Jump to content

Քլայվ Դան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քլայվ Դան
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 9, 1920(1920-01-09)[1][2]
ԾննդավայրԲրիքսթոն, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Մահացել էնոյեմբերի 6, 2012(2012-11-06)[1][2] (92 տարեկան)
Մահվան վայրՖարո, Faro, Պորտուգալիա
Քաղաքացիություն Միացյալ Թագավորություն
ԿրթությունԹատերական արվեստի Իտալիա Կոնտի ակադեմիա և Sevenoaks School?
Մասնագիտություներգիչ, գրող, կինոդերասան և հեռուստատեսային դերասան
ԱմուսինPriscilla Morgan?
Պարգևներ և
մրցանակներ
Բրիտանական Կայսրության շքանշանի սպա

Քլայվ Ռոբերտ Բենջամին Դան (անգլ.՝ Clive Robert Benjamin Dunn, հունվարի 9, 1920(1920-01-09)[1][2], Բրիքսթոն, Մեծ Լոնդոն, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - նոյեմբերի 6, 2012(2012-11-06)[1][2], Ֆարո, Faro, Պորտուգալիա) անգլիացի դերասան։ Չնայած նա ընդամենը 48 տարեկան էր և դերասանական կազմի ամենաերիտասարդ անդամներից մեկն էր, նրան տվել են իրենից շատ ավելի տարեց դերակատարում՝ ծեր լանս-կապրալ Ջոնսի դերը BBC-ի «Հայրիկի բանակը» սիթքոմում, որը հեռարձակվել է ինը սեզոն և 80 սերիա 1968-1977 թվականների միջև[3]։

Դանը սկսել է իր դերասանական կարիերան 1935 թվականին, սակայն այն ընդհատվել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի պատճառով, որի ընթացքում նա ծառայել է որպես զորավար Թագուհու սեփական հուսարների 4-րդ գնդում[4]։ 1941 թվականին գունդը ստիպված էր հանձնվել հունական արշավանքի ժամանակ պարտության ենթարկվելուց հետո, և Դանը հաջորդ չորս տարիներին պահվել է որպես ռազմագերի Ավստրիայում:

Պատերազմից հետո Դանը վերսկսել է իր դերասանական կարիերան ռեպերտուարային թատրոնում։ Նա իր առաջին հեռուստատեսային ելույթն ունեցել է 1951 թվականին՝ որպես պանդոկի տղամարդ «Անակնկալ հարձակում» կարճամետրաժ ֆիլմում, որը պատվիրվել էր Առողջապահության նախարարության կողմից[5]: Դանը հայտնվել է «Թոնի Հենքոքի շոուի» երկու սեզոններում և բազմաթիվ ելույթներ է ունեցել Թոնի Հենքոքի, Մայքլ Բենթինի, Դորա Բրայանի և Դիք Էմերիի հետ, մինչև 1968 թվականին «Հայրիկի բանակում» Ջոնսի դերը ստանալը։

«Հայրիկի բանակի» ավարտից հետո Դանը օգտագործել է ծեր կերպարներ խաղալու իր համբավը՝ խաղալով Չարլի Քուիքի գլխավոր դերը «Պապիկ» մանկական հեռուստասերիալում 1979-1984 թվականներին։

Վաղ կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Բրիքստոնում՝ հարավային Լոնդոնում, Դանը դերասան ծնողների որդի էր և դերասանուհի Գրեթչեն Ֆրանկլինի զարմիկը։ Նա կրթություն է ստացել Քենթի Սևենոքս դպրոցում, տղաների անկախ դպրոցում (այժմ՝ համատեղ)։ Դպրոցն ավարտելուց հետո Դանը սովորել է Լոնդոնի անկախ Իտալիա Կոնտի թատերական արվեստի ակադեմիայում[6]։

Նա մի քանի փոքր դերեր է ունեցել 1930-ական թվականների ֆիլմերում։ Դեռ դպրոցում սովորելիս հայտնվել է Ուիլ Հեյի հետ «Տղաները կմնան տղաներ» (1935) և «Բարի լույս, տղաներ» (1937) ֆիլմերում։ 1939 թվականին նա եղել է «Անտեսանելի սպառնալիք» շրջիկ բեմադրության բեմադրիչը։ Սակայն դետեկտիվ պիեսը հաջողություն չունեցավ, քանի որ ներկայացման հայտարարված աստղը՝ Թերենս Դե Մարնին, բեմ չբարձրացավ, և նրա երկխոսությունը տրվում էր գրամոֆոնային ձայնագրությամբ[3]։

Զինվորական ծառայություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի բռնկման հետ Դանը 1940 թվականին միացել է Բրիտանական բանակին։ Ծառայել է որպես զինվոր Թագուհու սեփական հուսարների 4-րդ գնդում[4]։ Գունդը տեղակայվել է Մերձավոր Արևելքում՝ ժամանելով 1940 թվականի դեկտեմբերի 31-ին, և որպես 1-ին զրահապատ բրիգադի մաս՝ 6-րդ ավստրալիական հետևակային դիվիզիայում մասնակցել է հունական արշավանքին[7]։ Դանը կռվել է 1941 թվականի ապրիլին Կորնթոսի ջրանցքի մոտ նահանջի գործողության ժամանակ: Գունդը ստիպված էր հանձնվել պարտության ենթարկվելուց հետո, և Դանը 400 զինվորների թվում (ներառյալ գնդի բոլոր ավագ սպաները) գերի է ընկել[7]։

Դանը հաջորդ չորս տարիները պահվել է որպես ռազմագերի Ավստրիայում։ Նա մնացել է բանակում պատերազմի ավարտից հետո, մինչև վերջնականապես զորացրվել է 1947 թվականին[3]։

Դերասանական կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դաննը վերսկսել է իր դերասանական կարիերան ռեպերտուար թատրոնում։ Սակայն շուտով նա հայտնվել է հեռուստատեսությունում[3]։ 1951 թվականին նա հայտնվել է որպես պանդոկի մարդ «Անակնկալ հարձակում» կարճամետրաժ ֆիլմում, որը նկարահանվել էր Crown Film Unit-ի կողմից և պատվիրվել Առողջապահության նախարարության կողմից[5]։

1956 և 1957 թվականներին Դաննը հայտնվել է «Թոնի Հենքոքի շոուի» երկու սեզոններում և «Հենքոքի կես ժամը» հաղորդաշարի բանակային վերամիավորման երեկույթի դրվագում 1960 թվականին։ 1960-ականներին նա բազմաթիվ անգամ հայտնվել է Թոնի Հենքոքի, Մայքլ Բենթինի, Դորա Բրայանի և Դիք Էմերիի հետ, մինչև որ 1968 թվականին նվաճել է Ջոնսի դերը «Հայրիկի բանակը» սերիալում։

Իր կարիերայի սկզբից նրա բնորոշ կերպարը դարձել է ծերացող ծերունին։ Առաջին անգամ այն տպավորություն է թողել «Բութսի և Սնաջ» շոուում, որը «Բանակային խաղի» սփին-օֆֆն էր։ Դաննը խաղացել էր պարոն Ջոնսոնի՝ մի փոքր-ինչ անպատշաճ ջենտլմենների ակումբի ծեր սպասավորի դերը, որտեղ աշխատանք է գտել «Բուտսի» Բիսլի (Ալֆի Բաս) և սերժանտ Կլոդ Սնաջ (Բիլ Ֆրեյզեր) կերպարները բանակից հեռանալուց հետո: 1960-ականների սկզբին նա կանոնավոր կերպով հայտնվել էր «Դա քառակուսի աշխարհ է» հաղորդաշարում, այդ թվում՝ որպես «Դոկտոր Հուի» առաջին պարոդիան 1963 թվականի նոր տարվա նախօրեին:

1967 թվականին նա հյուրի կարգավիճակով հայտնվել է «Վրիժառուները» սերիալի մեկ սերիայում՝ խաղալով խաղալիքների խանութի տիրոջ դերը «Ինչ-որ զզվելի բան մանկասենյակում» սերիայում։

48 տարեկանում Դաննը «Հայրիկի բանակը» սերիալի դերասանական կազմի ամենաերիտասարդ անդամներից էր, երբ ստանձնել է ծեր մսագործի դերը, ում նախկին պատերազմներում ունեցած զինվորական ծառայությունը նրան դարձրել էր Ուոլմինգթոն-օն-Սի տնային պահակախմբի ամենափորձառու, ինչպես նաև ամենաանդամալույծ անդամներից մեկը։ Ջեք Հեյգը և Դեյվիդ Ջեյսոնը նախկինում դիտարկվել էին այս դերի համար[8]։ Չնայած նրան, որ նրան դիմահարդարում էին, որպեսզի շատ ավելի ծեր երևա, քան իրականում էր, նրա համեմատաբար երիտասարդ տարիքը, ի տարբերություն դերասանական կազմի մեծ մասի, նշանակում էր, որ նրան հանձնարարվել էր շոուի ֆիզիկական կատակերգության մեծ մասը, որն արդեն անհնար էր դերասանական կազմի մյուս անդամների համար։

«Հայրիկի բանակը» սերիալի ավարտից հետո Դաննը օգտագործել է տարեց կերպարների դերեր խաղալու իր հմտությունը՝ խաղալով գլխավոր կերպար Չարլի Քուիքի դերը «Պապիկ» սլեփսթիք մանկական հեռուստասերիալում 1979-ից 1984 թվականներին (նա խաղում էր գյուղական դահլիճի պահակի դերը և երգում էր երգի խոսքերը թեմայում)[9]։ Նախկինում նա 1971 թվականի հունվարին՝ իր 51-ամյակին, առաջին տեղն է գրավել հիթ-շքերթում «Պապիկ» երգով, որին ուղեկցում էր մանկական երգչախումբը: Երգը գրել էր բասիստ Հերբի Ֆլաուերսը: Նա այս երգը կատարել է չորս անգամ «Top of the Pops» հաղորդաշարում: «Պապիկ» երգի B կողմը՝ «Ես նվագում եմ գդալներով», նույնպես զգալի եթերաժամանակ է ստացել։ 1984 թվականին «Պապիկ» սերիալի դադարեցումից հետո նա թոշակի է անցել Պորտուգալիայում[10]։ «Պապիկ» ձայնագրության հաջողությունից հետո Դաննը թողարկել է մի քանի այլ սինգլներ, բայց այլևս երբեք չի հայտնվել հիթ-շքերթներում:

1971 թվականին նա դարձել է «Սա քո կյանքն է» հաղորդման թեման, երբ Իմոն Էնդրյուսը նրան անակնկալի է բերել։

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նա ամուսնացել է մոդել Պատրիցիա Քենյոնի հետ Լոնդոնում 1951 թվականին[11]։ Զույգը բաժանվել է 1958 թվականին[3]։ Նա ամուսնացել է դերասանուհի Պրիսցիլա Պյու-Մորգանի (ծնված 1934 թվականի հունվարի 14-ին) հետ 1959 թվականի հունիսին[12][13]։ Նրանք ունեցել են երկու դուստր:

2006 թվականի մի հոդվածում նշվում էր, որ Դանն ունի աչքի խնդիրներ և երբեմն չի կարողանում տեսնել, բայց դրանից բացի թվում է, որ քաջառողջ է[14]։ 2008 թվականի օգոստոսին նա ձայնագրել է ուղերձ «Ջոնաթան Ռոսը ողջունում է Հայրիկի բանակը» հաղորդման համար, որը ցուցադրվեԼ է «Հայրիկի բանակը» սերիալի քառասուներորդ տարեդարձը նշելու համար։

Իր կյանքի վերջին երեք տասնամյակները նա անցկացրել է Պորտուգալիայի Ալգարվե շրջանում՝ տարվելով արվեստով և նկարելով դիմանկարներ, բնանկարներ և ծովանկարներ, մինչև տեսողությունը վատանալը[15]։

Դան եղել է Լեյբորիստական կուսակցության աջակից։ Նա ասել է, որ իր անզուսպ սոցիալիստական հայացքները հաճախ հակասության մեջ էին մտնում «Հայրիկի բանակը» սերիալում իր գործընկեր Արթուր Լոուի հետ, որը հավատարիմ պահպանողական էր: Երբ Դանը 1975 թվականին նշանակվել էր Բրիտանական կայսրության շքանշանի սպա (OBE), հաղորդվել էր, որ Լոուն կընդուներ միայն թագուհուց ստացած ավելի բարձր աստիճանի պարգև[16]։ Դպրոցական տարիներին Դանը և նրա դասընկերները կարճ ժամանակով միացել էին Բրիտանական ֆաշիստների միությանը, բայց Դանը լքել է կուսակցությունը, երբ իմացել է նրա հակասեմիտական գաղափարախոսության մասին[17]։

Մահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դանը մահացել է Պորտուգալիայի Ալգարվե շրջանում 2012 թվականի նոյեմբերի 6-ին՝ այդ շաբաթվա սկզբում կատարված վիրահատության բարդությունների հետևանքով։ Նրա գործակալ Պիտեր Չարլզուորթն ասել է, որ աստղը «խորապես կարոտով կհիշվի» և որ նրա մահը «իսկական կորուստ է դերասանական մասնագիտության համար»[15][18]։ Նրա մահը, ինչպես նաև Բիլ Պերթուիի մահը 2013 թվականին, Պամելա Կանդելի մահը 2015 թվականին, Ֆրենք Ուիլյամսի մահը 2022 թվականին և Իան Լավենդերի մահը 2024 թվականին նշանակում է, որ այժմ չկան «Հայրիկի բանակը» սերիալի հիմնական դերասանական կազմի ողջ մնացած անդամներ:

Ֆրենք Ուիլյամսը, որը խաղում էր քահանայի դերը «Հայրիկի բանակում», ասել է, որ Դաննի հետ լինելը միշտ «մեծ հաճույք» էր։ «Իհարկե, նա շատ ավելի երիտասարդ էր, քան իր խաղացած դերը», - ասաց նա BBC Radio Four-ին։ «Շատ դժվար է նրան իրականում ծեր մարդ պատկերացնել, բայց նա հրաշալի մարդ էր աշխատելու համար՝ հումորի մեծ զգացումով, միշտ զվարճալի, իսկական ուրախություն»[19]։

Իան Լավենդերը, որը խաղում էր շարքային Փայքի դերը շոուում, ասել է. «Մեզնից բոլորից նա ամենաշատ ժամանակն էր տրամադրում երկրպագուներին։ Բոլորս էլ մի պահ գայթակղվում էինք թաքնվել դռան հետևում կամ թաղվել թերթի մեջ, բայց ոչ Քլայվը, նա միշտ ժամանակ էր գտնում երկրպագուների համար»[19]։

Ֆիլմագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլմեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆիլմեր
Տարեթիվ Կոչում Դեր Գրառումներ
1935 Տղաները կլինեն տղաներ Դպրոցականը դիտում է ռեգբի Չդասակարգված
1937 Բարի լույս, տղաներ Երկրորդական դեր Չդասակարգված
1938 Յանկիները Օքսֆորդում Երկրորդական դեր Չդասակարգված
1939 Ցտեսություն, պարոն Չիփս Երիտասարդություն Չդասակարգված
1949 Հապճեպ սիրտ Մակդուգալ Չդասակարգված
Տղաները շագանակագույնով Կողոպտիչ Չդասակարգված
1959 Սան Թերեզայի Գանձը Գերեզմանատան պահակ
1961 Ինչ հսկայական Միստր Սլեյթ
1962 Նա ստիպված կլինի հեռանալ Քիմիկոս
Արագ տիկին Տարեց ջենթլմեն այրվող տանը
1963 Մկնիկը Լուսնի վրա Նվագախմբի ղեկավար
1965 Դուք Պետք Է Կատակեք։ Դռնապան
1967 Կնոջ նման Գրաֆ ֆոն Ֆիշեր
Մինի-թռիչք Թայսոն
1968 30-ը վտանգավոր տարիք է, Սինթիա Բժիշկ
Տիկին Բլոսոմի երանությունը Դոկտոր Զիմերման
1969 Խաբեբաներ և թագեր Ռեհան
Կախարդական քրիստոնյա Սոմելյե
1971 Հայրիկի բանակը Ոստիկանության կրտսեր լեյտենանտ Ջեք Ջոնս
1980 Դոկտոր Ֆու Մանչիի սատանայական դավադրությունը Բանալիների պահապան-Լոնդոնի Աշտարակ

Հեռուստատեսային դերեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հեռուստատեսություն
Տարեթիվ Կոչում Դեր Գրառումներ
1957 Գանձերի կղզի Բեն Գանն 1951 թվականի սերիալի ռիմեյք
1960–63 Բութսի և Սնուջ Հենրի Ջոնսոն
1963 Դա քառակուսի աշխարհ է տարբեր
1968 Ջորջ Ուեբլիի Ներսում Տոմսերի վերահսկիչ 1 եթերաշրջան
1968–77 Հայրիկի բանակը Կրտսեր կապրալ Ջեք Ջոնս
1970 Եվ ահա երկհարկանի ավտոբուսները Հոջ
1974–75 Իմ ծերունին Սեմ Քոբեթ
1979–84 Պապիկ Չարլի Քուիք

Երգեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • "Such a Beauty" / "Too Old", Parlophone, 1962
  • "Grandad" / "I Play the Spoons", Columbia, 1970 (reached No. 1 in the UK in January 1971)
  • "My Lady (Nana)" / "Tissue Paper & Comb", Columbia, 1971
  • "Wonderful Lilly" / "Pretty Little Song", Columbia, 1972
  • "Let's Take A Walk" / "Tell Us", Columbia, 1972
  • "Our Song" / "She's Gone", EMI, 1973
  • "Grandad" / "My Lady (Nana)" (reissue), EMI, 1973
  • "My Old Man" / "My Own Special Girl", EMI, 1974
  • "Holding On" / "My Beautiful England", Reprise, 1976
  • "Goodnight Ruby" / "Thank You and Goodnight", Decca, 1977
  • "Thinking of You This Christmas" / "'Arry 'Arry 'Arry", Sky Records, 1978
  • "There Ain't Much Change from a Pound These Days" / "After All These Years" (with John Le Mesurier), KA Records, 1982
  • "Grandad" (reissue) / "There's No-One Quite Like Grandma", EMI, 1988

Ոչ գեղարվեստական

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Permission to Speak: An Autobiography (1986)[20]
  • Permission to Laugh: My Favourite Funny Stories (1996)[21]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Internet Movie Database — 1990.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Discogs — 2000.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Clive Dunn. Telegraph (7 November 2012). Retrieved on 4 February 2013.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Clive Dunn Obituary». BBC News. 8 November 2012.
  5. ↑ 5,0 5,1 «Surprise Attack (1951)». BFI (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 16 November 2020-ին. Վերցված է 14 November 2020-ին.
  6. ↑ «Italia Conti Plymouth Alumni». italiacontiplymouth.co.uk. Վերցված է October 28, 2023-ին.
  7. ↑ 7,0 7,1 «History: 4th Queen's Own Hussars». Queen's Royal Hussars Association. Արխիվացված է օրիգինալից 5 March 2016-ին. Վերցված է 10 August 2016-ին.
  8. ↑ Տեսանյութը ՅուԹյուբում(չաշխատող հղում)
  9. ↑ «Clive Dunn; Grandad episode part 1». Youtube.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-08-07-ին. Վերցված է 4 February 2013-ին.
  10. ↑ Permission to Speak, Sir? Saga magazine (February 1992) accessed 15 February 2007
  11. ↑ GRO Register of Marriages: SEP 1951 5c 2884 KENSINGTON – Robert B. Dunn = Patricia Kenyon
  12. ↑ «Researcha». Web.researcha.com. Վերցված է 3 August 2011-ին.(չաշխատող հղում)
  13. ↑ GRO Register of Marriages: JUN 1959 9c 1654 STRATFORD – Robert B. Dunn = Priscilla M. Pughe-Morgan.
  14. ↑ «Don't panic, Arthur!». iccoventry. Վերցված է 26 January 2006-ին.
  15. ↑ 15,0 15,1 Haynes, Jonathan (7 November 2012). «Dad's Army actor Clive Dunn dies». The Guardian. London. Վերցված է 7 November 2012-ին.
  16. ↑ Graham McCann "Dad's Army, The Story of a Classic Television Show" 1-84115-309-5
  17. ↑ «Obituary: Clive Dunn». bbc.co.uk. 7 November 2012.
  18. ↑ «The Passing Away of Clive Dunn by Lifestyle Uncut». Lifestyleuncut.com. Արխիվացված է օրիգինալից 24 December 2013-ին. Վերցված է 8 November 2012-ին.
  19. ↑ 19,0 19,1 «BBC News – Clive Dunn, Dad's Army actor, dies aged 92». Bbc.co.uk. 8 November 2012. Վերցված է 7 November 2012-ին.
  20. ↑ «Permission to speak: an autobiography / Clive Dunn». British Library. Արխիվացված է օրիգինալից 20 December 2022-ին. Վերցված է 4 February 2013-ին.
  21. ↑ «Permission to laugh: my favourite funny stories / Clive Dunn; illustrations by Jessica Dunn». British Library. Արխիվացված է օրիգինալից 24 October 2018-ին. Վերցված է 4 February 2013-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Քլայվ_Դան&oldid=10088120» էջից