Քնարածառ վարդկակաչանման
| Քնարածառ վարդկակաչանման | |
 Քնարածառ վարդկակաչանման | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Magnoliales |
| Ընտանիք | Մագնոլիազգիներ (Magnoliaceae) |
| Ենթաընտանիք | Liriodendroidae |
| Ցեղ | Liriodendron |
| Տեսակ | Քնարածառ վարդկակաչանման (L. tulipifera) |
| Միջազգային անվանում | |
| Liriodendron tulipifera | |
| Տարածվածություն և պահպանություն | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Քիչ մտահոգող տեսակ  Տաքսոնի տարածվածությունը | |
Քնարածառ վարդկակաչանման (լատին․՝ Liriodendron tuliifera), մագնոլիազգիների ընտանիքի, քնարածաղ ցեղի բույս։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գեղատեսիլ, հսկայական տերևաթափ ծառ է՝ մինչև 50—60 մետր բարձրությամբ, ձվանման սաղարթով և ուղղաձիգ, սյունանման բնով, որի տրամագիծը կարող է հասնել 3,0—3,5 մետրի ծածկված մոխրավուն կամ կարմրագորշավուն, ակոսավոր սաղարթով։ Բողբոջները մուգ կարմրավուն են, ծածկված մոխրականաչավուն աղվամազով։
Ընձյուղները և երկամյա ճյուղերը մերկ են, կարմրավուն կամ կարմրադարչնավուն, երեք տարեկանից՝ մոխրագույն։ Տերևները մերկ են, 4-6 բլթականի, 12-15 սմ երկարությամբ և նույնքան էլ լայնությամբ, փայլուն, բաց կանաչավուն, 10-12 սմ երկարությամբ բարակ տերևակոթուններով։ Տերևակիցը լայն է, հակտռտկ-ձվաձև, վաղ է թափվում։ Տերևները աշնանը ձեռք են բերում ոսկե-դեղին գունավորում։ Ծաղիկները ծայրային են, միայնակ, բաժականման, մոտ 6,0 սմ տրամագծով, բուրմունքից զուրկ, վարդկակաչի ծաղիկներն են հիշեցնում։ Ծաղկապատը կազմված է 9 կանաչավուն կամ կանաչասպիտակ մասերից, դրսի կողմինները թեքված դեպի ծաղկակիրը, ներքինները ուղղաձիգ, հիմքում վառ նարնջագույն բծով։ Թևապտուղը ունի 3-4 սմ երկարություն և 0,4 սմ տրամագիծ։ Ծաղկում է մայիս-հունիս ամիսնեոին։ Պտղաբերում է հոկտեմբեր-նոյեմբերին։
Կիրառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երևանում մշակվում է 1940 թվականից, սակայն որպես կրատյաց բույս մեր պայմաններում խիստ տուժում է հողերի հիմնային ռեակցիայից։ Համեմատաբար լավ է աճում Վանաձորում և Իջևանում։ Ամենուրեք առատորեն ծաղկում է, սակայն պտուղներում սերմեր չեն կազմավորվում։ Ըստ երևույթին լրացուցիչ փոշոտման կարիք են զգում։ Հեռանկարային է Հայաստանի անտառային շրջանների համար[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Հարությունյան Լ․ Վ․, Հարությունյան Ս․ Լ․, Հայաստանի դենդրոֆլորան, հ. 1, Երևան, «Լույս հրատարակչություն», 1985, էջ 114։