Ֆրանսիսկո Պաչեկո

Ֆրանսիսկո Պաչեկո; իսպ.՝ Francisco Pacheco del Río
Ծնվել է	1564
Ծննդավայր	Սանլուկար դե Բառամեդա, Կադիս, Անդալուզիա, Իսպանիա
Վախճանվել է	1644
Մահվան վայր	Սևիլյա, Կաստիլիա և Լեոն
Քաղաքացիություն	Kingdom of Granada
Մասնագիտություն	նկարիչ, գրող և արվեստագետ
Ժանր	դիմապատկեր
Ուշագրավ աշխատանքներ	The Last Judgment?
Աշակերտներ	Դիեգո Վելասկես և Leonardo Jaramillo?
Զավակներ	Juana Pacheco?
	ստորագրություն;
	Francisco Pacheco Վիքիպահեստում

Ֆրանսիսկո Պաչեկո դել Ռիո (իսպ.՝ Francisco Pacheco del Río, 1564^[1], Սանլուկար դե Բառամեդա, Կադիս, Անդալուզիա, Իսպանիա - 1644, Սևիլյա, Կաստիլիա և Լեոն), իսպանացի նկարիչ, արվեստի տեսաբան, բանաստեղծ։ Եղել է Դիեգո Վելասկեսի և Ալոնսո Կանոյի ուսուցիչը, որ զգալի ազդեցություն է թողել 17-րդ դարի իսպանական գեղանկարչության զարգացման վրա։

Կյանք և ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրանսիսկո Պաչեկոն ծնվել է Խուան Պերեսի և նրա կնոջ` Լեոնոր դել Ռիոյի ընտանիքում։ Դեռևս երիտասարադության տարիներին` հոր մահից հետո, նա տեղափոխվել է Սևիլյա` հորեղբոր մոտ, որը Պաչեկոյին տվել է աշակերտության նկարիչ Լուիս Ֆերնանդեսի մոտ։ Վերջինիս մոտ Պաչեկոն գերազանցապես զբաղվել է իտալացի վարպետների գործերի կրկնօրինակմամբ։ Սևիլյայում նա ամուսնացել է Դե Միրանդա ընտանիքի օրիորդի հետ։ Այս ամուսնությունից ծնվել է նկարչի դուստրը` Խուանան (1602-1660)։ 1611 թվականին Պաչեկոն եղել է Մադրիդում և Տոլեդոյում, որտեղ ծանոթացել է Էլ Գրեկոյի հետ և նրա մոտ նկարչություն ուսանել։ Դրանից հետո նկարիչը վերադարձել է Սևիլյա և բացել նկարչության դպրոց («Academia Sevillana»):

Ֆրանսիսկո Պաչեկոյի` նկարչության դպրոցը հետևել է կրոնական սյուժեների ու կերպարների հանդեպ ակադեմիական դասական մոտեցմանը։ Դրանում կարևոր դեր է ունեցել նաև այն հանգամանքը, որ նկարիչը եղել է Սևիլյայի ինկվիզիցիայի պաշտոնատար անձ։ Նրա կրոնական խոր հավատալիքներն իրենց արտացոլումն են գտել այնպիսի ստեղծագործություններում, ինչպիսիք են «Ահեղ դատաստանը» և «Գրանադայի տառապյալները»։

Դիեգո Վելասկեսը, սկսած 1611 թվականից, վեց տարի ուանել է Ֆրանսիսկո Պաչեկոյի մոտ։ 1618 թվականին նա ամուսնացել է իր ուսուցչի դստեր` Խուանայի հետ։ Վելասկեսի վաղ շրջանի գործերում զգալի է աներոջ ազդեցությունը։ 1623-1625 թվականներին Պաչեկոն նշանակվել է իսպանացի արքա Ֆիլիպ IV-ի պալատական նկարիչը Մադրիդում։ Այնուհետև, վերադառնալով Սիևիլյա, նա բավական ժամանակ է տրամադրել արվեստի տեսության իր գրքին։

1649 թվականին լույս է տեսել Պաչեկոյի` արվեստի տեսության գիրքը` «Նկարչության արվեստ» („Arte de la pintura, su antiquedad y grandeza“) վերնագրով։ Դրանում, բացի նկաչության տեխնիկայի, գույների համադրման ու սրբապատկերագրության հարցերից, հեղինակը մեծ ուշադրություն է հատկացրել 17-րդ դարի իսպանացի նկարիչների ստեղծագործություններին ու կենսագրություններին, ինչի համար էլ արվեստի իսպանացի պատմաբանները նրան կնքել են «Սևիլյայի Վազարի» անունով։ Պաչեկոն եղել է իսպանական գեղանկարչության մեջ նատուրալիզմի հիմնադիրներից և կարևոր դեր խաղացել իսպանական արվեստի` մաներիզմից բարոկկոյի անցման գործում։