Ֆիլիպ Սուպո

Ֆիլիպ Սուպո; ֆր.՝ Philippe Soupault
Ի ծնե	ֆր.՝ Marie Ernest Philippe Soupault
Կեղծանուն	Philippe Verneuil
Ծնվել է	օգոստոսի 2, 1897[…]
Ծննդավայր	Chaville, Օ-դը-Սեն, Ֆրանսիա[…]
Վախճանվել է	մարտի 12, 1990[…] (92 տարեկան)
Մահվան վայր	Փարիզի 16-րդ շրջան, Իլ-դը-Ֆրանս, Ֆրանսիա[…]
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա[…]
Մասնագիտություն	լրագրող, բանաստեղծ, գրող, դրամատուրգ, լիբրետիստ, քաղաքական ակտիվիստ, վիպասան, ակնարկագիր, քննադատ, ռադիոհաղորդավար, հրատարակիչ, արվեստագետ, գծանկարիչ, դերասան, broadcast journalist և արձակագիր
Ոճ	սյուրռեալիզմ և դադաիզմ
Ժանր	էսսե, վեպ և պոեզիա
Ուշագրավ աշխատանքներ	Les Champs Magnétiques?
Ներշնչվել է	Գիյոմ Ապոլիներ
Պարգևներ	SGDL գրականության գլխավոր մրցանակ, Grand Prix de Poésie?, Saint-Simon Award? և Grand prix national des Lettres?
Ամուսին	Ré Soupault?, Marie-Louise Soupault? և Suzanne Pillard?
	Philippe Soupault Վիքիպահեստում

Ֆիլիպ Սուպո (ֆր.՝ Philippe Soupault, օգոստոսի 2, 1897(1897-08-02)^[3]^[4]^[5]^[…], Chaville, Օ-դը-Սեն, Ֆրանսիա^[6]^[7]^[8]^[…] - մարտի 12, 1990(1990-03-12)^[3]^[5]^[9]^[…], Փարիզի 16-րդ շրջան, Իլ-դը-Ֆրանս, Ֆրանսիա^[7]^[8]^[10]^[…]), ֆրանսիացի բանաստեղծ, արձակագիր։

Կյանք և ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մասնակցել է Առաջին համաշխարհային պատերազմին։ Բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն («Ակվարիում», (1917)) տպագրելուց հետո Սուպոն Լուի Արագոնի և Անդրե Բրետոնի հետ 1919 թվականին հիմնադրել է «Գրականություն» (ֆր.՝ Littérature) ամսագիրը, որը շատերի համար նշանավորում է սյուրռեալիզմի հիմնադրումը։

Այս շրջանում Սուպոն Բրետոնի հետ համահեղինակում է «Մագնիսական դաշտեր» (ֆր.՝ «Les champs magnétiques») բանաստեղծությունների ժողովածուն (1920), որը կարելի է արվեստի մեջ համարել ավտոմատիզմի առաջին փորձը և սյուրռեալիստական առաջին ստեղծագործություններից մեկն այն դեպքում, երբ շարժման սկիզբը հռչակվել է 1924 թվականին Անդրե Բրետոնի «Սյուրռեալիզմի մանիֆեստով»։

1926 թվականին Անդրե Բրետոնը Ֆիլիպ Սուպոյին հեռացրել է սյուրռեալիզմի շարժումից հիմնականում այն բանի համար, որ Սուպոն դրսևորել է պակաս դոգմատիկ մոտեցում և չի ընդունել կոմունիզմի ձգտումը։

1933 թվականի նոյեմբերի 7-ին Փարիզում ռուսական դեսպանատան ընդունելության ժամանակ, երբ նշվել է Հոկտեմբերյան հեղափոխությունը, Սուպոն հանդիպել է գերմանացի նկարչուհի Ռե Ռիխտերի հետ։ 1937 թվականին նրանք ամուսնացել են և առաջին անգամ մեկնել Թունիս։ Ռե Սուպոն մտել է փարիզյան նկարիչների շրջանակ, որը միավորում էր Ման Ռեյին, Ֆերնան Լեժեին, Էլզա Տրիոլեին, Մաքս Էռնստին և շատ ուրիշ նկարիչների։ Բաուհաուզի նախկին ուսանողուհին և բեռլինյան դադաիստների ընկերը ստիպում է ֆրանսիացի մտավորականներին իրենց համար բացահայտել գերմանական ավանգարդը, որը մինչ այդ քիչ հայտնի էր Ֆրանսիայում։

1920-ական թվականների վերջերին Ֆիլիպ Սուպոն դառնում է նշանավոր լրագրող։ Նա աշխատում է VU, Excelsior և L'Intransigeant ամսագրերում։ Նա հավատում է Ռեի տաղանդին և նրան համոզում է նկարազարդել իր ակնարկները։ 1934 թվականից Սուպո ամուսինները ճանապարհորդում են Գերմանիայում, Ավստրիայում, Շվեդիայում, Անգլիայում, ԱՄՆ-ում։

1937 թվականին, հայտնվելով Թունիսում, Ֆիլիպ Սուպոն Ազգային ճակատի կառավարության նախագահ Լեոն Բլյումի հանձնարարությամբ գլխավորել է հակաֆաշիստական Թունիսի ռադիո ռադիոկայանը։ 1942 թվականին Սուպոն ձերբակալվել է Պետենի ֆաշիստամետ կառավարության կողմից և կես տարի անցկացրել Թունիսի համակենտրոնացման ճամբարում։ Հանգամանքների բերումով 1942 թվականի նոյեմբերին` մեկ օր առաջ այն բանից հետո, երբ գերմանական զորքերը ներխուժել են Թունիս, Ֆիլիպ և Ռե Սուպոները գաղտնի փախել են ԱՄՆ։

1943 թվականի ընթացքում Ֆիլիպ Սուպոն առաքելությամբ եղել է Հյուսիսային, Կենտրոնական ու Հարավային Ամերիկաներում, որտեղ աշխատել է Շառլ դը Գոլի կառավարության համար ֆրանսիական տեղեկատվական ընկերությունների վերեկանգնման աշխատանքներին։ Ռեն ամուսնուն ուղեկցել է 1944 թվականին նրա բոլոր ճամփորդությունների ընթացքում, որի արդյունքում եղել են Մեքսիկայում, Բոլիվիայում, Կոլումբիայում, Գվատեմալայում, Չիլիում, Արգենտինայում, Բրազիլիայում։ Նրանք ԱՄՆ են վերադարձել Հաիթիյով, Կուբայով և որոշ ժամանակ մնացել են Սուրոտմորում (Փենսիլվանիա նահանգ), որտեղ Ֆիլիպը դասավանդել է համալսարանում։ 1945 թվականին ամուսինները վերադարձել են Ֆրանսիա։

1957 թվականին Սուպոն գրել է Ժերմեյն Տայֆերի «Փոքրիկ եղրևանի» (ֆր.՝ «La Petite Sirène») օպերայի լիբրետոն, որը հիմնված է եղել Հանս Քրիստիան Անդերսենի «Ջրահարսը» հեքիաթի վրա։ Աշխատանքը 1959 թվականին փոխանցվել է Ֆրանսիայի ազգային ռադիոյին։

Բացի բանաստեղծություններից ու վեպերից`Սուպոն գրել է էսսե ֆրանսիացի գրողների մասին։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Aquarium (1917)
Rose des vents (1919)
Les Champs magnétiques, (1919, Անդրե Բրետոնի համահեղինակությամբ)
L’Invitation au suicide (1921)
Westwego (1922)
Le Bon Apôtre (1923, վեպ)
Les Frères Durandeau (1924, վեպ)
Georgia (1926)
Le Nègre (1927, վեպ)
Le Grand Homme(1929, վեպ)
Les Moribonds (1934, ինքնակենսագրական վեպ)
Il y a un océan (1936)
Odes à Londres bombardée (1944)
Le Temps des assassins (1945, ինքակենսագրական վեպի շարունակություն)
Odes (1946)
L’Arme secrète (1946)
Message de l'île déserte (1947)
Chansons (1949)
Sans phrases (1953)
Arc-en-ciel (1979)
Mémoires de l’oubli (1981, ինքնակենսագրություն)
Poèmes retrouvés (1982)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Fichier des personnes décédées
↑ Czech National Authority Database
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^4,0 ^4,1 Encyclopædia Britannica
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 ^7,6 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 ^8,5 Delarge J. Le Delarge (ֆր.) — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
↑ ^9,0 ^9,1 ^9,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ ^10,0 ^10,1 ^10,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ Record #109453511 // Միջազգային նույնականացման վիրտուալ նիշք(բազմ․) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.
↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Morlino B. Philippe Soupault, qui êtes-vous? Paris։ La Manufacture, 1987
Chénieux-Gendron J., Bloedé M. Patiences et silences de Philippe Soupault. Paris։ L’Harmattan, 2000
Aspley K. The life and works of surrealist Philippe Soupault (1897—1990)։ parallel lives. Lewiston։ E. Mellen Press, 2001.
Шенье-Жандрон Ж. Сюрреализм/ Пер. с франц. Сергея Дубина. М.։ Новое литературное обозрение, 2002 (по указателю)

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ֆիլիպ Սուպո կատեգորիայում։

[_dc2ff7e7ea28270b-1] Fichier des personnes décédées

[_8334264b52b6cd9c-2] Czech National Authority Database

[_0795b2fd94804d55-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_9812fa1454bcf3e6-4] 4,0 ^4,1 Encyclopædia Britannica

[_527203b95bcc9ed6-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_5e387310aff0d5ef-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Library of Congress Authorities — Library of Congress.

[_48276c76377fe0e6-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 ^7,4 ^7,5 ^7,6 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_e7ef1ed8e27af83d-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 ^8,5 Delarge J. Le Delarge (ֆր.) — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6

[_54fc4443dd808430-9] 9,0 ^9,1 ^9,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_f1c593c5ab028452-10] 10,0 ^10,1 ^10,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_352c80eb5b04b942-11] Record #109453511 // Միջազգային նույնականացման վիրտուալ նիշք(բազմ․) — [Dublin, Ohio]: OCLC, 2003.

[_94c125c4cec3460c-12] Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]