Jump to content

Օսիպ Մանդելշտամ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մանդելշտամ (այլ կիրառումներ)
Օսիպ Մանդելշտամ
ռուս.՝ Осип Эмильевич Мандельштам
Ծննդյան անունռուս.՝ Иосиф Эмильевич Мандельштам
Ծնվել էհունվարի 2 (14), 1891[1]
ԾննդավայրՎարշավա, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն[2][3][4][…]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 27, 1938(1938-12-27)[2][3][5][…] (47 տարեկան)
Վախճանի վայրՎլադպերպունկտ, Վլադիվոստոկ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[3]
Մասնագիտությունբանաստեղծ, գրող, թարգմանիչ, գրական քննադատ, ակնարկագիր և հեղինակ
Լեզուռուսերեն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  Ռուսական հանրապետություն,  Խորհրդային Ռուսաստան և  ԽՍՀՄ
ԿրթությունՀայդելբերգի համալսարան և Սանկտ Պետերբուրգի համալսարան
Գրական ուղղություններակմեիզմ[2][6]
Ուշագրավ աշխատանքներՔար և Ժամանակի աղմուկը
ԱմուսինՆադեժդա Մանդելշտամ
Изображение автографа
 Osip Mandelstam Վիքիպահեստում

Օսիպ Էմիլևիչ Մանդելշտամ (ռուս.՝ Осип Эмильевич Мандельштам, հունվարի 2 (14), 1891[1], Վարշավա, Լեհական թագավորություն, Ռուսական կայսրություն[2][3][4][…] - դեկտեմբերի 27, 1938(1938-12-27)[2][3][5][…], Վլադպերպունկտ, Վլադիվոստոկ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[3]), ռուս բանաստեղծ, թարգմանիչ և գրականագետ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սովորել է ժամանակի լավագույն ուսումնական հաստատություններում, այդ թվում Սորբոնի և Հայդելբերգի համալսարաններում։ Սկզբնական շրջանում հանդես է եկել որպես սիմվոլիստ, 1912-ին միացել ակմեիստներին։ Եղել է Հայաստանում, գրել է բանաստեղծություններ, ուղեգրություններ՝ նվիրված Հայաստանին և հայությանը։

Ձերբակալվել է, դարձել անհատի պաշտամունքի զոհ։ Հետմահու արդարացվել է։ Ռուսական բանաստեղծության մեծագույն ներկայացուցիչներից է։ Նրա կինն էր Նադեժդա Մանդելշտամը[7]։

Օսիպ Մանդելշտամի բանաստեղծությունները և արձակը հայերեն է թարգմանել Հրաչյա Բեյլերյանը[8]։

Հիշատակ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1992 թվականի փետրվարի մեկին, Մանդելշտամի հարյուրամյակի առթիվ, Փարիզում՝ Սորբոնի համալսարանի շենքի պատին փակցվեց հուշատախտակ. Քանդակագործ՝ Բորիս Լեժեն
  • 1998 թվականին Վլադիվոստոկում բացվեց Օսիպ Մանդելշտամի հուշարձանը։ Հեղինակ՝ Վալերի Նենաժիվին
  • 2007 թվականի հունիսի երեսունին Սանկտ-Պետերբուրգում բացվեց հուշարձան՝ նվիրված Մանդելշտամի հիշատակին։ Հեղինակ՝ Վյաչեսլավ Բուխաև
  • 2008 թվականի սեպտեմբերի չորսին Վորոնեժում բացվեց հուշարձան։ Հեղինակ՝ Լազար Գադաև
  • 2008 թվականի նոյեմբերի քսանութին Մոսկվայի կենտրոնում՝ Զաբելինի և Ստարոսադսկի փողոցների խաչմերուկի մոտ տեղադրվեց հուշարձան, այն բակում, որտեղ նա հյուրընկալվում էր իր եղբորը՝ Ալեքսանդրին։
  • 2010 թվականի մայիսի քսանհինգին Սանկտ-Պետերբուրգում բացվեց հուշարձան՝ նվիրված Օսիպ և Նադեժդա Մանդելշտամներին։
  • 2011 թվականին Մոսկվայի մարզի Ֆրյազինո քաղաքում առաջին անգամ բացվեց Օ. Մանդելշտամի անունով թանգարան։
  • 2011 թվականի դեկտեմբերի տասնհինգին Վորոնեժի գրական թանգարանում բացվեց մշտական ցուցադրություն՝ նվիրված պոետի կյանքին և գրական գործունեությանը։
  • Օսիպ Մանդելշտամի անունով է կոչված նաև А330 VQ-BQX ինքնաթիռը։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 https://szukajwarchiwach.pl/72/200/0/-/153/skan/full/4tU7herNt3Ia-i1Xoweoug
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Морозов А. Мандельштам // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 4. — С. 568—570.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Freidin G. Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.poemhunter.com/poem/i-am-cold-transparent-spring-dresses/
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Мандельштам Осип Эмильевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  6. ↑ Тарасенков А. Мандельштам // Литературная энциклопедия (ռուս.) — Коммунистическая академия, Большая российская энциклопедия, Художественная литература, 1929. — Т. 6.
  7. ↑ Nadezhda Mandelstam Hope Abandoned ISBN 0-689-10549-5
  8. ↑ Osip Mandelstam (1891–1938)

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օսիպ Մանդելշտամ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Օսիպ_Մանդելշտամ&oldid=8663880» էջից