Օտա Բենգա
| Օտա Բենգա | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1883[1] |
| Ծննդավայր | Congo Free State կամ Ituri Rainforest, ԿԴՀ[2] |
| Մահացել է | մարտի 20, 1916[3] |
| Մահվան վայր | Lynchburg, Վիրջինիա, ԱՄՆ[4][5] |
| Գերեզման | Lynchburg |
| Մասնագիտություն | sideshow performer և ցուցանմուշ |
 Ota Benga Վիքիպահեստում | |
Օտա Բենգա (անգլ.՝ Ota Benga, 1883[1], Congo Free State և Ituri Rainforest, ԿԴՀ[2] - մարտի 20, 1916[3], Lynchburg, Վիրջինիա, ԱՄՆ[4][5]), Բելգիական Կոնգոյի պիգմեյ մբուտի ցեղից, ով հայտնի է դարձել այն բանից հետո, երբ ուրիշ աֆրիկացի բնիկների հետ տեղափոխվել է ԱՄՆ և օգտագործվել որպես «կենդանի ցուցադրանմուշ» 1904 թվականին Միսսուրի նահանգի Սենթ Լուիս քաղաքում անցկացրած Համաշխարհային ցուցահանդեսին մարդաբանական էքսպոզիցիայում։ 1906 թվականին Օտա Բենգային տեղափոխում են Նյու Յորքի Բրոնքսի կենդանաբանական այգու տարածքում գտնվող «մարդկային կենդանաբանական այգի» բաժինն ու օգտագործում որպես ցուցանմուշ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Օտա Բենգան ծնվել է մոտավորապես 1883 թվականին գաղութացված Կոնգոյում։ Նա պիգմեյ էր մբուտի ցեղից։ Վերջինս ազատվել է Կոնգոյում ստրկավաճառների ձեռքից Սեմյուել Ֆիլիփս Վերների կողմից և տեղափոխվել Միացյալ Նահանգների Միսսուրի նահանգ։ Բենգան ապրում էր Նյու Յորքի Բրոնքսի կենդանաբանական այգում՝ կապիկների ազատավանդակի տարածքում նրանց հետ և որպես ցուցանմուշ օգտագործվում։ Օտա Բենգան պահվում էր կապիկների ազատ վանդակում այն պատճառով, որպեսզի մարդիկ տեսնեն էվոլյուցիայի երևույթը, թե ինչպես է Օտան իբր թե գտնվում էվոլյուցիայի վաղ փուլում։
Աֆրոամերիկացի խմբագիրները Ամերիկայի ամբողջ տարածքում անցկացրին բողոքի ուժեղ ակցիաներ ընդդեմ երկրի կառավարության, որպեսզի Օտա Բենգային դուրս հանեն կենդանաբանական այգուց։ Դոկտոր Մակարթուրը՝ սևամորթների եկեղեցու ներկայացուցիչը դիմեց Նյու Յորքի քաղաքապետին խնդրանքով, որ ազատ արձակեն Բենգային։ Արդյունքում քաղաքապետը ազատություն շնորհեց Օտա Բենգային։ Դրանից հետո Օտային տեղափոխել են Վիրջինիա նահանգ, որտեղ սկսել են զբաղվել նրա ատամների ձևափոխությամբ, քանի որ Կոնգոյում դրանք ձևափոխել էին հատուկ ծիսակարգերի ժամանակ։ Արդյունքում ատամնաշարը կարգավորվում է, որպեսզի Բենգան դառնա հասարակության լիիրավ ներկայացուցիչ։ Բենգան սկսել է անգլերեն սովորել և աշխատանքի է անցնել։
Մի քանի տարի հետո սանձազերծվում է Առաջին համաշխարհային պատերազմը։ Սրա արդյունքում արգելվում է օվկիանոսային երթևեկությունը և Օտա Բենգան խիստ դեպրեսիայի մեջ է ընկնում այդ փաստից, քանի որ չէր կարողանալու վերադառնալ հայրենիք։
1916 թվականին, երեսուներկու տարեկան հասակում Օտա Բենգան ինքնասպանություն է գործում[6]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 http://www.mediaite.com/tv/neil-degrasse-tyson-gets-his-own-late-night-talk-show/
- ↑ 2,0 2,1 2,2 https://www.blackpast.org/global-african-history/benga-ota-1883-1916/
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 http://muse.jhu.edu/journals/research_in_african_literatures/v039/39.2.lawal.pdf
- ↑ 5,0 5,1 5,2 http://muse.jhu.edu/journals/research_in_african_literatures/v039/39.2.lawal.html
- ↑ Evanzz Karl (1999)։ The Messenger: The rise and fall of Elijah Muhammad։ New York: Pantheon Books։ ISBN 067944260
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Adams Rachel (2001)։ Sideshow U.S.A: Freaks and the American Cultural Imagination։ Chicago: University of Chicago Press։ ISBN 0-226-00539-9
- Bradford Phillips Verner, Blume Harvey (1992)։ Ota Benga: The Pygmy in the Zoo։ New York: St. Martins Press։ ISBN 0-312-08276-2
- McCray Carrie Allen (2012)։ Kevin Simmonds, ed.։ Ota Benga under My Mother's Roof։ Columbia: University of South Carolina Press։ ISBN 978-1-61117-085-6
- Newkirk Pamela (2015)։ Spectacle: The Astonishing Life of Ota Benga։ New York: Amistad։ ISBN 978-0-06-220100-3
- Parezo Nancy J., Fowler Don D. (2007)։ Anthropology Goes to the Fair: The 1904 Louisiana Purchase Exposition։ Lincoln, Nebraska: University of Nebraska Press։ ISBN 0-8032-3759-6
- Smith Ken (1998)։ Raw Deal: Horrible and Ironic Stories of Forgotten Americans։ New York: Blast Books։ ISBN 0-922233-20-9
- Spiro Jonathan Peter (2008)։ Defending the Master Race: Conservation, Eugenics, and the Legacy of Madison Grant։ Burlington, VT: University of Vermont Press։ էջեր 43–51։ ISBN 978-1-58465-715-6
- Weaver Jace (2003)։ «When the Demons Came: (Retro)Spectacle among the Savages»։ in Karl Kroeber; Clifton B. Kroeber։ Ishi in Three Centuries։ Lincoln: University of Nebraska Press։ էջեր 35–47։ ISBN 0-8032-2757-4
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- "From the Belgian Congo to the Bronx Zoo", September 8, 2006, National Public Radio
- Ota Benga Folk Opera Archived 2016-03-25 at the Wayback Machine., 2010 recording of a suite of songs based on the life of Ota Benga and the history of Congo
- Cecil Adams answer to "Are Pygmies really human?" Archived 2008-05-13 at the Wayback Machine., The Straight Dope, February 20, 2004, discusses history of Ota Benga
- Ota Benga Alliance for Peace, Healing and Dignity Archived 2021-04-13 at the Wayback Machine., Official Website
| ||||||
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Օտա Բենգա կատեգորիայում։ |