Ֆեոդոր Ապրակսինի հուշարձան

Ֆեոդոր Ապրակսինի հուշարձան;
Տեսակ	հուշարձան
Ստեղծում	2010
Երկիր	Ռուսաստան
Բնակավայր	Վիբորգ և Պետրովսկայա հրապարակ (Վիբորգ)
Նյութ	բրոնզ և գրանիտ
	Monument to Fyodor Apraksin in Vyborg Վիքիպահեստում

Ֆեոդոր Ապրակսինի հուշարձան, գտնվում է Վիբորգ քաղաքի Պետրովսկայա հրապարակում՝ Ամրոցային կամրջի մուտքի մոտ։ Պետրոս I-ի զինակից, ծովակալ գեներալ Ֆեոդոր Ապրակսինի (1661-1728) հուշարձանը հանդիսավոր կերպով բացվել է 2010 թվականի հունիսի 19-ին և ժամանակային առումով զուգադիպել է ռուսական զորքերի կողմից Վիբորգի գրավման 300-ամյակին^[1], գրոհը ղեկավարել է կոմս Ապրակսինը, ով այդ հաղթանակի համար պարգևատրվել է Անդրեյ Պերվոզվաննու շքանշանով։ Այս հուշարձանը Ֆեոդոր Ապրակսինի պատվին կանգնեցված միակ հուշարձանն է^[2]։ Ավելի վաղ կոմս Ապրակսինի անունն անմահացել էր միայն Սանկտ Պետերբուրգի Ապրակսին Դվոր տեղանունում։

Հուշարձանի հեղինակներն են քանդակագործների կոլեկտիվը՝ Ա. Լ. Շտիգլիցի անվան Գեղարվեստա-արդյունաբերական ակադեմիայի քանդակագործության ամբիոնի պրոֆեսոր Ե. Բ. Վոլկովը, Պ. Պ. Վանդիշևը, ճարտարապետներ՝ դոցենտ Վ. Պ․ Տիմոնինը և պրոֆեսոր Վ․ Մ․ Չուրիլինը, մրցույթային հանձնաժողովի նախագահ Գեղարվեստի ակադեմիայի ռեկտոր Ալբերտ Չարկինը։ Գրանիտե պատվանդանի վրա տեղադրված բրոնզե կիսանդրու բարձրությունը 4,5 մետր է։ Պատվանդանի դիմերեսին ոսկով փորագրված է՝

Գեներալ-ծովակալ

կոմս

Ֆեդոր

Մատվեևիչ

ԱՊՐԱԿՍԻՆ։

Հուշարձանը թիկունքով ուղղված է դեպի Վիբորգի ամրոց, դեմքով՝ դեպի Պետրոս I-ի հուշարձանը։

Պետրովսկայա հրապարակում ծովային թեմատիկայով հուշարձան տեղադրելու գաղափարը ծագեց 20-րդ դարի 90-ականներին։ 1996 թվականին հրապարակի վրա տեղադրվեց հիմնաքար հետևյալ մակագրությամբ՝ «Այստեղ կտեղադրվի հուշարձան ի պատիվ Ռուսաստանի նավատորմի 300 -ամյակի»։ Սակայն, գաղափարի իրականացումը սկսվեց միայն 2009 թվականին, երբ հայտարարվեց մրցույթ հուշարձանի ստեղծման համար` Վիբորգի գրավման 300 -ամյակի տոնակատարության նախապատրաստական միջոցառումների ընթացքում։ Ապրակսինի հուշարձանի բացման իրավունքը տրվել էր Վալերի Սերդյուկովին և Վլադիմիր Յակունինին։ Իսկ Սպասո Պրեոբրաժենսկի տաճարի վանահայր Լև Ցերպիցկին կատարեց օծումը^[2]։

Ըստ Վիբորգի գլխավոր ճարտարապետ Օլեգ Յուրևիչ Լիխովիդովի՝ հուշարձանն օրգանապես ներգծվել էր քաղաքային միջավայրին՝ Կնուտսսոնի, Պետրոս I-ի և գեներալ-ծովակալ Ապրակսինի քանդակների միջոցով իրականացնելով ձևավորված եռանկյունու իմաստային ավարտը։