Ցուգարու նեղուց
| Ցուգարու | |
|---|---|
| jp/津軽海峡 | |
 41.4992/140.6158 | |
| Երկիր | Ճապոնիա |
| Բաժանում է | Ճապոնական ծով, Խաղաղ օվկիանոս |
| Երկարություն | 96 կմ |
| Լայնություն | 18-110 կմ |
Ցուգարու[1][2] կամ Սանգարյան[1][2] նեղուց (Ճապ. 津軽海峡 Цугару-кайкё), նեղուց Ճապոնական Հոնսյու և Հոկայդո կղզիների միջև, միացնում է Ճապոնական ծովը Խաղաղ օվկիանոսին։ Նեղուցի լայնությունը 18-110 կմ է, երկարությունը`96 կմ։ Նավարկելի մասի խորությունը փոփոխվում է 110-ից մինչև 491 մ-ի սահմաններում։
Ճապոնական տարածքային ջրերը սովորական 12 միլի փոխարեն ափից տարածվում են ընդամենը 3 ծովային միլ, որպեսզի ԱՄՆ-ի ռազմածովային ուժերը կարողանան անցնել նեղուցով, չխախտելով Ճապոնիայի տարածքում ատոմային զենքի արգելքի օրենքը[3]։
Նեղուցի տակով անցնում է Սեյկան երկաթուղային թունելը՝ երկարությամբ երկրորդը Գոտարդյան բազային թունելից հետո։ Այն պատրաստել են կամրջի անանցանելիության պատճառով։ Նեղուցը չափազանց խորն է (նվազագույն խորությունը 100 մետրից ավելի է) և նրանում հաճախ ուժեղ փոթորիկներ են լինում, որոնց պատճառով լաստանավերը հաճախ սուզվում են։
Նեղուցում կան բազմաթիվ խարսխակայաններ, բայց քամուց ամբողջովին պաշտպանվելու վայր չկա։ Հիմնականում հոսանքները գալիս են արևմուտքից, նեղուցի կենտրոնում հոսանքի արագությունը մոտ 3 հանգույց է։ Հոսանքը հաճախ ճյուղավորվում է մի քանի առանձին հոսքերի, որոնք պարբերաբար փոխում են իրենց ուղղությունը։ Մակընթացությունները կարող են հասնել մինչև 2 մ-ի։
Երկու ափն էլ լեռնային են և պատված են անտառներով։ Հոկայդո կղզու ափին Սանգարյան նեղուցում գտնվում է Հակոդատե քաղաքը՝ 20-րդ դարի սկզբների ռուսական հյուպատոսության նստավայրն և ռուսական Ամուր գետից գնացող նավերի նավահանգիստը։ Սանգարյան նեղուցի առաջին քարտեզը կազմել է ռուս ծովակալ Իվան Կրուզենշտեռնը։ Նեղուցի հարավային կողմից` ցամաքից դեպի հարավ մխրճված է Մուցու ծովածոցը, որտեղ և գտնվում է Աոմորի քաղաք-նավահանգիստը։
Ձմռանը նեղուցը չի սառչում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Цугару հոդվածը Սովետական մեծ հանրագիտարանում
- Цугару // Словарь современных географических названий
- Крузенштерн. Сангарский пролив
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ցուգարու նեղուց» հոդվածին։ |
| ||||||||||
