Օսմանցիների ներխուժումն Իտալիա (1480-1481)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Օսմանցիների ներխուժումն Իտալիա
Օսմանցիների պատերազմները Եվրոպայում
Թուրքական զորքերի կողմից գրավված Օտրանտո բերդը
Թվական 1480 հուլիսից - 1481
Արդյունք անփոփոխ
Հակառակորդներ
Օսմանյան կայսրություն Օսմանյան կայսրություն Արագոնի թագավորություն

Հունգարիայի թագավորություն

Հրամանատարներ
Օսմանյան կայսրություն Գեդիկ Ահմեդ-փաշա Ֆրանչեսկո Լարգո †


Ալֆոնսու II Նեապոլցի
Բալաժ Մագյար

Կողմերի ուժեր
18,000 հետևակային
700 հեծյալ
128 նավ
Անհայտ
2,100 հունգարական ծանր հեծելազոր[1]
Կորուստներ
Անհայտ Անհայտ

Օսմանցիների ներխուժումն Իտալիա տեղի է ունեցել Մեհմեդ II սուլթանի նախաձեռնությամբ և Գեդիկ Ահմեդ-փաշայի հրամանատարությամբ 1480-1481 թվականներին։ Օսմանյան կայսրությունը արևելքից իսլամադավան թուրքմենական ցեղերի Բալկաններում և Անատոլիայում հաստատվելուց հետո հզորացավ, իսկ Վենետիկի հանրապետության հետ կնքած Միջերկրական ծովում իր ձեռքերն ազատող պայմանագրով օսմանցիները իրենցից սկսեցին ներկայացնել աննախադեպ վտանգ միջերկրածովյան ավազանի և եվրոպական երկրների համար։ 1480 թվականին թուրքերը պաշարեցին Հռոդոսը ինչը վստահության նոր թափ ներշնչեց վերջիններիս։

Իրադարձությունների ընթացքը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1480 թվականի հուլիսի 28-ին 128 օսմանյան նավեր Գեդիկ Փաշայի հրամանատարությամբ կայանեցին Օտրանտո քաղաքի շրջակայքում։
  • Օգոստոսի 11-ին Օտրանտոյի բերդը ընկավ։ Օսմանցիները ողջակիզեցին արքեպիսկոպոս Պենդինելլիին և հերցոգ Զուրլոին։ Քաղաքի իսլամ ընդունելուց հրաժարված 800 բնակիչներ գլխատվեցին։ Քաղաքի գլխավոր եկեղեցին վերածվեց ախոռի հետագայում մզկիթի։ Սկսվեց քաղաքի և շրջակայքի բնակիչների զանգվածային փախուստը։
  • Օսմանյան նավատորմն ավազակային հարձակումներ նախաձեռնեց Լեչե, Վիեստե, Տարանտո և այլ քաղաքների ուղղությամբ։ Հռոմում խուճապ սկսվեց։ Հռոմի Պապ Սիքստիոս IV-ը ծրագրեց տարհանել քաղաքի բնակչությանը, և եվրոպական երկրներին կոչ արեց կազմակերպել խաչակրաց արշավանք։ Արշավանքին մասնակցելու պատրաստակամություն հայտնեցին Հունգարիայի, Նեապոլի թագավորությունները, իսկ Կաստիլիայի և Արագոնի թագավորությունները Գրանադայի էմիրության և Օսմանյան կայսրության հնարավոր միավորումը կանխարգելելու նպատակով նախաձեռնեցին Գրանադայի պատերազմը։
  • Ձմռանը թուրքական 18-հազարանոց բանակը վերադարձավ Ալբանիա, Օտրանտոյում որպես կայազոր թողնելով 1300 օսման-հրոսակի։ Գեդիկ Փաշան ծրագրում էր գարնանը վերադառնալ հավելյալ ուժերով։
  • Մայիսի 1-ին քրիստոնյաները պաշարեցին բերդը, իսկ երկու օր անց վախճանվեց Մեհմեդ II-ը, նրա մահը օսմանցիներին զրկեց հզոր առաջնորդից, և կայազորայինները ստիպված եղան հանձնել քաղաքը։

Հետևանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ամրոցին թուրքերի մեկ տարի տևած տիրության ընթացքում քաղաքի 22-հազարանոց բնակչությունը գրեթե ամբողջովին ոչնչացվեց՝ 12 հազար տղամարդ սպանվեց մարտի ընթացքում, 8000 կանայք և երեխաներ վաճառվեցին ստրկության[2], իսկ 800 մարդ գլխատվեց իսլամ չընդունելու պատճառով։
  • Ի պատասխան թուրքերի ներխուժմանը կաստիլիացիները քայլեր ձեռնարկեցին Գրանադայի էմիրության ոչնչացման ուղղությամբ և հասան իրենց նպատակին 1492 թվականին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Csaba Csorba, János Estók, Konrád Salamon (1999). Magyarország Képes Története. Magyar Könyvklub. էջ 62. ISBN 963-548-961-7.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  2. Nancy Bisaha (2004). Creating East And West: Renaissance Humanists And the Ottoman Turks. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Alfredo Mantovano, Et comment lionne d'Italie. Ainsi Otrante sauva Rome, Le Feuillet,‎ 14 juillet 2007 (իտալերեն)