Ֆրանսիայի ծաղիկներ
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Պոլ Գոգեն |
| տարի | 1891 |
| բարձրություն | 72 սանտիմետր |
| լայնություն | 92 սանտիմետր |
| նյութ | յուղաներկ և կտավ |
| գտնվում է | Պուշկինի անվան Կերպարվեստի թանգարան |
| հավաքածու | Պուշկինի անվան Կերպարվեստի թանգարան |
| սեփականատեր | Իվան Մորոզով |
| կայք | |
Ծանոթագրություններ | |
Ֆրանսիայի ծաղիկներ (թահիթ. Te Tiare Farani, ֆր.՝ Le bouquet de fleurs), ֆրանսիացի նկարիչ Պոլ Գոգենի նկարը Պուշկինի անվան կերպարվեստի թանգարանի հավաքածուից, տահիտական ցիկլի առաջին նկարներից մեկը։
Նկարի առջևի պլանում պատկերված է սեղան, որի վրա դրված է ճոխ ծաղկեփնջով կապույտ ծաղկաման, սեղանին դրված է աշխարհագրական քարտեզ, որի վրա գուշակվում են Հարավային Ամերիկայի ուրվագծերը։ Ձախում աթոռին նստած է երիտասարդ տահիտցի տղամարդ՝ սպիտակ շապիկով և կապույտ տաբատով, գլխին ունի ծղոտե գլխարկ։ Նրա հետևում պատուհանից տղամարդու կողմն է նայում սևազգեստ աղջիկը։ Աջում որպես ֆոն է ծառայում դեղին պատը։ Ձախում նկարչի ստորագրությունն է և ամսաթիվը՝ P Gauguin 92։, սեղանածածկին կենտրոնից աջ նկարի տահիտերեն անվանումն է՝TE TIARE FARANI։
Նկարը ստեղծվել է 1891 թվականին՝ Գոգենի՝ Տահիտի ժամանելուց հետո։ Գոգենի ստեղծագործության կատալոգի հեղինակ և կազմող Ժ․ Վիլդեյնշտեյնը այն համարում է Տահիտիում նկարված նկարներից առաջիններից մեկը։ Սա Գոգենի երկրորդ նկարն է «Ծաղիկով կինը» նկարից հետո, որին նկարիչը տահիտերեն անվանում է տվել[1]։
1893 թվականին նկարը ողարկվել է Փարիզ և առաջին անգամ ցուցադրվել է հանրությանը Պոլ Դյուրան Ռուել պատկերասրահում, որտեղ այն ստացել է «Ծաղկեփունջ» անվանումը։ 1895 թվականի փետրվարի 18-ին նկարը ցուցադրվել է Գոգենի կտավների վաճառքի փարիզյան «Օտել Դյուրո» աճուրդի տանը[2], որից ստացված գումարը գնացել է Գոգենի Տահիտի նոր ճամփորդության ֆինանսավորմանը։ Այս վաճառքում այն չի գտել իր գնորդին և 340 ֆրանկով ձևականորեն գնվել է Գոգենի կողմից[3]։ Ապա այն հայտնվել է Ամբրուազ Վոլարի պատկերասրահում, որը այն 1906 թվականին ցուցադրել է Աշնանային սալոնում։ 1908 թվականին նկարը 8000 ֆրանկով ձեռք է բերել մոսկովյան արդյունաբերող և հավաքորդ Ի․ Ա․ Մորոզովը։ Վոլարը Մորոզովի՝ նկարը գնելու ժամանակ պնդում էր, որ նկարը սկզբում ենթադրում էր գնել Հյուգո վոն Չուդին Բեռլինի ազգային պատկերասրահի համար և գործարքը չի կայացել միայն Չուդիի հրաժարականի պատճառով[4]։
Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո Մորոզովի հավաքածուն ազգայնացվել է և 1923 թվականից կտավը գտնվել է Նոր արևմտյան մշակույթի պետական թանգարանում։ 1948 թվականին նկարը հանձնվել է Պուշկինի անվան կերպարվեստի թանգարան[3] (Վիլդեյնշտեյնի կատալոգում սխալմամբ նշվում է, որ նկարը գտնվում է Էրմիտաժում[2])։ Նկարը ցուցադրվում է Գոլիցինների առանձնատան նախկին կցաշենքում՝ Եվրոպայի և Ամերիկայի երկրների 19-20-րդ դարերի արվեստի պատկերասրահում, 17 սրահում[5]։
Մ․Ա․ Բեսոնովի և Ե․ Բ․ Գեորգևսկու հավաստմամբ նկարը ուղիղ կապ ունի Էդուարդ Մանեի «Նախաճաշ արհեստանոցում» նկարի հետ, Մանեի ազդեցությունը հատկապես նկատելի է ծղոտե գլխարկով երիտասարդի կերպարից։ Նրանք նաև ուշադրություն են դարձնում այն բանին, որ ծաղկեփնջում «զգացվում է Պոլ Սեզանի դասերը»[6]։ Նշվում է նաև, որ Գոգենի նոթատետրերում հանդիպում են ծղոտե գլխարկով տահիտցի երիտասարդին շատ մոտ ուրվանկար, իսկ ավելի կոնկրետ՝ նման դեմք կա նաև նրա մեկ այլ ուրվանկարում[3]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Wildenstein, 1964, էջ 162—163, 166
- ↑ 2,0 2,1 Wildenstein, 1964, էջ 166
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Бессонова, Георгиевская, 2001, էջ 67
- ↑ Братья Морозовы, 2019, էջ 134
- ↑ ГМИИ им. А. С. Пушкина. — Поль Гоген. «Te Tiare Farani (Цветы Франции)».
- ↑ Бессонова, Георгиевская, 2001, էջ 66
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Бессонова М. А., Георгиевская Е. Б. Франция второй половины XIX — XX века. Собрание живописи / Государственный музей изобразительных искусств имени А. С. Пушкина. — М.: Красная площадь, 2001. — 399 с. — ISBN 5-900743-58-6
- Братья Морозовы. Великие русские коллекционеры: каталог выставки / Государственный Эрмитаж; Государственный музей изобразительных искусств имени А. С. Пушкина. — СПб.: Изд-во Гос. Эрмитажа, 2019. — 368 с. — ISBN 978-5-93572-861-8
- Wildenstein G. Gauguin. I. Catalogue. — Paris, 1964. — 283 p.