Jump to content

Ֆերդինանդ ֆոն Զաար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆերդինանդ ֆոն Զաար
գերմ.՝ Ferdinand von Saar
Ծննդյան անունգերմ.՝ Ferdinand Ludwig Adam von Saar
Ծնվել էսեպտեմբերի 30, 1833(1833-09-30)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎիեննա, Ավստրիական կայսրություն[4][3][5][…]
Վախճանվել էհուլիսի 24, 1906(1906-07-24)[1][2][6][…] (72 տարեկան)
Վախճանի վայրԴյոբլինգ, Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա կամ Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[5][7]
ԳերեզմանDöbling Cemetery
Մասնագիտությունբանաստեղծ, դրամատուրգ, գրող, դրամատուրգ, քաղաքական գործիչ և արձակագիր
Լեզուգերմաներեն
Քաղաքացիություն Ավստրիական կայսրություն և  Ավստրո-Հունգարիա
ԿուսակցությունԳերմանական լիբերական կուսակցություն[8]
Պարգևներ
Ֆրանց Յոզեֆի շքանշան
 Ferdinand von Saar Վիքիպահեստում

Ֆերդինանդ Լյուդվիգ Ադամ ֆոն Զաար (գերմ.՝ Ferdinand Ludwig Adam von Saar, սեպտեմբերի 30, 1833(1833-09-30)[1][2][3][…], Վիեննա, Ավստրիական կայսրություն[4][3][5][…] - հուլիսի 24, 1906(1906-07-24)[1][2][6][…], Դյոբլինգ, Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա և Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա[5][7]), ավստրիացի գրող, դրամատուրգ և բանաստեղծ:

Ֆերդինանդ ֆոն Զաարն Ավստրիայում 19-րդ դարի վերջի գերմաներեն գրող ամենակարևոր ռեալիստ գրողներից էր։ Նրա ստեղծագործության հիման վրա երաժշտություն է գրել գերմանացի կոմպոզիտոր Փոլին Ֆոլկշտեյնը[9]:

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆերդինանդ Զաարը սերել է պետական ծառայողի ընտանիքից: Նրա ծնողները ազնվացվել են 1793 թվականին[10]: Սակայն հայրը մահացել է Ֆերդինանդի ծնվելուց անմիջապես հետո։ Մայրը վերադարձել է իր ծնողների տուն, որտեղ Զաարը մեծացել է իր զարմիկի՝ հետագայում վիզուալ նկարիչ Օգյուստ ֆոն Պետենկոֆենի հետ միասին։

Զաարը սովորել է Վիեննայում տարրական դպրոցում, այնուհետև՝ Շոտլանդիայի քաղաքային դպրոցում, իսկ 1843 թվականից՝ նրանց գիմնազիայում։ 1849 թվականին ծառայության է անցել բանակում, 1854 թվականին ստացել է լեյտենանտի կոչում։

Մասնակցել է 1859 թվականի Իտալա-ֆրանս-ավստրիական պատերազմին: 1860 թվականին նա ավարտել է իր սպայական կարիերան՝ գրականությանը նվիրվելու համար։ Սակայն զինծառայությունից ունեցած մեծ պարտքերի պատճառով նա մի քանի անգամ բանտարկվել է։ 1871 թվականին նրան այդ ծանր վիճակից փրկել են ազնվական հովանավորները:

1877 թվականին «Ավստրիայի վեպերը» (Novellen aus Österreich) ավելի լայն ճանաչում են բերել նրան։ 1893 թվականին գրած «Վիեննայի էլեգիաները» (Wiener Elegien) ավելի մեծ հաջողությունն են ունեցել: Դրանից երեք տարի առաջ Զաարը պարգևատրվել էր Ֆրանց Ժոզեֆի շքանշանով, իսկ 1902 թվականին նա դարձել է Ավստրիայի կայսերական խորհրդի Լորդերի պալատի անդամ։

Կյանքի վերջին տարիներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կյանքի վերջին մի քանի տարիներին նա հիվանդ է եղել (հատկապես հաստ աղիքի քաղցկեղով) և նաև ծանր դեպրեսիայի մեջ է ընկել: Այն բանից հետո, երբ նրա ամուսնությունը ողբերգականորեն ձախողվել է 1884 թվականին կնոջ ինքնասպանության պատճառով, նա նույնպես իր կյանքին վերջ է տվել 1906 թվականին` կրակելով: Նա մահացել է Rudolfinergasse 6, Unterdöbling հասցեում[11]: Նա թաղված է Վիեննայի Դյոբլինգ շրջանի գերեզմանատանը:

Ստեղծագործություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆերդինանդ Զաարի «Կայսր Հենրիխ IV» (Kaiser Heinrich IV) ողբերգությունն ամենաուշագրավն է։ Տպավորիչ են հեղինակի ստեղծած Հռոմի պապ Գրիգոր VII-ի և նրա հակառակորդ կայսր Հենրիխ IV-ի կերպարները։ Իրադարձությունները ծավալվում են եկեղեցի-պետություն պայքարի ֆոնին։ Զաարի կերտած Գրիգոր պապը մինչև վերջ մնում է բռնապետ. մահանալիս նա կոմսուհի Մաթիլդային բացահայտում է, որ նրան դարձրել է ասկետ, զրկել երկրային երջանկությունից, որպեսզի ամբողջությամբ տիրանա նրան։

Արձակ ժողովածուներից առանձնանում է առաջին ժողովածուն, հատկապես «Ինոսենց» (Innocenz), «Մարիաննա» և «Քար ջարդողը» (Die Steinklopfer) հոգեբանական պատմվածքները։ Երկրորդ ժողովածուում «Թամբի» պատմվածքն իր մոտիվով հիշեցնում է Տուրգենևի «Մումու»-ն։

«Drei neue Novellen» ժողովածուն, հատկապես «Seligmann Hirsch» պատմվածքը սոցիալական դրամա է: Զարմանալի ժանրային պատկեր, որտեղ անհոգի հրեան վռնդում է իր անկիրթ ծեր հորը, որից ամաչում է, իսկ վերջինս վշտից ինքնասպան է լինում։ Այս նույն ժողովածուում «Die Troglodytin» պատմվածքը պատմում է պրոլետարների ծանր առօրյայի և կյանքի մասին։

1892-1897 թվականներին նա գրել է ևս մի քանի պատմվածքներ՝ «Frauenbilder», «Schloss Kostenitz» և «Herbstreigen»:

Զաարը նաև օժտված է եղել բանաստեղծական նուրբ տաղանդով։ 1882 թվականին լույս է տեսել նրա «Gedichte» բանաստեղծական ժողովածուն, 1893 թվականին՝ «Wiener Elegien», իսկ 1897 թվականին՝ «Die Pincelliade» 5 հատորով։

Զաարը համարվում է իդեալիստ ռեալիստ. կյանքի կոպիտ ճշմարտությունը նրա ստեղծագործության մեջ ազնվացվում է ներդաշնակ աշխարհայացքով և գեղարվեստական ​​ոճով։ Զաարի քնարերգությունն աչքի է ընկնում կանացի կերպարների շարքով, որոնք «լուսավորված են «աշնանային հմայքի» վերջին ճառագայթներով» («An Ottilie», «Stella», «High life», «Freie Rythmen»)։ Սա հոռետեսական պոեզիա է, որում իդեալիզմը պարուրված է զգայականության թեթեև մշուշով:

Ֆերդինանդ Զաարն օգնել է Ադա Քրիստիանային հրատարակել իր դեբյուտային բանաստեղծությունը՝ «Կորած կնոջ երգերը» (Lieder einer Verlorenen)[12], որը գրվել էր ամուսնու մահվան մահիճում: Այն շատ դուր է եկել հանրությանը, այնքան, որ այն մի քանի անգամ վերահրատարակվել է, և գերմանական գրականության մեջ նոր աստղ է ծնվել[13]:

Ընդունելություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆերդինանդ ֆոն Զաարի գերեզմանը Վիեննայի Դոբլինգ գերեզմանատանը

Գրականագետ Կլաուդիո Մագրիսը Զաարին տեսնում է որպես քայքայվող հին Ավստրիայի նշանավոր մատենագիր:

Զաարի աշխարհը պարտված ու միայնակ մարդկանց աշխարհ է՝ կյանքից ծեծված: [...] Անխուսափելի պարտության պայմաններում Զաարի կերպարները միայն մեկ ելք ունեն՝ այն մարդու համառ, զինվորական լռությունը, ով գիտի, թե ինչպես հեռանալ կյանքից արժանապատիվ հաստատակամությամբ։ Զաարը Հաբսբուրգյան առասպելների ամենավսեմ և առնական խոսքով բանաստեղծն է[14]:
- Կլաուդիո Մագրիս, «Հաբսբուրգյան առասպելը ավստրիական ժամանակակից գրականության մեջ»

Հիշատակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բանաստեղծություն Վիեննայի Մարգարեթեն շրջանի Ziegelofengasse 10 տան ճակատին
Ֆերդինանդ ֆոն Զաարի հուշարձանը Վիեննայի Վերտհայմշտեյն պարկում (քանդակագործ՝ Ֆրանց Զայֆերտ )
  • Ֆերդինանդ ֆոն Զաարը հանգչում է Վիեննայի Դյոբլինգ գերեզմանատանը (Խումբ 26, Թիվ 33) պատվավոր գերեզմանում։
  • 1908 թվականին Վիեննայի Դյոբլինգ շրջանում Զաարպլաց հրապարակը (19-րդ շրջան) կոչվել է նրա անունով։
  • Դոբլինգի շրջանի թանգարանում, նախկին Վիլա Վերտհայմշտայնում, «Զաար սենյակը» հիշատակում է բանաստեղծին, ով Ֆրանցիսկա ֆոն Վերտհեյմշտեյնի հաճախակի հյուրն է եղել[15]:

Աշխատանքների ընտրանի

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարի ֆոն Էբներ-Էշենբախի հետ մեկտեղ Զաարը 19-րդ դարավերջի ավստրիական գրականության ամենակարևոր ռեալիստ գրողներից է եղել։ Նրա ստեղծագործություններին բնորոշ է հումանիստական էթոսը (բարքերը, ոգին) և սոցիալական քննադատությունը:

  • 1866 թվականին «Անմեղները» (Innocens)
  • 1873 թվականին «Մարիաննա»
  • 1874 թվականին «Ջութակահարը» (Die Geigerin)
  • 1874 թվականին «Քար ջարդողները» (Die Steinklopfer)
  • «Վեպեր Ավստրիայից» (1877)[16]
  • 1882 թվականին «Թամբի» (Tambi)
  • 1882 թվականին «Գերազանցություն» (Der Exzellenzherr)
  • 1887 թվականին «Լեյտենանտ Բուրդա» (Leutnant Burda)
  • 1887 թվականին «Քարանձավաբնակը» (Die Troglodytin)
  • 1887 թվականին «Օրհնություն. ժողովրդական դրամա չորս գործողությամբ» (Eine Wohlthat. Volksdrama in vier Acten)[Ն 1]
  • 1889 թվականին «Ճակատագրեր» (Schicksale)
  • 1890 թվականին «Գինևրա» (Ginevra)
  • 1892 թվականին «Կոստենից ամրոց» (Schloss Kostenitz)
  • 1893 թվականին «Վիեննական էլեգիաներ» (Wiener Elegien)[19]
  • 1894 թվականին «Պարոն Ֆրիդոլինը և նրա երջանկությունը» (Herr Fridolin und sein Glück)[20]
  • 1896 թվականին «Բժիշկ Տրոյան» (Doktor Trojan)
  • 1898 թվականին «Մարդու անկումը» (Der Sündenfall)
  • 1900 թվականին «Եղբայրները» (Die Brüder)
  • 1900 թվականին «Հաբրովանի գարեջրագործը» (Der Brauer von Habrovan)
  • 1902 թվականին «Պարոն Շտոյդլի ամուսնությունը» (Die Heirat des Herrn Stäudl)
  • 1902 թվականին «Ծառայությունից դուրս» (Außer Dienst)
  • 1902 թվականին «Հերման և Դորոթեա» (Hermann und Dorothea)[21]
  • 1904 թվականին «Սապֆո» (Sappho)
  • 1905 թվականին «Վորելի ընտանիքը» (Die Familie Worel)
  • 1906 թվականին «Կյանքի ողբերգություն. Չորս նոր վեպ» (Tragik des Lebens. Vier neue Novellen)[22]
  • 1908 թվականին «Ստեղծագործությունների լիակատար ժողովածու տասներկու հատորով» (Sämtliche Werke in zwölf Bänden)[Ն 2]
  • 1980-1999 թվականներին «Քննադատական տեքստեր և մեկնաբանություններ» (Kritische Texte und Deutungen), ինը հատորով, խմբագիր` Կարլ Կոնրադ Պոլհեյմ[24]:

Նշումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Բանաստեղծի ծննդյան 70-ամյակի կապակցությամբ Վիեննայի Հոբուրգ թատրոնը ներկայացրել է «Eine Wohltat» ժողովրդական դրաման։ Այս ստեղծագործությունը նշված է «Գերմանական բեմի աշխատողների ասոցիացիա» Նոր թատրոնի ալմանախում ի թիվս Զաարի այլ ստեղծագործությունների[17][18]:
  2. ↑ Sämtliche Werke in zwölf Bänden Հրատարակվել է Շիլլեր գերմանական հիմնադրամի Վիեննայի մասնաճյուղի անունից՝ բանաստեղծի կենսագրությամբ, որը գրել է Անտոն Բեթելհայմը, խմբագրել է` Յակոբ Մինորը[23]:

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Wurzbach D. C. v. Saar, Ferdinand von (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 28. — S. 4.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Заар Фердинанд фон // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Vědecká knihovna v Olomouci REGO (չեխերեն)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Olomouc City Library regional database (չեխերեն)
  8. ↑ Wer ist Wer
  9. ↑ «Pauline Volkstein und ihre Volkslieder. Von Dr. Armin Knab. - Deutsche Digitale Bibliothek». www.deutsche-digitale-bibliothek.de (գերմաներեն). Վերցված է 2023-03-05-ին.
  10. ↑ Saar. In: Ernst Heinrich Kneschke: Neues allgemeines deutsches Adels-Lexicon. Band 8: Saackhen, Wailckhl v. Saackhen – Steinhauer zu Bulgarn. Voigt, Leipzig 1868, S. 4. – Text online.
  11. ↑ «ANNO, Neue Freie Presse, 1906-07-25, Seite 19». anno.onb.ac.at. Վերցված է 2025-02-12-ին.
  12. ↑ Christen, Ada (1869-01-01). «Gedichte: Lieder einer Verlorenen». Poetry.
  13. ↑ «Ada Christen search results». scholarsarchive.byu.edu (անգլերեն). Scholar's Archive. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-12-07-ին. Վերցված է 2017-09-07-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  14. ↑ Magris, Claudio (2000). Der habsburgische Mythos in der modernen österreichischen Literatur. Internet Archive. Wien : P. Zsolnay. ISBN 978-3-552-04961-1. Salzburg, 1966, էջ 192ff
  15. ↑ Informationen über das Saarzimmer auf der Homepage des Bezirksmuseums Döbling und auf einer privaten Webseite („Bernies Kulturatlas“).
  16. ↑ Saar, Ferdinand von (1877). Novellen aus Österreich (1. Auflage ed.). Heidelberg: Weiß.
  17. ↑ Unter anderem aufgeführt im k.k. Hoftburgheater aus Anlass der Feier von Saars 70. Geburtstag. – Siehe: Ferdinand v. Saar. In: Genossenschaft Deutscher Bühnen-Angehöriger (Hrsg.): Neuer Theater-Almanach. Theatergeschichtliches Jahr- und Adressenbuch. Band 18.1907. Günther, Berlin 1907, S. 180.
  18. ↑ Genossenschaft Deutscher Buhnen-Angehoriger. Deutsches Buhnen-Jahrbuch. Robarts - University of Toronto. Hamburg [etc.]
  19. ↑ [iarchive:3198802_4/page/n5/mode/2up|Wiener Elegien, Լայպցիգ 1908, Յակոբ Մինոր (խմբ.), հատոր 4, էջ 7-24]
  20. ↑ «Herr Fridolin und sein Glück». www.projekt-gutenberg.org. Վերցված է 2025-02-13-ին.
  21. ↑ Hermann und Dorothea թվային պատճեն
  22. ↑ Tragik des Lebens. Vier neue Novellen, ամբողջական տեքստը առցանց
  23. ↑ Sämtliche Werke in zwölf Bänden թվային պատճեն, Hesse, Leipzig 1908
  24. ↑ Kritische Texte und Deutungen, Niemeyer, Bonn/Tübingen 1980–1999 OBV .

Գրականութուն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Michael Boehringer (Hrsg.): Ferdinand von Saar. Richtungen der Forschung / Directions in Research. Gedenkschrift zum 100. Todestag. [Ֆերդինանդ ֆոն Սաար. Ուսումնասիրության ողղություններ կամ Ուղղությունների ուսումնասիրություն. մահվան 100-րդ տարելիցին նվիրված հրապարակում] Praesens, Wien 2006, ISBN 3-7069-0329-6.
  • Kasim Egit: Ferdinand von Saar. Thematik und Erzählstrukturen seiner Novellen. [Ֆերդինանդ ֆոն Զաար: Նրա վեպերի թեմաներն ու պատմողական կառուցվածքները։] Agora, Berlin 1981, ISBN 3-87008-098-1.
  • Oda Hanisch: Die Turgenev-Rezeption im Prosaschaffen Ferdinand von Saars. [Տուրգենևի ընկալումը Ֆերդինանդ ֆոն Զաարի արձակ ստեղծագործությունում] Dissertation. Pädagogische Hochschule Magdeburg, Magdeburg 1987.
  • Klaus Heydemann: Umgang mit Dichtern. Zu Ferdinand von Saars Gedichten „Kontraste“, „Grillparzer“ und „Das Grab in Weidling“. [Շփումներ պոետների հետ. Ֆերդինանդ ֆոն Զաարի «Հակադրություններ», «Գրիլպարզեր» և «Գերեզման Վայդլինգում» բանաստեղծությունների մասին] In: Eugeniusz Tomiczek (Hrsg.): Vita pro litteris. Festschrift für Anna Stroka. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa (u. a.) 1993, ISBN 83-01-11258-1, S. 141–156.
  • Werner Hoffmann: Ferdinand von Saars „Tambi“ als Kontrafaktur von Franz Grillparzers Novelle „Der arme Spielmann“. [Ֆերդինանդ ֆոն Զաարի «Թամբին»՝ որպես Ֆրանց Գրիլպարցերի «Աղքատ մինստրելը» վեպի կոնտրաֆակտում] In: Hartmut Laufhütte (Hrsg.): Literaturgeschichte als Profession. Festschrift für Dietrich Jöns. Mannheimer Beiträge zur Sprach- und Literaturwissenschaft, Band 24, Narr, Tübingen 1993, ISBN 3-8233-5024-2, S. 248–270.
  • Heinz Kindermann (Hrsg.): Briefwechsel zwischen Ferdinand von Saar und Marie von Ebner-Eschenbach. [ Ֆերդինանդ ֆոն Զաարի և Մարիա ֆոն Էբներ-Էշենբախի Նամակագրությունը] Jahresgabe der Wiener Bibliophilen-Gesellschaft, Band 1957, Wiener Bibliophilen-Gesellschaft, Wien 1957.
  • Herbert Klauser: Ein Poet aus Österreich. Ferdinand von Saar. Leben und Werk. [Բանաստեղծ Ավստրիայից. Ֆերդինանդ ֆոն Զաար. կյանքն ու աշխատանքը] Zweite erweiterte Auflage. Literas, Wien 1995, ISBN 3-85429-098-5.
  • Ernst Kobau: Rastlos zieht die Flucht der Jahre …: Josephine und Franziska von Wertheimstein. [Տարիների թռիչքն անցնում է անհանգիստ.... Ժոզեֆինա և Ֆրանցիսկա ֆոն Վերտհայմշտեյն]. Ferdinand von Saar. Böhlau, Wien 1997, ISBN 3-205-98624-5.
  • Herbert Kraft: Vom uneigentlichen Leben : Der Schriftsteller Ferdinand von Saar, Würzburg [Անավարտ կյանքի մասին. գրող Ֆերդինանդ ֆոն Զաար, Վյուրցբուրգ]: Königshausen u. Neumann, 2024, ISBN 978-3-8260-8959-6
  • Hadwig Kretzschmar: Ferdinand von Saar. Eine Zusammenstellung der seit seinem Tode erschienenen Ausgaben seiner Schriften und der Literatur über ihn und sein Werk. Bibliographische Hefte, Band 4. Greven, Köln 1965.
  • Marianne Lukas: Ferdinand von Saar. Leben und Werk. Kleine Humboldt-Bibliothek, Band 204. Humboldt, Wien 1947.
  • Mandane Manko: Figuren- und Konfliktdarstellung bei Friedrich Spielhagen, Theodor Fontane, Ferdinand von Saar, Eduard von Keyserling. Eine vergleichende Untersuchung der Erzählungen „Zum Zeitvertreib“, „Effi Briest“, „Schloss Kostenitz“ und „Am Südhang“. Deutsche Hochschulschriften, Alte Reihe, Mikrofiche 2105. Hänsel-Hohenhausen, Egelsbach (u. a.) 1996, ISBN 3-8267-2105-5. (Dissertation. Universität Hamburg, Hamburg 1995).
  • Nikolaus Nowak: Ferdinand von Saar, Hymen, kritisch herausgegeben und gedeutet von Nikolaus Nowak. (= Ferdinand von Saar, kritische Texte und Deutungen, Band 8). Niemeyer, Tübingen 1997, ISBN 3-484-10765-0(Dissertation Universität Bonn 1996, 260 Seiten).
  • Karl Konrad Polheim (Hrsg.): Ferdinand von Saar. Ein Wegbereiter der literarischen Moderne. Festschrift zum 150. Geburtstag, mit den Vorträgen der Bonner Matinee und des Londoner Symposions sowie weiteren Beiträgen. Bouvier, Bonn 1985, ISBN 3-416-01857-5.
  • Anne Socher: „Du bist mir verfallen mit Leib und Seele!“ Darstellungen des Betrugs und der gescheiterten Liebe in Ferdinand von Saars Novellen „Die Geigerin“, „Das Haus Reichegg“ und „Ginevra“. Anerkennungspreis Herausragende Staatsexamensarbeit; Absolventenpreis- und Sonderpreisträgerin für …; wirklich herausragende Zulassungsarbeit;…. Lehrerbildungszentrum (LBZ) der Ludwig-Maximilians-Universität München, München 2007
  • Marcoen Sprenger: Ferdinand von Saar – das Haus Reichegg: eine textkritische Analyse, Nijmegen, 1997, OCLC 254273392 (Dissertation Universität Nijmegen 1996, 108 Seiten).
  • Giselheid Wagner: Harmoniezwang und Verstörung. Voyeurismus, Weiblichkeit und Stadt bei Ferdinand von Saar(= Studien und Texte zur Sozialgeschichte der Literatur, Band 109). Niemeyer, Tübingen 2005, ISBN 3-484-35109-8 (Dissertation Universität Bayreuth 2004, 347 Seiten).
  • Martin Wenske: Ferdinand von Saars „Wiener Elegien“. Perspektiven zu einem Verständnis (= Europäische Hochschulschriften, Reihe 1, Deutsche Sprache und Literatur, Band 1457). Peter Lang, Frankfurt (u. a.) 1994, ISBN 3-631-47347-8.
  • Barbara Wróblewska: Bedrohte Ordnungen und bedrohliche Ordnungen in den Novellen von Ferdinand von Saar. In: Colloquia Germanica Stetinensia 23, 2014, S. 11–32.[1]

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆերդինանդ ֆոն Զաար» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ֆերդինանդ_ֆոն_Զաար&oldid=10226365» էջից