Jump to content

Քաթրին Շվիցեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Քաթրին Շվիցեր
անգլ.՝ Kathrine Switzer
Դիմանկար
Ծնվել էհունվարի 5, 1947(1947-01-05)[1] (77 տարեկան)
ԾննդավայրԱմբերգ, Վերին Պֆալց, Բավարիա, Բիզոնիա, Գերմանիան 1945-1949 թվականներին, Գերմանիա
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մայրենի լեզուանգլերեն
ԿրթությունՍիրաքյուսի համալսարան և George C. Marshall High School?
Մասնագիտությունmarathon runner, լրագրող, թեթևատլետ, ոչ գեղարվեստական գրող և դերասանուհի
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կայքkathrineswitzer.com
 Kathrine Switzer Վիքիպահեստում

Քաթրին Վիրջինիա Շվիցեր (անգլ.՝ Kathrine Virginia Switzer, հունվարի 5, 1947(1947-01-05)[1], Ամբերգ, Վերին Պֆալց, Բավարիա, Բիզոնիա, Գերմանիան 1945-1949 թվականներին, Գերմանիա[3]) ամերիկացի մարաթոնի վազորդ, հեղինակ և հեռուստամեկնաբան[4]։

1967 թվականին նա դարձել է առաջին կինը, որ մասնակցեց Բոստոնի մարաթոնին՝ որպես պաշտոնապես գրանցված մրցակից[5]։ Իր վազքի ընթացքում մրցավազքի մենեջեր Ջոկ Սեմփլը հարձակվել է Շվիցերի վրա՝ փորձելով խլել նրա մասնակցային համարը և դրանով իսկ հեռացնել նրան պաշտոնական մրցակցությունից: Շվիցերի մարզիչ և ընկեր՝ վազորդ Արնի Բրիգսին տապալելուց հետո, երբ նա փորձեց պաշտպանել նրան։ Սեմփլին գետնին է գլորել Շվիցերի ընկեր Թոմաս Միլերը, որ վազել է նրա հետ։ Քեթրին Շվիցերը ավարտել է մրցավազքը[5]:

Քաթրին Շվիցերի վազքի միջադեպից հետո AAU-ն արգելել է կանանց մրցել տղամարդկանց հետ մրցավազքում: Միայն 1972 թվականին Բոստոնի մարաթոնը հաստատել է կանանց պաշտոնական մրցավազքը[6]:

Կյանք և կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաթրին Շվիցերը ծնվել է Ամբերգում՝ Գերմանիայի ամերիկյան օկուպացված գոտում։ Միացյալ Նահանգների բանակի մայորի դուստր է։ Նրա ընտանիքը վերադարձել է Միացյալ Նահանգներ 1949 թվականին[7]։ Քաթրինը ավարտել է Ջորջ Ս. Մարշալի ավագ դպրոցը Վիրջինիայի Ֆեյրֆաքս կոմսությունում, այնուհետև հաճախել է Լինչբուրգ քոլեջ[8]: Նա 1967 թվականին տեղափոխվել է Սիրակուզայի համալսարան, որտեղ սովորել է լրագրություն և անգլիական գրականություն[8][9] և բակալավրի կոչում է ստացել 1968 թվականին, իսկ մագիստրոսի ոչումը՝ 1972 թվականին։

1967 թվականի մարզումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լինչբուրգից Սիրակուզա տեղափոխվելուց հետո Շվիցերը թույլտվություն է խնդրել մարզվելու տղամարդկանց վազքի ծրագրով: Թույլտվություն տրվել է, և մարաթոնավազքի մարզիչ Արնի Բրիգսը սկսել է մարզել նրան: Բրիգսը պնդել է, որ մարաթոնը հարմար չէ «փխրուն կնոջ» վազելու համար[10], բայց նա զիջել է, ասելով՝ «Եթե գործնականում այդ տարածությունը վազեք, ես առաջինը կլինեմ, որ ձեզ Բոստոն կտանի»[11]:

1967 Բոստոնի մարաթոն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բոստոնի մարաթոնը վազելիս Ջոք Սեմփլը հարձակվել է Շվիցերի վրա

Բոստոնի մարաթոնի կանոնների գրքում սեռը չի նշվել: AAU-ն, որը ղեկավարում էր Մարաթոնը, հայտարարել է, որ կանայք չեն կարող մեկուկես մղոնից ավելի վազել AAU-ի կողմից թույլատրված մրցավազքերին[12]:

Կանանց այս բացառումը սպորտային իրադարձություններից արդեն իսկ առաջ էին քաշել բարձրակարգ մարտահրավերներ: 1966 թվականին Բոբի Գիբը փորձել էր պաշտոնապես մասնակցել մրցավազքին, սակայն նրան մերժել էր BAA-ի տնօրեն Ուիլ Քլունին, նա պնդել էր, որ կանայք ֆիզիոլոգիապես անկարող են վազել 26 մղոն[13]:

Քեթրին Շվիցերը որոշել , որ առաջադրվելու է որպես պաշտոնական մրցակից։ Շվիցերը գրանցվել է՝ օգտագործելով իրեն հատկացված AAU համարը և վճարել է մրցավազքի ամբողջ վճարը: Ֆիթնեսի պահանջվող վկայականը և նրա տրամադրած դիմումի ստորագրությունը երկուսն էլ ներկայացվել են «KV Switzer» անունով: Ավելի ուշ Շվիցերն ասել է, որ ստորագրել է դիմումը, «քանի որ ես միշտ ստորագրում եմ իմ անունը»[5]: Նա նաև նշել է, որ իր անունը սխալ է գրված իր ծննդյան վկայականում, ուստի նա հաճախ օգտագործում էր իր սկզբնատառերը՝ շփոթությունից խուսափելու համար[14]։

Վազքի ժամանակ Շվիցերը կրել է գլխարկով սպորտային վերնաշապիկ, բայց մի քանի մղոն անցնելուց հետո գլխարկը ցած է սահել, և պարզ է դարձել, որ կին է մասնակցում Բոստոնի մարաթոնին որպես պաշտոնական մասնակից: Մրցավազքի համատնօրեն Ջոկ Սեմփլը ցատկել է վազքը ուղեկցող մեքենայից ևվազել Շվիցերի հետևից և փորձել է պոկել նրամասնակցային համարը, որ թույլ չտա նրան շարունակել մրցավազքը որպես պաշտոնական մրցակից[5][15]։ Երբ Շվիցերի 50-ամյա մարզիչ Արնի Բրիգսը փորձել է պաշտպանել Շվիցերին, Սեմփլը նրան տապալել է գետնին[16]: Շվիցերի ընկերը՝ Թոմ Միլլերը, որ վազել է նրա հետ, Սեմփլին գետնին է գլորել և Շվիցերն ավարտել է վազքը 4 ժամ 20 րոպեում[16][17][18][19][20]։ Սեմփլի հարձակումը ֆիքսել են լուսանկարիչները, և տեղի ունեցած բախումը տեղ է գտել միջազգային մամուլում[5][21]։

Այն բանից հետո, երբ Շվիցերը Բոստոնի մարաթոնն ավարտել է որպես գրանցված մասնակից, AAU-ն փոխել է իր կանոնները. և արգելել է կանանց մասնակցել բոլոր մրցումներին արական սեռի վազորդներով, ընդ որում խախտողները կկորցնեին ցանկացած մրցավազքում մրցելու իրավունքը[22]: Շվիցերը, այլ կին վազորդների հետ, փորձել է համոզել Բոստոնի մարզական ասոցիացիային՝ թույլ տալ կանանց մասնակցել մարաթոնին: Ի վերջո, 1972 թվականին Բոստոնի մարաթոնը հիմնել է կանանց պաշտոնական մրցավազքը[23]:

Հետագա մրցույթներ, աշխատանք և պատվոգրեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԱՄՆ մրցումներ
1974 Նյու Յորքի մարաթոն Նյու Յորք, Միացյալ նահանգներ 1-ին տեղ 3:07:29[24]
1975 Բոստոնի մարաթոն Բոստոն, Միացյալ նահանգներ 2-րդ տեղ 2:51:37[25]

Սվիցերըը 1974 թվականի Նյու Յորքի քաղաքային մարաթոնի կանանց հաղթողն է դարձել՝ 3:07:29 ժամանակով (59-րդ ընդհանուր հաշվով)[24][26]: Նրա անձնական լավագույն ժամանակը 2:51:37 է, Բոստոնում 1975 թվականին[25]։

Runner's World ամսագրի կողմից Շվեյցերը ճանաչվել է տասնամյակի կին վազորդ (1967-1977): Նա հետագայում դարձել մարաթոնների հեռուստամեկնաբան՝ սկսած 1984 թվականի օլիմպիական կանանց մարաթոնից և ստացել է Էմմի մրցանակ իր աշխատանքի համար[6][27]։ 1979 թվականին արտադրվել և տարածվել է «Սուփերսիսթըրս» առևտրային քարտերի հավաքածուն, որի բացիկներից մեկում պատկերված է եղել Շվիցերի անունն ու նկարը[28]:

Շվիցերը գրել է «Վազելն ու քայլելը 40-ից բարձր կանանց համար» 1997 թվականին: Նա թողարկել է «Marathon Woman» վերնագրով իր հուշերը՝ նվիրված 2007 թվականի ապրիլին՝ Բոստոնի մարաթոնի իր առաջին վազքի 40-ամյակին։ 2008 թվականի ապրիլին «Marathon Woman»-ը արժանացել է լրագրության «Billie» մրցանակին՝ սպորտում կանանց դերը մեկնաբանելու համար[29]:

Նա 2011 թվականին ընդգրկվել է Կանանց ազգային փառքի սրահում ՝ սոցիալական հեղափոխություն իրագործելու համար՝ վազքի միջոցով ամբողջ աշխարհում կանանց հզորացնելու միջոցով[5]: 1967 թվականից ի վեր նա աշխատել է բարելավելու կանանց վազքի հնարավորությունները[30]:

2015 թվականին Սվիցերը գործարկել է գլոբալ շահույթ չհետապնդող կազմակերպություն, որը կոչվել է «261 Fearless»: «261 Fearless»-ը օգտագործում է վազքը որպես միջոց՝ հնարավորություն տալու կանանց հաղթահարել կյանքի խոչընդոտները և ընդունել առողջ ապրելակերպ[31][32]:

2017-ի Բոստոնի մարաթոնի ժամանակ Սվիցերին միացել են ավելի քան 13,700 կանայք՝ ընդհանուր վազորդների գրեթե կեսը[33]: Նույն տարում Բոստոնի մարզական ասոցիացիան հայտարարել է, որ 261 համարը՝ ի պատիվ Սվիցերի, չի տրվի ապագա վազորդներից ոչ մեկին[34]։

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1968 թվականին Սվիցերն ամուսնացել է Թոմ Միլլերի՝ այն մարդու հետ, որ միջամտել է Սեմփլի հարձակմանը 1967 թվականին։ Նրանք ամուսնալուծվել են 1973 թվականին։ Սվիցերը հետագայում ամուսնացել և ամուսնալուծվել է հանրային կապերի պատասխանատու Ֆիլիպ Շաուբի հետ[35]։ 1987 թվականին նա ամուսնացել է բրիտանական ծագմամբ նորզելանդացի վազորդ և գրող Ռոջեր Ռոբինսոնի հետ[36][37]։

Այն բանից հետո, երբՍեմփլը փոխել է իր կարծիքը սպորտով զբաղվող կանանց վերաբերյալ, Սվիցերի հետ մտերիմ ընկերներ են դարձել։ Սվիցերը վերջին անգամ այցելել է Սեմփլին՝ նրա մահից կարճ ժամանակ առաջ՝ 1988 թվականին[38]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 SNAC — 2010.
  2. ↑ https://www.womenofthehall.org/inductee/kathrine-switzer/
  3. ↑ Milde, Horst (June 2, 2010). «Kathrine Switzer and Roger Robinson visit the Berlin Sports Museum». German Road Races e.V. Արխիվացված է օրիգինալից March 8, 2014-ին. Վերցված է March 19, 2013-ին.
  4. ↑ Lorge Butler, Sarah (April 12, 2012). «How Kathrine Switzer paved the way». ESPN. Վերցված է July 13, 2012-ին.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Switzer, Kathrine (April 4, 2017). Marathon Woman (4th ed.). Da Capo Press Inc. ISBN 978-0306825651. Արխիվացված օրիգինալից April 20, 2020-ին. Վերցված է April 24, 2020-ին. «We checked the rule book and entry form; there was nothing about gender in the marathon. I filled in my AAU number, plunked down $3 cash as entry fee, signed as I always sign my name, 'K.V. Switzer,' and went to the university infirmary to get a fitness certificate.»
  6. ↑ 6,0 6,1 Lodge, Denise (April 16, 2012). «Kathrine Switzer: Empowerment through Running». Impowerage Magazine. Վերցված է May 10, 2012-ին.
  7. ↑ Milde, Horst (January 5, 2012). «Katherine Switzer 65 Jahre - GRATULATION der Laufpionierin!». German Road Races e.V. (գերմաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից March 29, 2014-ին. Վերցված է March 19, 2013-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 Derderian, Tom (1996). Boston Marathon : the first century of the world's premier running event. Champaign, IL: Human Kinetics. էջ 302. ISBN 0880114797. OCLC 33160969.
  9. ↑ «Lady With Desire to Run Crashed Marathon» (PDF). The New York Times. April 23, 1967. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) March 6, 2012-ին. Վերցված է November 2, 2014-ին.
  10. ↑ King, Jennifer (August 22, 2015). «First women graduate from US Army Ranger School as gender barriers continue to fall». Australian Broadcasting Commission. Արխիվացված է օրիգինալից August 22, 2015-ին.
  11. ↑ Switzer, Kathrine (April 4, 2017). Marathon Woman (4th ed.). Da Capo Press Inc. ISBN 978-0306825651. Արխիվացված օրիգինալից April 20, 2020-ին. Վերցված է April 24, 2020-ին. «We checked the rule book and entry form; there was nothing about gender in the marathon. I filled in my AAU number, plunked down $3 cash as entry fee, signed as I always sign my name, 'K.V. Switzer,' and went to the university infirmary to get a fitness certificate.»
  12. ↑ Romanelli, Elaine (1979). «Women in Sports and Games». In O'Neill, Lois Decker (ed.). The Women's Book of World Records and Achievements. Anchor Press. էջ 576. ISBN 0-385-12733-2. «[Switzer's] run created such a stir that the AAU [...] barred women from all competition with men in these events on pain of losing all rights to compete.»
  13. ↑ Gibbs, Roberta "Bobbi". «Roberta "Bobbi" Gibb - A Run of One's Own». Women's Sports Foundation.
  14. ↑ Grinberg, Emanuella. «1st woman to officially run Boston Marathon to do it again 50 years later». CNN. Վերցված է April 17, 2017-ին.
  15. ↑ Concannon, Joe (April 5, 1987). «1967: Semple Meets Switzer. Versions vary but everyone remembers that infamous marathon». Boston Globe. Արխիվացված է օրիգինալից November 3, 2014-ին. Վերցված է July 6, 2017-ին.
  16. ↑ 16,0 16,1 Switzer, Kathrine (April 4, 2017). Marathon Woman (4th ed.). Da Capo Press Inc. ISBN 978-0306825651. Արխիվացված օրիգինալից April 20, 2020-ին. Վերցված է April 24, 2020-ին. «We checked the rule book and entry form; there was nothing about gender in the marathon. I filled in my AAU number, plunked down $3 cash as entry fee, signed as I always sign my name, 'K.V. Switzer,' and went to the university infirmary to get a fitness certificate.»
  17. ↑ «Womens Running Icon 7» (PDF). Runner's World.
  18. ↑ Sarah Lorge Butler (April 12, 2012). «How Kathrine Switzer paved the way». ESPNW. Վերցված է March 27, 2017-ին.
  19. ↑ «The Girl Who Started It All». Runner's World. March 6, 2007. Վերցված է March 27, 2017-ին.
  20. ↑ Kathrine Switzer (April 16, 2012). «Boston, 1967: When marathons were just for men». BBC. Վերցված է March 27, 2017-ին.
  21. ↑ PBSAmerica (August 15, 2013). «MAKERS: Women Who Make America (Ep1) Awakening - PBS America» – via YouTube.
  22. ↑ Romanelli, Elaine (1979). «Women in Sports and Games». In O'Neill, Lois Decker (ed.). The Women's Book of World Records and Achievements. Anchor Press. էջ 576. ISBN 0-385-12733-2. «[Switzer's] run created such a stir that the AAU [...] barred women from all competition with men in these events on pain of losing all rights to compete.»
  23. ↑ Lodge, Denise (April 16, 2012). «Kathrine Switzer: Empowerment through Running». Impowerage Magazine. Վերցված է May 10, 2012-ին.
  24. ↑ 24,0 24,1 Switzer, Kathrine (2007). Marathon Woman. New York: Carroll & Graf. էջ 270. ISBN 978-0-7867-1967-9.
  25. ↑ 25,0 25,1 Switzer, Kathrine (2007). Marathon Woman. New York: Carroll & Graf. էջ 290. ISBN 978-0-7867-1967-9.
  26. ↑ «Home». March 26, 2012.
  27. ↑ Tom Jackman (September 23, 2012). «Kathrine Switzer, Boston Marathon women's pioneer, started running in Dunn Loring, went to Marshall HS». The Washington Post. Վերցված է March 27, 2017-ին.
  28. ↑ Wulf, Steve (March 23, 2015). «Supersisters: Original Roster». ESPN. Վերցված է June 4, 2015-ին.
  29. ↑ «Kathrine Switzer Website». Արխիվացված է օրիգինալից April 25, 2014-ին. Վերցված է April 15, 2014-ին.
  30. ↑ «Boston, 1967: When marathons were just for men». BBC News. April 16, 2012. Վերցված է May 1, 2012-ին.
  31. ↑ «Kathrine Switzer Launches Global Non-Profit 261 Fearless, Inc. with an Ambassador Program, Club Training System and Events». Running USA. October 20, 2015. Վերցված է May 17, 2018-ին.(չաշխատող հղում)
  32. ↑ «About 261 Fearless». 261 Fearless. Վերցված է May 17, 2018-ին.
  33. ↑ «The Boston Marathon: How Kathrine Switzer's 261 Became a Symbol for Women in Sports». Newsweek. April 16, 2017. Վերցված է May 17, 2018-ին.
  34. ↑ «Boston Marathon retires Bib No. 261 for women's pioneer». Miami Herald.
  35. ↑ «When Avon Called, Kathy Switzer Gave Up the Marathon to Organize Women's Racing». People Magazine. May 28, 1979.
  36. ↑ Switzer, Kathrine (2007). Marathon Woman. New York: Carroll & Graf. էջեր 132–33, 203–04, 382–83. ISBN 978-0-7867-1967-9.
  37. ↑ Lynch, M.A.C. (September 30, 2014). «Legendary Runners Slow Down Long Enough To Marry». Վերցված է August 22, 2015-ին.
  38. ↑ «Jock Semple dies at 84». The Berkshire Eagle. UPI. March 10, 1988. Վերցված է December 18, 2020-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Քաթրին_Շվիցեր&oldid=10132395» էջից