև Ուիմբլդոնում Բոբ Հյուիթի հետ։ 1963-ից 1965 թվականներին նա երեք անգամ անընդմեջ Ուիմբլդոնում հասավ մենախաղի եզրափակիչ, ճիշտ այնպես, ինչպես Գոթֆրիդ ֆոն Քրամը, բայց, ինչպես ֆոն Քրամը, չկարողացավ հասնել հաղթանակի, և մեկ այլ ավստրալացի՝ Ռոյ Էմերսոնը, երկու անգամ դարձավ նրա ճանապարհին։ Այնուամենայնիվ, 1964 թվականին Սթոլը, Ուիմբլդոնի եզրափակչին ավելացնելով նմանատիպ նվաճումներ Ավստրալիայի առաջնությունում և ԱՄՆ-ի առաջնությունում, նվաճեց նաև երկու տիտղոս տղամարդկանց «Մեծ սաղավարտի» մրցաշարերում և մեկը խառը զույգերում, Ավստրալիայի հավաքականի հետ նվաճեց Դևիսի գավաթը՝ հյուրընկալվելիս հաղթելով ամերիկացիներին և, ի վերջո, գրավեց երկրորդ տեղը աշխարհի ուժեղագույն թենիսիստների ամենամյա վարկանիշում, որը կազմել Է Daily Telegraph-ի սյունակագիր Լանս Թինգեյը[5]։

1965 թվականին, Մեծ սաղավարտի մենախաղի եզրափակիչներում անընդմեջ հինգ պարտությունից հետո, Սթոլը վերջապես հաղթեց Ֆրանսիայի առաջնությունում։ Նա սովորաբար իրեն ավելի քիչ վստահ էր զգում գրունտային կորտերում, որտեղ ավանդաբար խաղում էր այս մրցաշարը, բայց 1965 թվականին, իր իսկ խոսքերով, եղանակն ու օգտագործված գնդակները ստեղծեցին մի իրավիճակ, երբ գրունտային խաղը բավական արագ էր իր սիրելի մարտավարության համար՝ ցանցի արագ ելքեր[6]։ Մեկ տարի անց՝ 28 տարեկան հասակում, գալով ԱՄՆ-ի առաջնություն, Սթոլը հայտնաբերեց, որ ինքը ցանված խաղացողների մեջ չէ․ «Թվում է, թե նրանք ինձ պարզապես հին անշնորհք են համարում», որից հետո նա հաղթեց իր երկրորդ «Մեծ սաղավարտի» մենախաղում՝ չորրորդ շրջանում հաղթելով երրորդի կողմից ցանված Դենիս Ռալսթոնին, Էմերսոնի կիսաեզրափակչում և Ջոն Նյուքոմբի եզրափակչում։ «Հին անշնորհք» մականունը (անգլ.՝ Old Hacker), որից հետո այն ընդմիշտ կպել է նրան՝ փոխելով ավելի վաղ մականունը՝ «տաք Ֆրեդ» (անգլ.՝ Fiery Fred), որը նրան տվել են գործընկերները սպորտային հուզմունքի համար[5]։ Բացի մենախաղում երկու հաղթանակներից, նա այս երկու տարվա ընթացքում նվաճել է ևս չորս տիտղոս տղամարդկանց և մեկ տիտղոս միայնակ զույգերում և երկու անգամ պաշտպանել Է Ավստրալիայի հավաքականի հետ Դևիսի գավաթ ունենալու իրավունքը։

1966-ի վերջին Սթոլլին առաջարկվեց պրոֆեսիոնալ պայմանագիր, և Ավստրալիայի հավաքականի մարզիչ Հարի Հոփմանի օրհնությամբ նա տեղափոխվեց պրոֆեսիոնալներ[6]։ Դա տեղի է ունեցել բաց դարաշրջանի մեկնարկից մեկ տարի առաջ, երբ թենիսի առաջատար մասնագետներին թույլ են տվել մասնակցել «Մեծ սաղավարտի» մրցաշարերին, ուստի Սթոլի բաժանումը Ուիմբլդոնի կորտերից և Ավստրալիայի առաջնությունից չի հետաձգվել։ Բաց դարաշրջանի սկսվելուց հետո նա այլևս չէր հաղթում այս մակարդակում մենախաղում, բայց զույգերով չեմպիոն դարձավ ևս չորս անգամ՝ երկուական տղամարդկանց և խառը զուգախաղերում։ Ընդհանուր առմամբ, նա «Մեծ սաղավարտի» մրցաշարերում նվաճել է 19 տիտղոս՝ երկուսը մենախաղում, տասը ՝ տղամարդկանց զույգերում (որոնցից չորսը Հյուիթի և Էմերսոնի հետ, յուրաքանչյուրը «Մեծ սաղավարտի» մրցաշարերում հաղթել է առնվազն երկու անգամ) և յոթը խառը (երեքը Լեսլի Թերների հետ և երկուսը՝ Մարգարեթ Սմիթի և բրիտանացի էն Հեյդոն-Ջոնսի հետ)։ Միաժամանակ նա հանդես է եկել World Championship Tennis պրոֆեսիոնալ տուրի մրցաշարերում։ Նա ավարտել է խաղային կարիերան 1972 թվականին Ավստրալիայի բաց առաջնության քառորդ եզրափակչում՝ հաղթելով հինգերորդ և 11-րդ մրցակիցներին (Նյուքոմբ և Քլիֆ Դրիսդեյլ), ինչպես նաև Ռոյ Էմերսոնին՝ պարտվելով ապագա չեմպիոն Իլյա Նաստասին[5][6]։

Սթոլը շարունակեց իր թենիսի կարիերան որպես պրոֆեսիոնալ մարզիչ։ Որպես խաղացող մարզիչ՝ նա երկու անգամ (1976 և 1977 թվականներին) «Նյու Յորք Էփլզ» թիմին բերեց չեմպիոնական տիտղոսի World Team Tennis պրոֆեսիոնալ լիգայում[5]։ 70-ականների վերջին և 80-ականների սկզբին նա նաև ամերիկացի առաջատար թենիսիստ Վիտաս Գերուլայտիսի անձնական մարզիչն էր, ում հետ միաժամանակ խաղացել է զուգախաղերում[7]։ 1979 թվականից Սթոլն աշխատել է որպես մեկնաբան ավստրալական և ամերիկյան հեռուստաալիքներում (այդ թվում՝ ESPN) և թենիսի մյուս չեմպիոնների հետ հիմնել է Grand Slam Sports Marketing ընկերությունը։

1985 թվականին Ֆրեդ Սթոլի անունը ներառվել է թենիսի միջազգային Փառքի սրահի ցուցակներում, իսկ երեք տարի անց՝ Ավստրալիայի Սպորտային փառքի սրահի ցուցակներում։ 2005 թվականին Սթոլը նշանակվել է Ավստրալիայի թենիսի արժանիքների շքանշանի սպա՝ որպես խաղացող, մարզիչ և մեկնաբան[5]։

Մահացել է 2025 թվականի մարտի 5-ին 86 տարեկան հասակում[8][9][10]։

Կարիերայի ընթացքում Մեծ սաղավարտի մրցաշարերի եզրափակիչներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արդյունք Տարի Մրցաշար Ծածկույթ Մրցակիցը եզրափակչում Հաշիվը եզրափակչում
Պարտություն 1963 Ուիմբլդոնի մրցաշար Խոտ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Չակ Մաքքինլի 7-9, 1-6, 4-6
Պարտություն 1964 Ավստրալիայի առաջնություն Խոտ Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն 3-6, 4-6, 2-6
Պարտություն 1964 Ուիմբլդոնի մրցաշար (2) Խոտ Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն 1-6, 10-12, 6-4, 3-6
Պարտություն 1964 ԱՄՆ առաջնություն Խոտ Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն 4-6, 2-6, 4-6
Պարտություն 1965 Ավստրալիայի առաջնություն (2) Խոտ Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն 9-7, 6-2, 4-6, 5-7, 1-6
Հաղթանակ 1965 Ֆրանսիայի առաջնություն Գրունտ Ավստրալիա Թոնի Ռոչ 3-6, 6-0, 6-2, 6-3
Պարտություն 1965 Ուիմբլդոնի մրցաշար (3) Խոտ Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն 2-6, 4-6, 4-6
Հաղթանակ 1966 ԱՄՆ առաջնություն Խոտ Ավստրալիա Ջոն Նյուքոմբ 4-6, 12-10, 6-3, 6-4

Տղամարդկանց զուգախաղ (10+6)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արդյունք Տարի Մրցաշար Ծածկույթ Խաղընկեր Մրցակիցը եզրափակչում Հաշիվը եզրափակչում
Պարտություն 1961 Ուիմբլդոնի մրցաշար Խոտ Ավստրալիա Բոբ Հյուիթ Ավստրալիա Նիլ Ֆրեյզեր
Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն
4-6, 8-6, 4-6, 8-6, 6-8
Պարտություն 1962 Ավստրալիայի առաջնություն Խոտ Ավստրալիա Բոբ Հյուիթ Ավստրալիա Նիլ Ֆրեյզեր
Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն
6-4, 6-4, 1-6, 4-6, 9-11
Հաղթանակ 1962 Ուիմբլդոնի մրցաշար Խոտ Ավստրալիա Բոբ Հյուիթ Հարավսլավիա Բորո Յովանովիչ
Հարավսլավիա Նիկոլա Պիլիչ
6-2, 5-7, 6-2, 6-4
Հաղթանակ 1963 Ավստրալիայի առաջնություն Խոտ Ավստրալիա Բոբ Հյուիթ Ավստրալիա Ջոն Նյուքոմբ
Ավստրալիա Քեն Ֆլետչեր
6-2, 3-6, 6-3, 3-6, 6-3
Հաղթանակ 1964 Ավստրալիայի առաջնություն (2) Խոտ Ավստրալիա Բոբ Հյուիթ Ավստրալիա Քեն Ֆլետչեր
Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն
6-4, 7-5, 3-6, 4-6, 14-12
Հաղթանակ 1964 Ուիմբլդոնի մրցաշար (2) Խոտ Ավստրալիա Բոբ Հյուիթ Ավստրալիա Քեն Ֆլետչեր
Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն
7-5, 11-9, 6-4
Պարտություն 1965 Ավստրալիայի առաջնություն (2) Խոտ Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն Ավստրալիա Ջոն Նյուքոմբ
Ավստրալիա Թոնի Ռոչ
6-3, 6-4, 11-13, 3-6, 4-6
Հաղթանակ 1965 Ֆրանսիայի առաջնություն Գրունտ Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն Բոբ Հյուիթ
Ավստրալիա Քեն Ֆլետչեր
6-8, 6-3, 8-6, 6-2
Հաղթանակ 1965 ԱՄՆ առաջնություն Խոտ Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Չարլի Պասարելլ
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Ֆրենկ Ֆրելինգ
6-4, 10-12, 7-5, 6-3
Հաղթանակ 1966 Ավստրալիայի առաջնություն (3) Խոտ Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն Ավստրալիա Ջոն Նյուքոմբ
Ավստրալիա Թոնի Ռոչ
7-9, 6-3, 6-8, 14-12, 12-10
Հաղթանակ 1966 ԱՄՆ առաջնություն (2) Խոտ Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Քլարկ Գրեբներ
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Դենիս Ռալստոն
6-4, 6-4, 6-4
Հաղթանակ 1968 Ֆրանսիայի առաջնություն (2) Գրունտ Ավստրալիա Քեն Ռոզուոլ Ավստրալիա Ռոդ Լեյվեր
Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն
6-3, 6-4, 6-3
Պարտություն 1968 Ուիմբլդոնի մրցաշար (2) Խոտ Ավստրալիա Քեն Ռոզուոլ Ավստրալիա Ջոն Նյուքոմբ
Ավստրալիա Թոնի Ռոչ
6-3, 6-8, 7-5, 12-14, 3-6
Պարտություն 1969 Ավստրալիայի առաջնություն (3) Խոտ Ավստրալիա Քեն Ռոզուոլ Ավստրալիա Ռոդ Լեյվեր
Ավստրալիա Ռոյ Էմերսոն
4-6, 4-6
Հաղթանակ 1969 ԱՄՆ առաջնություն (3) Խոտ Ավստրալիա Քեն Ռոզուոլ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Չարլի Պասարելլ
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Դենիս Ռալստոն
2-6, 7-5, 13-11, 6-3
Պարտություն 1979 Ուիմբլդոնի մրցաշար (3) Խոտ Ավստրալիա Քեն Ռոզուոլ Ավստրալիա Ջոն Նյուքոմբ
Ավստրալիա Թոնի Ռոչ
8-10, 3-6, 1-6

Խառը զուգախաղ (7+5)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արդյունք Տարի Մրցաշար Ծածկույթ Խաղընկեր Մրցակիցը եզրափակչում Հաշիվը եզրափակչում
Հաղթանակ 1961 Ուիմբլդոնի մրցաշար Խոտ Ավստրալիա Լեսլի Թյորներ Գերմանիա Էդդա Բուդինգ
Ավստրալիա Բոբ Հոու
11-9, 6-2
Հաղթանակ 1962 Ավստրալիայի առաջնություն Խոտ Ավստրալիա Լեսլի Թյորներ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Դարլին Հարդ
Միացյալ Թագավորություն Ռոջեր Թեյլոր
6-3, 9-7
Պարտություն 1962 Ֆրանսիայի առաջնություն Գրունտ Ավստրալիա Լեսլի Թյորներ Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն Ռենե Սխյուրման
Ավստրալիա Բոբ Հոու
6-3, 4-6, 4-6
Հաղթանակ 1962 ԱՄՆ առաջնություն Խոտ Ավստրալիա Մարգարեթ Սմիթ Ավստրալիա Լեսլի Թյորներ
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Ֆրենկ Ֆրելինգ
7-5, 6-2
Պարտություն 1963 Ավստրալիայի առաջնություն Խոտ Ավստրալիա Լեսլի Թյորներ Ավստրալիա Մարգարեթ Սմիթ
Ավստրալիա Քեն Ֆլետչեր
5-7, 7-5, 4-6
Պարտություն 1963 Ֆրանսիայի առաջնություն (2) Գրունտ Ավստրալիա Լեսլի Թյորներ Ավստրալիա Մարգարեթ Սմիթ
Ավստրալիա Քեն Ֆլետչեր
1-6, 2-6
Պարտություն 1964 Ֆրանսիայի առաջնություն (3) Գրունտ Ավստրալիա Լեսլի Թյորներ Ավստրալիա Մարգարեթ Սմիթ
Ավստրալիա Քեն Ֆլետչեր
3-6, 6-4, 6-8
Հաղթանակ 1964 Ուիմբլդոնի մրցաշար (2) Խոտ Ավստրալիա Լեսլի Թյորներ Ավստրալիա Մարգարեթ Սմիթ
Ավստրալիա Քեն Ֆլետչեր
6-4, 6-4
Հաղթանակ 1965 ԱՄՆ առաջնություն (2) Խոտ Ավստրալիա Մարգարեթ Սմիթ Ավստրալիա Ջուդի Թեգարտ
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Ֆրենկ Ֆրելինգ
6-2, 6-2
Հաղթանակ 1969 Ավստրալիայի առաջնություն (2) Խոտ Միացյալ Թագավորություն Էն Հեյդոն-Ջոնս Ավստրալիա Մարգարեթ Քորթ
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Մարտի Ռիսսեն
Տիտղոսը բաժանված է
Հաղթանակ 1969 Ուիմբլդոնի մրցաշար (3) Խոտ Միացյալ Թագավորություն Էն Հեյդոն-Ջոնս Ավստրալիա Ջուդի Թեգարտ
Ավստրալիա Թոնի Ռոչ
6-2, 6-3
Պարտություն 1975 ԱՄՆ առաջնություն Խոտ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Բիլլի-Ջին Քինգ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Ռոզմարի Կազալս
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Ռիչարդ Սթոքթոն
3-6, 6-7

Դևիսի գավաթի եզրափակիչներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաղթանակներ (3)

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տարի Անցկացման վայր Ծածկույթ Թիմ Մրցակիցները եզրափակչում Հաշիվ
1964 Քլիվլենդ, ԱՄՆ Գրունտ Ավստրալիա Ավստրալիա
Ֆ․ Սթոլ, Ռ. Էմերսոն
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ
Չ. Մաքքինլի, Դ. Ռալստոն
3:2
1965 Սիդնեյ, Ավստրալիա Խոտ Ավստրալիա Ավստրալիա
Ջ. Նյուքոմբ, Թ. Ռոչ, Ֆ․ Սթոլ, Ռ. Էմերսոն
Իսպանիա Իսպանիա
Հ. Լ. Արիլյա, Մ. Սանտանա, Հ. Հիսբերտ
4:1
1966 Մելբուռն, Ավստրալիա Խոտ Ավստրալիա Ավստրալիա
Ջ. Նյուքոմբ, Թ. Ռոչ, Ֆ․ Սթոլ, Ռ. Էմերսոն
Հնդկաստան Հնդկաստան
Ռ. Կրիշնան, Ջ. Մուխերջի
4:1

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Tingay L. 100 years of WimbledonLondon Borough of Enfield: Guinness Superlatives, 1977. — P. 206.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Fred Stolle, giant of Australian tennis who won 17 grand slam doubles titles / C. EvansLondon: 2025. — ed. size: 622719 — ISSN 0307-1235; 1477-3805
  3. 3,0 3,1 3,2 Fred Stolle, Australian tennis legend and beloved friend, dies at 86
  4. 4,0 4,1 ATP վեբկայք
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Фред Столл Արխիվացված է Մարտ 30, 2018 Wayback Machine-ի միջոցով: на сайте Зала спортивной славы Австралии(անգլ.)
  6. 6,0 6,1 6,2 Steve Flink. «Fred Stolle, An Aussie Through and Through». Tennis Channel. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ օգոստոսի 24-ին. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
  7. Jennifer Pamelee. (1980 թ․ հունիսի 10). «Stolle coaching has helped Gerulaitis improve game». Schenectady Gazette. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
  8. «Fred Stolle, Australian tennis legend and beloved friend, dies at 86». Tennis.com (անգլերեն). Վերցված է 2025 թ․ մարտի 7-ին.
  9. «Two-time grand slam champ Fred Stolle dies, aged 86». news.com.au (անգլերեն). Վերցված է 2025 թ․ մարտի 7-ին.
  10. Evans, Richard (2025 թ․ մարտի 6). «Fred Stolle obituary». The Guardian (անգլերեն). Վերցված է 2025 թ․ մարտի 7-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]