Օքսիդա-վերականգնման պոտենցիալ

Օքսիդա-վերականգնման պոտենցիալ (անգլ.՝ redox - reduction-oxidation reaction, E_h կամ Eh), լուծույթում ընկղմված քիմիապես կայուն մետաղի և լուծույթի միջև եղած պոտենցիալների տարբերությունը, երբ լուծույթը պարունակում է որևէ նյութի օքսիդացած և վերականգնված ձևերը (օրինակ, Fe³⁺ և Fe²⁺, Sո⁴⁺ և Sո²⁺, MnO₄^- և Mn²⁺)։ )

Օքսիդա-վերականգնման պոտենցիալի որոշում

Մետաղը լուծույթի հետ կոչվում է օքսիդավերականգնման էլեկտրոդ։ Հետևաբար, օքսիդա-վերականգնման պոտենցիալը օքսիդավերականգնման էլեկտրոդի հավասարակշռային պոտենցիալն է։ Այն ստեղծվում է շնորհիվ լուծույթի օքսիդացնող կամ վերականգնող հատկության։

Fe³⁺ և Fe²⁺ իոններ պարունակող լուծույթում, կախված նրանց կոնցենտրացիաների հարաբերությունից, կարող է գերակշռել կամ Fe³⁺ իոնների օքսիդացնող հակումը՝

$Fe^{+3}+e=Fe^{+2}$

կամ հակառակը՝ Fe²⁺ իոնների վերականգնող հակումը՝

$Fe^{+2}=Fe^{+3}+e$

Առաջին պրոցեսի համար անհրաժեշտ էլեկտրոնը վերցվում է մետաղից, որի շնորհիվ մետաղը լիցքավորվում է դրականորեն, իսկ լուծույթը՝ բացասականորեն, երկրորդ դեպքում՝ հակառակը։ Երկու դեպքում էլ մետաղի և լուծույթի միջև առաջանում է պոտենցիալների տարբերություն։

Օքսիդա-վերականգնման պոտենցիալը կախված է լուծույթում օքսիդացված (ox) և վերականգնըված (r) վիճակների ակտիվություններից։ Եթե ընդհանուր դեպքում էլեկտրոդի վրա ընթանում է՝

$ox+ze=r$

ռեակցիան, ապա oքսիդա-վերականգնման պոտենցիալ (E) կարտահայտվի՝

$E=E^{0}+{\frac {RT}{nF}}\ln {\frac {[oss]^{a}}{[rid]^{b}}}$

բանաձևով, որտեղ E^о-ն կոչվում է ստանդարտ օքսիդա-վերականգնման պոտենցիալը տվյալ լուծույթի համար։

Տես նաև

• Էլեկտրոդային պոտենցիալ
• Նորմալ պոտենցիալ

Գրականություն

• Шульц М. М., Писаревский А. М., Полозова И. П. Окислительный потенциал. Теория и практика. - Л.։ Химия. 1984
• Шульц М. М., Белюстин А. А. Писаревский А. М., Никольский Б. П. Стеклянный электрод, чувствительный к изменению окислительного потенциала. // ДАН СССР. 1964. Т. 154. № 2. С. 404-406
• Эткинс П. Физическая химия. Т. 1 - М.։ Мир, 1980
• Онлайн-справочник стандартных окислительно-восстановительных потенциалов

Արտաքին հղումներ

• ORP Meter and Measurement
• Redox potential definition Արխիվացված 2007-03-02 Wayback Machine
• Large table of potentials
• Archived version Internet Archive-ում