Ֆիզկուլտուրայի, սպորտի և առողջության ազգային պետական համալսարան (Սանկտ Պետերբուրգ)
Ֆիզկուլտուրայի, սպորտի և առողջության ազգային պետական համալսարան բելառուս․՝ Дзяржаўны інстытут фізічнай адукацыі імя П. Ф. Лесгафта, բելառուս․՝ Дзяржаўны ордэна Леніна інстытут фізічнай культуры імя П. Ф. Лесгафта, բելառուս․՝ Дзяржаўны ордэна Леніна і ордэна Чырвонага Сцяга інстытут фізічнай культуры імя П. Ф. Лесгафта և բելառուս․՝ Дзяржаўны інстытут фізічнай культуры імя П. Ф. Лесгафта | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | համալսարան |
| Հիմնադրված է | 1896[1] |
| Անվանված է | Peter Lesgaft? |
| Երկիր |  Ռուսաստան[2] |
| Տեղագրություն | Սանկտ Պետերբուրգ |
| Պարգևներ |  և  |
| Կայք | lesgaft.spb.ru |
  Ֆիզկուլտուրայի, սպորտի և առողջության ազգային պետական համալսարան (Սանկտ Պետերբուրգ), Ռուսաստան | |
 Lesgaft National State University of Physical Education, Sport and Health, St. Petersburg Վիքիպահեստում | |
Ֆիզիկական կուլտուրայի, սպորտի և առողջության Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի անվան ազգային պետական համալսարան (ռուս.՝ Национальный государственный университет физической культуры, спорта и здоровья имени П.Ф. Лесгафта), կրթական հաստատություն Սանկտ Պետերբուրգում, հիմնադրվել է 1896 թվականին որպես Պյոտր Ֆրանցևիչ Լեսգաֆտի կողմից կազմակերպված ֆիզիկական դաստիարակության և խաղերի ղեկավարների վերապատրաստման ժամանակավոր դասընթացներ: Համալսարանի գլխավոր շենքը Մեծ իշխանուհի Քսենյա Ալեքսանդրովնայի նախկին առանձնատունն է։
Անվանման փոփոխություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1896—1897 — Լեսգաֆտի դասընթացներ - Ֆիզիկական դաստիարակության և խաղերի ղեկավարների պատրաստման ժամանակավոր դասընթացներ
- 1897-1905 - Լեսգաֆտի դասընթացներ - Ֆիզիկական կրթության ուսուցիչների և ղեկավարների բարձրագույն դասընթացներ
- 1906-1907-Լեսգաֆտի դասընթացներ - Բարձրագույն ազատ դպրոց
- 1910-1919 - Լեսգաֆտի դասընթացներ - Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի բարձրագույն դասընթացներ
- 1919-1924 - Ֆիզիկական կրթության պետական ինստիտուտ
- 1924-1929 - Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի անվան ֆիզիկական կրթության պետական ինստիտուտ
- 1929-1935 - Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի անվան ֆիզիկական կուլտուրայի պետական ինստիտուտ
- 1935-1942 - Լենինի պետական շքանշանի Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի անվան ֆիզիկական կուլտուրայի պետական ինստիտուտ
- 1942-1994 - Լենինի պետական շքանշանի և Կարմիր աստղի շքանշանի Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի անվան ֆիզիկական կուլտուրայի պետական ինստիտուտ
- 1994-2005 - Սանկտ Պետերբուրգի Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի անվան ֆիզիկական կուլտուրայի պետական ակադեիա
- 2005-2008 - Սանկտ Պետերբուրգի Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի անվան ֆիզիկական կուլտուրայի պետական համալսարան
- 2008-ներկա ժամանակ - «Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի անվան ֆիզիկական կուլտուրայի, սպորտի և առողջության ազգային պետական համալսարան» բարձրագույն կրթության դաշնային պետական բյուջետային ուսումնական հաստատություն
Ռեկտորներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1896-1909 - Լեսգաֆտ, Պյոտր Ֆրանցևիչ
- 1910-1912 - Կովալևսկի, Մաքսիմ Մաքսիմովիչ
- 1912-1915 - Ֆեոդորով, Եվգրաֆ Ստեպանովիչ
- 1915-1918 - Օստրոգորսկի, Սերգեյ Ալեքսեևիչ
- 1919-1924 - Սուլիմա-Սամոյլո, Անդրեյ Ֆոմիչ
- 1924-1926 - Ֆեոդորով, Լև Նիկոլաևիչ
- 1926-1937 - Զելիկսոն, Էլիզարի Յուլևիչ
- 1937-1938 - Պետուխով, Իվան Նիկոլաևիչ
- 1938-1941 - Նիկիֆորով, Իվան Իսաևիչ
- 1941-1948 - Կորյակովսկի, Իվան Միխայլովիչ
- 1948-1954 - Նիկիֆորով, Իվան Իսաևիչ
- 1954-1972 - Պուգաչով-Իոնով, Դմիտրի Պավլովիչ
- 1973-2001 - Ագեևեց, Վլադիմիր Ուլյանովիչ
- 2001-2016 - Թայմազով, Վլադիմիր Ալեքսանդրովիչ
- 2016-2021 - Բակուլև, Սերգեյ Եվգենիևիչ
- 2021 թվականից՝ Պետրով, Սերգեյ Իվանովիչ
- 2024 թվականից՝ ռեկտորի պաշտոնակատար Գրիշկով Վադիմ Ֆեոդորովիչ[3]
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Լենինի շքանշան - պարգևատրվել է 1935 թվականի հուլիսի 2-ին՝ «վերջին տարիներին Լենինգրադի Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի անվան ֆիզիկական կուլտուրայի ինստիտուտի հասած բարձր ցուցանիշների և նրա օրինակելի աշխատանքի համար»
- Բանվորական պատգամավորների Լենինգրադի խորհրդի դրոշ -պարգևատրվել է 1935 թվականի հուլիսի 27-ին - «ֆիզիկական կուլտուրայի կադրերի պատրաստման գործում գերազանց նվաճումների, ուսումնական գործընթացի օրինակելի կազմակերպման և երկրորդ փուլի ՊԱՊ ստանդարտների հանձնման գործում բացառիկ հաջողությունների համար»
- Կարմիր դրոշի շքանշան - պարգևատրվել է 1942 թվականի ապրիլի 16-ին «գերմանական զավթիչների դեմ պայքարի ճակատում հրամանատարության մարտական առաջադրանքների օրինակելի կատարման և Կարմիր բանակի որոշ պահուստների պատրաստման բարձր որակի համար»
- Ղրղզստանի ԽՍՀ Գերագույն Խորհրդի նախագահության պատվոգիր - պարգևատրվել է 1944 թվականի հուլիսի 18-ին «կրթական և գիտական աշխատանքի բարձր որակի, ինչպես նաև Ղրղզստանի ԽՍՀ-ին Կարմիր բանակի մարտական պահուստների ռազմա-ֆիզիկական պատրաստվածության և հիվանդանոցներում բուժական ֆիզիկական կուլտուրայի աշխատանքում մեծ օգնության համար»
- Լենինի հոբելյանական պատվոգիր - պարգևատրվել է 1970 թվականի ապրիլի 7-ին «Վլադիմիր Իլյիչ Լենինի ծննդյան 100-ամյակի առթիվ սոցիալիստական մրցույթում բարձր ցուցանիշների հասնելու համար»
- Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահի շնորհակալագիր - պարգևատրվել է 2011 թվականի հունվարի 12-ին «ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի բնագավառում բարձրագույն մասնագիտական կրթության զարգացման գործում ունեցած մեծ ավանդի համար»[4]
- Համալսարանը միակն է Ռուսաստանի ֆիզկուլտուրային բուհերի շարքում, որ հանդիսանում է Եվրոպայի ֆիզկուլտուրային բուհերի ասոցիացիայի անդամ[5]։
- Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացիական բուհերի շարքում միակն է, որը պարգևատրվել է մարտական շքանշանով[6]։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ստեղծման նախապատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1896 թվականի հունվարի 19-ը (նոր տոմարով՝ հունվարի 31) համարվում է Պյոտր Ֆրանցևիչ Լեսգաֆտի անվան ազգային պետական համալսարանի հիմնադրման օրը։ Այդ օրը բացվեել են «Ֆիզիկական վարժությունների և խաղերի ղեկավարների պատրաստման ժամանակավոր դասընթացները» (ռուս.՝ «Временные курсы для приготовления руководительниц физических упражнений и игр»)։
Նախահեղափոխական ժամանակաշրջան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]«Լեսգաֆտի դասընթացները» կամ «Սանկտ Պետերբուրգի կենսաբանական լաբորատորիայի դասընթացները» հիմնադրվել են պրոֆեսոր Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի կողմից՝ իրեն նվիրաբերված գումարով 1893 թվականի օգոստոսի 24-ին: Դասընթացներում յուրաքանչյուր ոք կարող էր անվճար զբաղվել գոյություն ունեցող բոլոր բնական գիտություններով: Դասընթացների լաբորատորիայում ստեղծվել է բավականին մեծ կենդանաբանական և համեմատական անատոմիական թանգարան: Բացի այդ, դասընթացներում եղել են Ռուսաստանի հյուսիսային բուսական աշխարհի, Կովկասի և Սիբիրի բուսական աշխարհի մեծ հերբարիաներ. հավաքվել էին Ռուսաստանի հյուսիսային թռչունների ձվերը.եղել են նաև հանքաբանական, երկրաբանական և պալեոնտոլոգիական հավաքածուներ: Եղել է քիմիական լաբորատորիա և մի շարք կաբինետներ՝ ֆիզիոլոգիական, հյուսվածքաբանական, սաղմնաբանական և անատոմիական։ 1896 թվականից լաբորատորիայի տարածքում տեղակայվել են ֆիզիկական կրթության ուսուցիչների և ղեկավարների դասընթացներ, ավելի ուշ նրանք սկսել են տեղակայվել լաբորատորիայի հարմարեցված նոր շենքում։ Դրանք մաս են կազմել սոցիալական, կենսաբանական և մանկավարժական գիտությունների անվճար բարձրագույն դպրոցի և հանրամատչելի դասընթացների: Բարձրագույն դպրոցի առաջին երեք բաժանմունքներն ունեցել են բավականին ակադեմիական բնույթ և նախատեսված են եղել պատրաստված ուսանողների համար: Յուրաքանչյուր բաժին եղել է 4 տարվա դասընթացով: Լաբորատորիայի խորհուրդը 1896 թվականից հրատարակել է «Известия Санкт-Петербургской биологической лаборатории» գիտական ամսագիրը Պ. Ֆ. Լեսգաֆտի խմբագրությամբ, 1911 թվականից՝ Ս. Ի. Մետալնիկովի խմբագրությամբ[7]։ «Իզվեստիային» կից հրատարակվել են թարգմանություններ կամ բնօրինակ գրքեր՝ հավելվածի տեսքով։
Խորհրդային ժամանակաշրջան
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1941-1944 թվականներին բուհը տարհանվված է եղել Ղրղզական ԽՍՀ-ում։ Այս ընթացքում տեղի է ունեցել 4 թողարկում, վերապատրաստվել են ֆիզկուլտուրայի ոլորտի 300 մասնագետներ։ Բուհը պարգևատրվել է Կարմիր Դրոշի շքանշանով, Ղրղզստանի ԽՍՀ Գերագույն Խորհրդի Նախագահության պատվոգրով: Ինստիտուտի երեք պրոֆեսորների շնորհվել է Ղրղզստանի ԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործչի կոչում[8]։
1960-1974 թվականներին համալսարանին կից գործել է Ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի զինվորական կրկնակի կարմիրդրոակակիր ֆակուլտետը։
Համալսարանի կառուցվածք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ինստիտուտներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ադապտիվ ֆիզիկական կուլտուրայի ինստիտուտ
- Կառավարման և սոցիալական տեխնոլոգիաների ինստիտուտ
- Գիտական հետազոտությունների, թվային, նորարարական և վերլուծական տեխնոլոգիաների ինստիտուտ
- Լրացուցիչ կրթության ինստիտուտ
- Սպորտի ինստիտուտ
Ֆակուլտետներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ֆիզկուլտուրայի ֆակուլտետ
- Ուսումնամասնագիտական պրակտիկայի ֆակուլտետ
- Կառավարման և հանրային կապերի ֆակուլտետ
- Գիտամանկավարժական աշխատողների պատրաստման ֆակուլտետ
- Ադապտիվ ֆիզիկական կուլտուրայի կրթական տեխնոլոգիաների ֆակուլտետ
- Անհատական կրթական և սպորտային տեխնոլոգիաների ֆակուլտետ
- Առողջապահության և ռեաբիլիտոլոգիայի ֆակուլտետ
Ամբիոններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Անատոմիայի ամբիոն
- Կենսամեխանիկայի ամբիոն
- Կենսաքիմիայի ամբիոն
- Օտար լեզուների ամբիոն
- Սպորտի կառավարման և տնտեսագիտության ամբիոն
- Մանկավարժության ամբիոն
- Իրավունքի և քաղաքացիական անվտանգության ամբիոն
- Կանխարգելիչ բժշկության և առողջության հիմունքների ամբիոն
- Ա. Ց. Պունիի անվան հոգեբանության ամբիոն
- Վ. Ու. Ագեևեցի անվան սոցիալական և հումանիտար առարկաների ամբիոն
- Սպորտում սոցիալական տեխնոլոգիաների և զանգվածային հաղորդակցության ամբիոն
- Սպորտային բժշկության և համալիր ռեաբիլիտացիայի ամբիոն
- Ադապտիվ սպորտի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Ադապտիվ ֆիզիկական կուլտուրայի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Ատլետիզմի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- ԽՍՀՄ վաստակավոր մազիչ Ա. Ն. Կուդրինի անվան բռնցքամարտի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Պայքարի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Հեծանվասպորտի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Ջրաշարժական և առագաստային մարզաձևերի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Մարմնամարզության տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Ե. Ս. Սալտիկովի անվան թիավարության տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Կյորլինգի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Գեղասահքի և գեղասահքի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Աթլետիկայի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Դահուկային սպորտի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Զանգվածային ֆիզիկական կուլտուրայի և առողջարարական աշխատանքի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Ոչ օլիմպիական մարզաձևերի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Լողի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Սպորտային խաղերի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Թաեքվոնդոյի և մարզամարտային մարզաձևերի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Կ. Տ. Բուլոչկոյի անվան Սուսերամարտի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Ֆիզիկական կուլտուրայի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Ֆուտբոլի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Հոկեյի տեսության և մեթոդիկայի ամբիոն
- Ֆիզիոլոգիայի ամբիոն
- Ֆիզիկական վերականգնման ամբիոն
Ենթաբաժիններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Учёные записки Университета имени П. Ф. Лесгафта» ամսագիր
- «Лесгафтовец» թերթ («За физкультурные кадры»)[9][10].
- «Պատրաստ է աշխատանքի և պաշտպանության» համառուսաստանյան ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտային համալիրի փորձարկման կենտրոն
- Սպորտային շնորհալի երեխաների թեստավորման, ընտրության և ուղեկցման կենտրոն
- Ադապտիվ ֆիզիկական կուլտուրայի գիտագործնական կենտրոն
- «Պատրաստ է աշխատանքի և պաշտպանության» համառուսաստանյան ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտային համալիրի իրականացման գիտական մեթոդական կենտրոն հաշմանդամների համար
- Ուսանողական ինքնակառավարում
- Համալսարանի աշխատողների արհմիութենական կոմիտե
- Ուսանողական գիտական միավորում
- Ֆիզիկական կուլտուրայի և սպորտի բնագավառում հաշմանդամների և հաշմանդամ երեխաների համալիր վերականգնողական և աբիլիտացիայի հարցերի մեթոդական կենտրոն
- Ուսանողական հավաքական թիմերի մարզական պատրաստության կենտրոն
Ուսանողական հասարակական միավորումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ուսանողների և ասպիրանտների արհմիութենական կոմիտե
- Ուսանողական գիտական միավորում (ՈՒԳԸ)
- Ուսանողական խորհուրդ
- Կամավորական շարժում
- Студенческий спортивный клуб
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Тюремная автобиография» Николая Александровича Максимова, The “Prison Autobiography” by Nikolay Alexandrovich Maximov (ռուս.) // Историко-биологические исследования — 2016. — Т. 8, вып. 4. — С. 69—89. — ISSN 2076-8176; 2500-1221
- ↑ GeoNames — 2005.
- ↑ «Назначен новый руководитель НГУ им. П.Ф. Лесгафта, Санкт-Петербург | МИНИСТЕРСТВО СПОРТА РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ. ФЕДЕРАЛЬНОЕ ГОСУДАРСТВЕННОЕ БЮДЖЕТНОЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ ВЫСШЕГО ОБРАЗОВАНИЯ». lesgaft.spb.ru. Վերցված է 2024-10-02-ին.
- ↑ Распоряжение Президента РФ от 12.01.2011 № 16-рп «О поощрении». Источник публикации: «Собрание законодательства РФ», 17.01.2011, № 3, ст. 534. Արխիվացված 2013-04-26 Wayback Machine
- ↑ «Российские спортсмены и специалисты | Спортивная Россия» (ռուսերեն). www.infosport.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2021-06-16-ին. Վերցված է 2020-03-08-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Герасимов Д. Ушли студенты в партизаны // Санкт-Петербургские ведомости. — 2021. — 5 авг». Արխիվացված է օրիգինալից 2021-08-11-ին. Վերցված է 2021-08-11-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ «Известия С.-Петербургской биологической лаборатории: [Библиография периодических ... — 1959 (текст)». feb-web.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-08-ին. Վերցված է 2020-03-08-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (օգնություն) - ↑ Коряковский И. Дважды орденоносный // Советский спорт. — 1944. — 21 ноября. — С. 2.
- ↑ «Номер газеты к 90-летию института «За физкультурные кадры» (1986 г.)» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2023-02-11-ին. Վերցված է 2023-02-11-ին.
- ↑ «Архив выпусков газеты "Лесгафтовец" по годам | МИНИСТЕРСТВО СПОРТА РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ. ФЕДЕРАЛЬНОЕ ГОСУДАРСТВЕННОЕ БЮДЖЕТНОЕ ОБРАЗОВАТЕЛЬНОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ ВЫСШЕГО ОБРАЗОВАНИЯ». lesgaft.spb.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2023-09-24-ին. Վերցված է 2023-11-08-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Егупов Л. Ф. За всех или за себя. — СПб.: ТАС, 1996.
- Каневец Т. М. История академии физической культуры им. П. Ф. Лесгафта. Учебное пособие. — СПб.: СПбГАФК им. П. Ф. Лесгафта, 1997. — ISBN 5-7065-0403-2
- Лесгафтовцы: О спортивной, трудовой и боевой славе Ленинградского института физической культуры имени П. Ф. Лесгафта / Сост. В. У. Агеевец. — Л.: Лениздат, 1986. — 175 с. — 15 000 экз.
- Сто лет Академии имени П. Ф. Лесгафта. 1896—1996 / Под. ред. Н. И. Бедника, В. У. Агеевца. — СПб.: АРС, 1996. — 302 с. — ISBN 5-900351-13-0
- «Лесгафта курсы». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)