Jump to content

Քրիստիան Ռուդոլֆ Վիլհելմ Վիդեման

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քրիստիան Ռուդոլֆ Վիլհելմ Վիդեման
գերմ.՝ Christian Rudolph Wilhelm Wiedemann
Ծնվել է1770[1][2][3][…]
Բրաունշվայգ, Բրաունշվեյգ-Վոլֆենբյութել[4]
Մահացել է1840[1][2][3][…]
Քիլ, Duchy of Holstein, Դանիա[5]
Մասնագիտությունմիջատաբան, բժիշկ, բնագետ, համալսարանի դասախոս, գինեկոլոգ, պատմաբան և մանկաբարձ
Հաստատություն(ներ)Քրիստիան-Ալբերտի համալսարան և Բրաունշվայգի տեխնիկական համալսարան
Գործունեության ոլորտdipterology?
ԱնդամակցությունԼեոպոլդինա և Գյոթինգենի Գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԵնայի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն
ՄայրDorothea Frederike Wiedemann?[6]

Քրիստիան Ռուդոլֆ Վիլհելմ Վիդեման ( գերմ.՝ Christian Rudolph Wilhelm Wiedemann. 1770[1][2][3][…], Բրաունշվայգ, Բրաունշվեյգ-Վոլֆենբյութել[4] - 1840[1][2][3][…], Քիլ, Duchy of Holstein, Դանիա[5]), գերմանացի միջատաբան, բնագետ, պատմաբան և բժիշկ, պրոֆեսոր։ Մեծ ներդրում է ունեցել երկթևանիների, ինչպես նաև Hymenoptera ու Coleoptera-ի ուսումնասիրության մեջ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1770 թվականին Բրաունշվայգի դքսությունում։ Շատ է ճանապարհորդել Գերմանիայով, սովորել է Փարիզում, այցելել Իտալիա (1811 թվականին) և Կոպենհագեն։ 1804 թվականին վարակվել է սիֆիլիսով, որը թունավորել է նրա ծերությունը։ Իր կնոջից ունեցել է 9 երեխա, որոնցից երկուսը մանուկ հասակում մահացել են։ Նա նաև մեծացրել է խոլերայից մահացած աներձագի երկու երեխաներին։ Վիդեմանն ստեղծել է միջատների նշանակալի գիտական հավաքածուներ։ Diptera-ի և Hymenoptera-ի՝ նրա ստեղծած հավաքածուն գիտնականի մահվանից հետո մաս-մաս նվիրվել է Վիեննայի բնության պատմության թանգարանին (Naturhistorisches Museum, Wien), Ֆրանկֆուրտի Senckenberg Museum-ին, Կոպենհագենի համալսարանի կենդանաբանական թանգարանին (Zoologisk Museum, Københavns Universitet)[7]:

Գիտական ներդրում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նա հրատարակել է «էկզոտիկ» (ոչ եվրոպական) երկթևանի միջատների մասին առաջին մենագրությունը։ Հեղինակել է մի շարք հիմնարար, ծավալուն և երբեմն բազմահատոր գիտական աշխատություններ։ Միջատների նրա նկարագրությունները առանձնանում են իրենց պարզությամբ ու ճշգրտությամբ: Գիտնականն իր երկերը գրել է լատիներեն և գերմաներեն։ «Aussereuropäische Zweiflügelige Insekten» աշխատության մեջ նկարագրել է 1000 նոր կենդանատեսակ։ Նա ակտիվորեն համագործակցել է իր ժամանակի ականավոր այլ բնագետների հետ։

Աշխատություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Georges Cuvier, 1798 Tableau Élémentaire as Cüviers elemantarischer Entwurf der Naturgeschichte der Thiere, aus dem Französischen übersetz ind mit Anmmerkungen versehen von C.R.W. Wiedemann. Brunswick, 1800. The entomological part of this was translated and revised by Johann Karl Wilhelm Illiger.Translation.
  • Über Pariser Gebäranstalten und Geburtshelfer, den letzen Schamfugenschnitt und einige andere zu Paris beobachtete Geburtsfälle. Brunswick 1803. Medical.
  • Unterricht für Hebammen. Brunswick, 1802. Medical – A Manual for Midwives. A Danish edition, Undervissung for Giordemødre was published in 1805. Expanded it was published as Lesebuch für Hebammen, Primer for midwives in 1814.
  • Anweisung zur Rettung der Ertrunkenen, Ersticken, Ehrängten, vom Blitze Erschlagenen, Erfrornen und Vergiftaten; nach den neuesten Beobachtungen entworfen. Brunswick, 1796 (Second edition 1804). Medical- treatment of accident victims.
  • With Karl Gustav Himly and T. G. A. Roose- Über das Impfen der Kuhpocken für besorgte Mütter. Brunswick, 1800. Medical. Advice on Smallpox vaccination.
  • J. Stuve Lehrbuch der Kenntniss des menschlichen Körpers und der Gesundheitslehren. Brunswick, 1805. Medical. Second revised edition of a standard textbook.
  • B. Harwood’s System der vergleichenden Anatomie ud Physiologie. Aus dem Englischen übersetzt und mit Anmerkungen und Zusätzen versehen von C.R.W. Wiedemann.Berlin, 1790.Translation.
  • J. Méhée. Über die Schusswunden. Brunswick, 1801).Translation.
  • Antoine-François de Fourcroy System der chemischen Kenntnisse. 1801.Translation.
  • Handbuch der Anatomie English Handbook of Anatomy.1796 (second editions 1802 and 1812)
  • Übersicht der mineralogischen einfachen fossilien.1800.
  • Tabulae animalium invertebratorum. 1810
  • Diptera exotica: sectio I. Kiliae: [s.n.], 1820.
  • Munus rectoris in Academia Christiana Albertina aditurus Analecta entomologica ex Museo Regio Havniensi... Kilisae: el regio typographeo scholarum, 1824.[8]
  • Aussereuropäische Zweiflügelige Insekten. Hamm 1828-1830

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Swartz A. Open Library — 2007.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Biodiversity Heritage Library — 2006.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 CONOR.Sl
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #117353051 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Kieler Gelehrtenverzeichnis
  6. ↑ Evenhuis N. L., Pont A. C. Nomenclatural studies toward a world catalog of Diptera genus-group names. III. Christian Rudolph Wilhelm Wiedemann // Zootaxa / Z. Zhang — Magnolia Press, 2013. — Vol. 3638, Iss. 1. — P. 1–75. — ISBN 978-1-77557-138-4, 978-1-77557-139-1 — ISSN 1175-5334; 1175-5326 — doi:10.11646/ZOOTAXA.3638.1.1 — PMID:25325087
  7. ↑ «Diptera collection homepage». 2015 թ․ օգոստոսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 12-ին.
  8. ↑ Wiedemann, Christian Rudolph Wilhelm (1824). Munus rectoris in Academia Christiana Albertina aditurus Analecta entomologica ex Museo Regio Havniens: maxime congesta profert iconibusque illustrat. Kiliae,eregio typoguapheo scholarum. էջեր 1–60. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 11-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քրիստիան Ռուդոլֆ Վիլհելմ Վիդեման» հոդվածին։
 ⛭ 
  Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Քրիստիան_Ռուդոլֆ_Վիլհելմ_Վիդեման&oldid=10441530» էջից