Փռյուգիացիներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Փռյուգիացիներ
Phrygians.jpg
Ընդհանուր քանակ
Բնակեցում
Բալկաններ
Փոքր Ասիա
Փռյուգիա
Լեզու(ներ)
Փռյուգերեն
Հավատք(ներ)

Փռյուգիացիներ (հուն․՝ Φρύγες, Phruges կամ Phryges), հին Հնդեվրոպական լեզվով խոսող ժողովուրդ, որը սկզբնապես բնակվել է հարավային Բալկաններում, ու ըստ Հերոդոտոսի, հանդես են եկել Բրիգներ անվամբ, հետագայում՝ Հելլեսպոնտոսով գաղթելով ու վերջնականապես հաստատվելով Փոքր Ասիայում, անվանվել են Փռյուգիացիներ։ Չնայած դրան, փռյուգացիների բալկանյան ծագումը ժամանակակից գիտնականների քննարկման առարկան է[1][2]։

Փռյուգիան ունեցել է բրոնզեդարյան զարգացած մշակույթ։ Հունական երաժշտության ամենավաղ ավանդույթները մասամբ կապված են փռյուգիական երաժշտության հետ, որը փոխանցվել է Փոքր Ասիայի հունական գաղութների միջոցով, հատկապես փռյուգիական լադը, որը հին հունական երաժշտության մեջ ընկալվում էր, որպես ռազմաշունչ երաժշտություն։ Համաձայն առասպելի, փռյուգացի Միդասը, «ոսկե հպման» արքան, երաժշտություն սովորել է հենց Օրփեոսից։ Եվս մեկ երաժշտական հայտնագործություն, որը հայտնի է Փռյուգիայից, դա երկփողանի եղեգնյա գործիքն է՝ ավլոսը։ Հունական դասական պատկերագրության մեջ Պարիսը, որ տրոյացի էր, ներկայացված էր որպես ոչ հույն՝ իր փռյուգիական գլխարով, որը կրում էր նաև Միհրը և այն պահպանվել է ժամանակակից պատկերներում, որպես ամերիկացի և ֆրանսիացի հեղափոխականների «Ազատության գդակ»։

Փռյուգիացիները խոսում էին հնդեվրոպական լեզվաընտանիքին պատկանող փռյուգերեն լեզվով։ Ժամանակակից համաձայնությամբ, հունարենը համարվում է փռյուգերենի ամենամոտ ազգակից լեզուն[3][4][5][6]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փռուգիական հագուստով տղամարդ, Հելլենիզմի դարաշրջան (մ․թ․ա․ 3-1 դարեր), Կիպրոս

Մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Դրյուս Ռոբերտ (1995)։ The end of the Bronze Age: changes in warfare and the catastrophe ca. 1200 B.C.։ Princeton University Press։ էջ 65։ ISBN 9780691025919 
  2. Kopanias, Konstantinos (2015), «The Mushki/Phrygian Problem from the Near Eastern Point of View», In: Nostoi. Indigenous Culture, Migration and Integration in the Aegean Islands and Western Anatolia During the Late Bronze and Early Iron Age. Proceedings of the International Conference Istanbul 2011, Edited by Ν. Stampolides, C. Maner, and K. Kopanias. Istanbul: Koç University Press, https://www.academia.edu/4580510 
  3. Brixhe, Cl. "Le Phrygien". In Fr. Bader (ed.), Langues indo-européennes, pp. 165-178, Paris: CNRS Editions.
  4. Hajnal Ivo։ «„Urgriechisch”: Eine Herausforderung für die Methode der Rekonstruktion?»։ Institut für Sprachwissenschaft (գերմաներեն)։ Innsbruck, Austria: Universität Innsbruck։ էջ 8։ Վերցված է 4 March 2021 
  5. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝
    0 անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  6. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝
    1 անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում: