Jump to content

Փոլ Լաուտերբուր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Փոլ Լաուտերբուր
անգլ.՝ Paul Christian Lauterbur
Դիմանկար
Ծնվել էմայիսի 6, 1929(1929-05-06)[1][2][3][…]
ԾննդավայրSidney, Օհայո, ԱՄՆ[4][5][6]
Մահացել էմարտի 27, 2007(2007-03-27)[7][8][9][…] (77 տարեկան)
Մահվան վայրՈւրբանա, Իլինոյս, ԱՄՆ[2]
ԳերեզմանGraceland Cemetery[10]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Կրոնաթեիզմ
ԿրթությունՓիթսբուրգի համալսարան, Քեյսի արևմտյան ռեզերվային համալսարան և Sidney High School?
Երկերմագնիսառեզոնանսային շերտագրություն
Մասնագիտությունքիմիկոս, պրոֆեսոր, ֆիզիկոս, կենսաֆիզիկոս և հետազոտող
ԱշխատատուՈւրբանա-Շամպեյնի Իլինոյսի համալսարան, Իլինոյսի համալսարան Չիկագոյում և Սթոնի Բրուքի համալսարան
Պարգևներ և
մրցանակներ

Տեխնոլոգիայի և նորարարության ասպարեզի ազգային մեդալ

[11]

կլինիկական բժշկական հետազոտությունների ոլորտում Լասկե-Դեբեյկի մրցանակ

[12]

Գայդների միջազգային պարգև

IEEE պատվո մեդալ

[13] Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակ[14][15][16][…]

Հարվիի մրցանակ

[17]

Հովարդ Փոթսի մեդալ

[18] Ազգային գիտական մեդալ

Հեյնիկեն բժշկական մրցանակ

Ազգային գյուտարարների փառքի սրահ

[19][20]

Ռենտգենի մեդալ

Կիոտոյի մրցանակ առաջատար տեխնոլոգիաների ոլորտում

[21][22]

Charles F. Kettering Prize?

[23]

Դիքսոնի գիտության մրցանակ

Max Delbrück Prize in Biological Physics?

[24][25]

Բաուերի մրցանակ գիտության բնագավառում ունեցած ձեռքբերումների համար

[26] և

NAS Award for Chemistry in Service to Society?

[27]
ԱնդամությունԼեոպոլդինա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա[3] և Ամերիկյան ֆիզիկական ընկերություն[3]
 Paul Lauterbur Վիքիպահեստում

Փոլ Քրիստիան Լաուտերբուր (մայիսի 6, 1929(1929-05-06)[1][2][3][…], Sidney, Օհայո, ԱՄՆ[4][5][6] - մարտի 27, 2007(2007-03-27)[7][8][9][…], Ուրբանա, Իլինոյս, ԱՄՆ[2]) ամերիկացի քիմիկոս էր, ով 2003 թվականին Պիտեր Մենսֆիլդի հետ կիսեց Նոբելյան մրցանակը ֆիզիոլոգիայի կամ բժշկության ոլորտում՝ Մագնիսառեզոնանսային շերտագրությունը (MRI) հնարավոր դարձնելու համար։[28]

Լաուտերբուրը 1963-1985 թվականներին եղել է Սթոնի Բրուքի համալսարանի պրոֆեսոր, որտեղ նա անցկացրել է իր հետազոտությունը ՄՌՇ-ի զարգացման համար։[29] 1985 թվականին նա իր կնոջ՝ Ջոանի հետ պրոֆեսոր է դարձել Իլինոյսի համալսարանում՝ Ուրբանա-Շամպայն, և շարունակել է մինչև իր մահը։ Նա երբեք չի դադարել աշխատել բակալավրիատի հետ հետազոտությունների վրա, և նա եղել է որպես քիմիայի պրոֆեսոր՝ դասավանդելով բիոինժեներություն, կենսաֆիզիկա Ուրբանա-Շեմփեյնի բժշկական քոլեջում և հաշվողական կենսաբանություն՝ Ընդլայնված ուսումնասիրությունների կենտրոնում։[30]

Վաղ կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լաուտերբուրը լյուքսեմբուրգյան ծագում ուներ։ Նա ծնվել և մեծացել է Սիդնիում, Օհայո, Լաուտերբուրն ավարտել է Սիդնեյի միջնակարգ դպրոցը, որտեղ Քիմիայի, ֆիզիկայի և կենսաբանության նոր թևը անվանվել է նրա պատվին: Դեռահաս տարիքում նա կառուցել է իր սեփական լաբորատորիան իր ծնողների տան նկուղում։[31] Դպրոցում նրա քիմիայի ուսուցիչը հասկացավ, որ նա սիրում էր ինքնուրույն փորձեր կատարել, ուստի ուսուցիչը նրան թույլ էր տալիս դասաժամի վերջում իր սեփական փորձերն անել։ [31]

Երբ նա 1950-ականներին, զորակոչվեց Միացյալ Նահանգների բանակ, նրա վերադասները թույլ տվեցին նրան աշխատել վաղ միջուկային մագնիսական ռեզոնանսի (NMR) մեքենայի վրա. Մինչև ծառայության ավարտը նա հրապարակել էր չորս գիտական ​​աշխատություն։[31] Փոլը հետագայում աթեիստ դարձավ։[32]

Կրթություն և կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լաուտերբուրը քիմիայի բակալավրի կոչում ստացել է Քեյսի տեխնոլոգիական ինստիտուտից, որն այժմ հանդիսանում է Քեյս Վեսթերն Ռեզերվ համալսարանի Քլիվլենդում, Օհայո: Այնուհետև նա աշխատանքի է անցել Dow Corning կորպորացիայի Մելլոն ինստիտուտի լաբորատորիաներում, որի ընթացքում նա ավարտել է Պիտսբուրգի համալսարանի քիմիայի ասպիրանտուրան: 1962 թվականին դոկտորական կոչումը ստանալուց հետո, Լաուտերբուրը ընդունվեց Սթոնի Բրուքի համալսարան, որպես դոցենտ: 1969-1970 ուսումնական տարվա ընթացքում որպես Սթենֆորդի համալսարանի քիմիայի դասախոս, Syntex և Varian Associates տեղական ձեռնարկությունների օգնությամբ նա ձեռնարկել է NMR-ի հետ կապված հետազոտություններ: Այնուհետ Լաուտերբուրը վերադարձավ Սթոունի Բրուք, որտեղ աշխատեց մինչև 1985 թվականը, երբ նա տեղափոխվեց Իլինոյսի համալսարան։[33]

ՄՌՏ-ի մշակումը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լաուտերբուրը ՄՌՏ-ի գաղափարը վերագրում է մի օր արվարձանային Պիտսբուրգի Eat'n Park Big Boy ռեստորանում տեղի ունեցած մտքամրրիկին, որտեղ ՄՌՏ-ի առաջին մոդելը գրված էր սեղանի անձեռոցիկի վրա։ Այդ ժամանակ նա ուսանող և հետազոտող էրՊիտսբուրգի համալսարանում և Մելլոնի Արդյունաբերական հետազոտությունների ինստիտուտում։[31][34][35] Հետագա հետազոտությունները, որոնք հանգեցրին Նոբելյան մրցանակին, իրականացվել են 1970-ականներին, Սթոունի Բրուքի համալսարանում։[36]

1952 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակը, որը բաժին էր հասել Ֆելիքս Բլոխին և Էռնեստ Փարսելին, շնորհվեց միջուկային մագնիսական ռեզոնանսի (NMR) զարգացման համար, որը հիմնված է MRI-ի հիմքում ընկած գիտական ​​սկզբունքն է: Այնուամենայնիվ, տասնամյակներ շարունակ մագնիսական ռեզոնանսը հիմնականում օգտագործվում էր նյութերի քիմիական կառուցվածքն ուսումնասիրելու համար։ Միայն 1970-ականներին՝ Լաուտերբուրի և Մենսֆիլդի մշակումներով, NMR-ն հնարավոր դարձավ օգտագործելու մարմնի պատկերներ ստանալու համար:

Մահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լաուտերբուրը մահացել է, 2007 թվականի մարտին, 77 տարեկանում, երիկամների հիվանդությունից Իլինոյս նահանգի Ուրբանա քաղաքում գտնվող իր տանը: Իլինոյսի համալսարանի կանցլեր Ռիչարդ Հերմանը ասել է, որ «Փոլի ազդեցությունը զգացվում է ամբողջ աշխարհում ամեն օր, ամեն անգամ, երբ ՄՌՏ-ն փրկում է դստեր կամ որդու, մոր կամ հոր կյանքը»։[37]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Bell A. Paul Lauterbur; AMERICAN CHEMIST (բրիտ․ անգլ.) — Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 CHANG K. OBITUARIES; Paul C. Lauterbur, 77, Dies; Won Nobel Prize for M.R.I. // The New York Times / J. Kahn — Manhattan: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2007. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Paul C. Lauterbur — 2002.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Faces and places [biomedical MRI pioneer] // IEEE Engineering in Medicine and Biology Magazine — IEEE Engineering in Medicine and Biology Society. — Vol. 23, Iss. 2. — ISSN 0739-5175; 1937-4186; 2154-2287 — doi:10.1109/MEMB.2004.1310961
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Lauterbur P. Reflections on MRI - leadership reflections // IEEE: Signal Processing Magazine — IEEE, 2005. — Vol. 22, Iss. 1. — ISSN 1053-5888; 1558-0792 — doi:10.1109/MSP.2005.1407710
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Paul C. Lauterbur // Engineering and Technology History Wiki — 2015.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Kelly M. Nobel Laureate and Pitt Alumnus Paul C. Lauterbur Dies at 77 — University of Pittsburgh, 2007.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Life In Legacy - Week ending Saturday, March 31, 2007
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 In Memoriam ; Paul Christian Lauterbur, PhD (1929–2007) // Journal of Magnetic Resonance Imaging — Wiley-Blackwell, 2007. — Vol. 26, Iss. 6. — ISSN 1053-1807; 1522-2586 — doi:10.1002/JMRI.21258
  10. ↑ Find A Grave — 1996.
  11. ↑ https://www.nationalmedals.org/laureates
  12. ↑ 1984 Albert Lasker Clinical Medical Research Award : Magnetic resonance imaging (MRI) — Lasker Foundation.
  13. ↑ https://www.ieee.org/content/dam/ieee-org/ieee/web/org/about/awards/recipients/moh-rl.pdf
  14. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2003. // nobelprize.org — Nobel Foundation.
  15. ↑ The Nobel Prize amounts // nobelprize.org — Nobel Foundation.
  16. ↑ Press Release // nobelprize.org — Nobel Foundation, 2003.
  17. ↑ https://harveypz.net.technion.ac.il/harvey-prize-laureates/
  18. ↑ https://www.fi.edu/en/laureates/paul-c-lauterbur-0
  19. ↑ Illinois professor to be inducted into National Inventors Hall of Fame — 2007.
  20. ↑ Paul Christian Lauterbur, Magnetic Resonance Imaging — National Inventors Hall of Fame, 1973.
  21. ↑ Paul Christian Lauterbur — Kyoto Prize.
  22. ↑ People: Chemist And Mathematician Are Named Winners Of Two 1994 Kyoto Prizes // The Scientist — NYC: 1994. — ISSN 0890-3670; 1945-5127
  23. ↑ GM Cancer Previous Prize Winners
  24. ↑ 1983 Max Delbruck Prize in Biological Physics Recipient — APS.
  25. ↑ https://www.aps.org/programs/honors/prizes/delbruck.cfm
  26. ↑ https://www.fi.edu/laureates/paul-c-lauterbur-0
  27. ↑ http://www.nasonline.org/programs/awards/chemistry-in-service-to-society.html
  28. ↑ Filler, AG: The history, development, and impact of computed imaging in neurological diagnosis and neurosurgery: CT, MRI, DTI: Nature Precedings doi:10.1038/npre.2009.3267.4.
  29. ↑ P. C. Lauterbur (1973). «Image Formation by Induced Local Interaction; Examples Employing Nuclear Magnetic Resonance». Nature. 242 (5394): 190–191. Bibcode:1973Natur.242..190L. doi:10.1038/242190a0.
  30. ↑ Spice, Byron (2003-10-07). «Nobel Prize for MRI began with a burger in New Kensington». Pittsburgh Post-Gazette. Վերցված է 2007-08-05-ին.
  31. ↑ 31,0 31,1 31,2 31,3 «Paul Lauterbur». The Economist. 2007-04-07. Վերցված է 2007-08-04-ին.
  32. ↑ Dawson, M. Joan. Paul Lauterbur and the Invention of MRI. Cambridge, MA: MIT, 2013. Print. "Paul became an atheist, revering intellectual honesty and the quest for truth."
  33. ↑ Lauterbur, Paul C. (2003). «Autobiography». Nobel Prize official website. Վերցված է 11 October 2012-ին.
  34. ↑ Gill, Cindy (Fall 2004). «Magnetic Personality». Pitt Magazine. Pittsburgh, PA: University of Pittsburgh. Վերցված է 2010-06-19-ին.
  35. ↑ Prasad, Amit (2014-03-14). Imperial Technoscience: Transnational Histories of MRI in the United States, Britain, and India (անգլերեն). MIT Press. էջ 17. ISBN 9780262026956.
  36. ↑ Nobel Prize Awardee Paul Lauterbur Returns To SBU Where His Winning Research Was Conducted In The '70s
  37. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «iht» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Փոլ_Լաուտերբուր&oldid=10173763» էջից