Փսխածաղիկ (լատին․՝ Herniaria), մեխակազգիների ընտանիքի պատկանող դեղաբույս։
Միամյա կամ բազմամյա խոտաբույսեր են՝ տարածված ցողուններով, ամբողջական տերևներով և մանր ծաղիկներով։ Հայտնի է մոտ 30 տեսակ՝ Հյուսիսային և Հարավային Աֆրիկայում և Արևմտյան Եվրոպայում։ 5-6 տեսակներ առկա են Կովկասում, Միջին Ասիայում։ Հայաստանում աճում է 4 տեսակ՝ Ստեփանավանի, Արթիկի, Մեղրու, Սևանի, Վայքի շրջաններում։ Աճում է ավազոտ տեղերում, չոր մարգագետիններում, խամ հողերում։ Վերգետնյա մասերն օգտագործվում են ժողովրդական բժշկության մեջ որպես միզամուղ, կապող դեղամիջոց։
Թույլ զարգացած արմատային համակարգով և բարակ, փռված ճյուղավոր ցողուններով միամյա կամ բազմամյա խոտաբույս է, որի երկարությունը մինչև 15 սմ է։ Էլիպսաձև, ամբողջաեզր, կարճ կոթուններով և թաղանթակերպ տերևակիցներով մանր, հակադիր տերևները նստադիր են։ Տերևանութներում հավաքված դեղնականաչավուն, շատ մանր ծաղիկները հնգանդամ են։ Հարթ, մուգ շագանակագույն սերմերով պտուղները միասերմ չբացվող տուփիկներ են[1]։
Աճում է ճանապարհների եզրերին, քարքարոտ լանջերին, գետափերին, աղբավայրերում։ Հանդիպում է Լոռու, Վայոց ձորի, Շիրակի, Արագածոտնի, Գեղարքունիքի, Սյունիքի, Տավուշի մարզերում։ Բազմանում է միայն սերմերով[1]։
Բուժական նպատակներով օգտագործում են բույսի՝ կումարին գերնիարին, ումբելիֆերոնի մեթիլային եթեր, եռտերպենային սապոնիններ, դաբաղանյութեր, ֆլավոնոիդներ (կվերցետին, ռուտին և այլ) անտոցիաններ, եթերայուղ, օրգանական թթուներ պարունակող վերգետնյա մասը։ Օգտագործվում է որպես անասնակեր ոչխարների համար[1]։
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ծատուրյան, Թամարա; Գևորգյան, Մարգարիտա (2014). Պողոսյան, Ա․; Զաքարյան, Ն․ (eds.). Հայաստանի վայրի դեղաբույսեր. Երևան: Լուսակն. էջ 315. ISBN 9789939834689.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|
